“Χαρά Καφαντάρη, υπέρ των θέσεων της ΠΟΠΕΚ για την εγκατάσταση ταχυφορτιστών”.
Πρέπει να λάβετε σοβαρά υπόψιν τις θέσεις της Π.Ο.Π.Ε.Κ. (Ομοσπονδίας Πρατηριούχων), οι οποίοι ζητούν -γιατί υπάρχει υποδομή- να εγκατασταθούν στα πρατήρια ενέργειας ταχυφορτιστές σε όλα, να είναι υποχρεωτική η τοποθέτηση.
ΣΥΡΙΖΑ
Εισηγήτρια ΧΑΡΟΥΛΑ (ΧΑΡΑ) ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ
Καλημέρα σε όλες και όλους!
Καλώς να έρθει ο Πρωθυπουργός από τις Βρυξέλλες και τη Σύνοδο! Περιμένουμε να δούμε τι αποτελέσματα υπήρχαν, τι κονδύλια εξασφαλίστηκαν για την πατρίδα και το κύριο, πόσα από αυτά θα είναι δάνεια, πόσα από αυτά θα είναι άμεση επιχορήγηση και αν θα υπάρχουν όροι.
Πάντως, κύριε Υπουργέ, ένα είναι σίγουρο, ότι μειώθηκε στο μισό η επιχορήγηση στο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και αυτό είναι ένα ζήτημα πολύ σοβαρό.
Έρχομαι τώρα στο σχέδιο νόμου που συζητάμε.
Μια Κυβέρνηση που νομίζει ότι είναι «πράσινη», ένας Πρωθυπουργός που διαφημίζεται ως «πράσινος» Πρωθυπουργός, ένας Υπουργός που καταστρέφει το περιβάλλον στο όνομα της «πράσινης» ανάπτυξης εισάγουν σήμερα για συζήτηση στην Ολομέλεια ένα νομοσχέδιο το οποίο θεωρούμε ότι είναι επικοινωνιακό, αποσπασματικό και βέβαια, ημιτελές. Προσπαθεί ίσως να συντηρήσει το προφίλ του «πράσινου» Πρωθυπουργού, της «πράσινης» Κυβέρνησης, ένα προφίλ που έχει θιγεί, έχει φθαρεί από τα αντιπεριβαλλοντικά μέτρα, τις πολιτικές που ψηφίστηκαν και αρχίζουν να εφαρμόζονται από την Κυβέρνηση.
Αναφέρομαι στον γνωστό αντιπεριβαλλοντικό νόμο, που αφορά κατάργηση φορέων NATURA 2000, πολιτικών προστασίας της διαχείρισης της φύσης, κατάργηση δασικών χαρτών, παραπομπή στις ελληνικές καλένδες, αλλαγές στον σχεδιασμό για τα απορρίμματα -πολύ σημαντικό- και όλα αυτά συνθέτουν μία ευθεία βολή στο περιβάλλον της πατρίδας μας.
Φυσικά και λέμε «ναι» στην ηλεκτροκίνηση που εισάγει το εν λόγω νομοσχέδιο, στην έννοια της ηλεκτροκίνησης, αλλά απαιτείται ολοκληρωμένος σχεδιασμός και στρατηγική που να δημιουργεί πόρους για την πατρίδα, αλλαγές στον τομέα των μεταφορών και των συγκοινωνιών, των προμηθειών του δημοσίου και στο δίκτυο και στις τιμές φόρτισης. Χρειάζεται μια ολιστική αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων και των προκλήσεων. Χρειάζεται να υπάρχει συγκεκριμένος σχεδιασμός.
Στην τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την πορεία επίτευξης των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, εμφανίζονται αποτελέσματα για το 2018, συγκρινόμενα με προηγούμενα χρόνια. Στους στόχους 7 «Clean Energy» και 13 «Climate Action» από τα στοιχεία προκύπτει σοβαρά και φανερά η τεράστια προσπάθεια και επιτυχία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ σε όλους σχεδόν τους τομείς και μάλιστα συγκρινόμενη με τα έτη 2013-2014. Το λέω γιατί αναφέρθηκε ο προλαλήσας εισηγητής της Πλειοψηφίας στο τι έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ για το περιβάλλον.
Υπάρχουν δείκτες, λοιπόν, που φανερώνουν τη μείωση του ποσοστού των νοικοκυριών που δεν μπορούν να κρατήσουν το σπίτι τους ζεστό -έτσι αναφέρεται στην έκθεση- την αύξηση της παραγωγικότητας του ενεργειακού τομέα, την επίτευξη του στόχου για το μερίδιο ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας, τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να αποδείξουμε αν ασκήσαμε -και μάλιστα μέσα σε συνθήκες σφιχτού μνημονίου που εσείς μας κληρονομήσατε, Νέα Δημοκρατία και Κίνημα Αλλαγής- φιλοπεριβαλλοντική πολιτική. Οι ίδιοι οι αριθμοί της έκθεσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης το αναφέρουν.
Σήμερα η Κυβέρνηση Μητσοτάκη και το ΥΠΕΝ έχει να επιδείξει, όπως είπα και πριν, ένα αντιπεριβαλλοντικό νομοσχέδιο που ψηφίστηκε, σε αντίθεση με την κοινωνία, με φορείς. Το γνωρίζουμε, έγινε ευρεία διαβούλευση και στην Ολομέλεια. Η Κυβέρνηση, λοιπόν, πανηγυρίζει για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που θα αγοράσουμε, για το πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης που θα φέρει η Κυβέρνηση ενάμιση χρόνο μετά την απόφασή της.
Και με άκομψο τρόπο -δεν μπορώ να μην το πω, κύριε Υπουργέ, θα επαναφέρω αυτό που αναφέρατε στην Επιτροπή- ειρωνεύεστε την ταξικότητα του εν λόγω σχεδίου νόμου.
Είπατε, κύριε Χατζηδάκη, «ναι, είναι ταξικό το νομοσχέδιο γιατί αφορά τα ταξί». Επιτρέψτε μου, άστοχη επιεικώς τοποθέτηση ενός Υπουργού.
Ήδη από 2019 τέθηκε το στρατηγικό μακροπρόθεσμο όραμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ευημερούσα, σύγχρονη, ανταγωνιστική και ουδέτερη οικονομία το 2050. Η πρόταση που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δείχνει την κατεύθυνση της μετάβασης σε μια ουδέτερη και ανθεκτική οικονομία ως τα μέσα του αιώνα μας, το 2050.
Σημαντική κίνηση μέσα στην πανδημία και στις τρέχουσες συνθήκες κατάρρευσης των τιμών του πετρελαίου η μη χαλάρωση των ορίων στις εκπομπές των αυτοκινήτων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η θετική υποστήριξη των «καθαρών» οχημάτων για την προστασία του περιβάλλοντος.
Το πιο εύκολο και αποδοτικό μέτρο για την επίτευξη μείωσης εκπομπών είναι η παραγωγή και διάθεση στην αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Έτσι οδηγούνται όλες οι εταιρείες στην ηλεκτροκίνηση με αυξανόμενους ρυθμούς.
Μέτρα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Ενθάρρυνση συμμετοχής των πολιτών, των τοπικών αρχών και της βιομηχανίας στην προώθηση συνεργασίας, στη δημιουργία πλήρως βιομηχανικών αξιακών αλυσίδων, την ενίσχυση της καινοτομίας, επενδύσεων στο αστικό περιβάλλον, εξασφάλιση της αναγκαίας χρηματοδότησης.
Ο δημοσιονομικός τομέας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί στις ετήσιες επενδυτικές ανάγκες με σχεδόν 180 δισεκατομμύρια ευρώ, για να επιτευχθούν οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια το 2050.
Η Ελλάδα έχει μεν υιοθετήσει τους ευρωπαϊκούς στόχους για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, αλλά η ηλεκτροκίνηση βρίσκεται ακόμα στο μηδέν, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες ήδη έχουν γίνει σημαντικά βήματα. Λόγοι που εμποδίζουν την ευρεία διάδοση αυτοκινήτων είναι το υψηλό κόστος αγοράς τους, η έλλειψη ενός συστήματος, δικτύου -να το πω πιο σωστά- δημόσιων και ιδιωτικών υποδομών φόρτισης.
Αναφέρω χαρακτηριστικά ότι το Βερολίνο με τρία εκατομμύρια κατοίκους έχει διακόσιες πενήντα έξι χιλιάδες θέσεις-σημεία φόρτισης.
Η ηλεκτροκίνηση, λοιπόν, ήταν πάντα μέσα στη στρατηγική μας, στη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, ως καινοτόμα και οικολογική πολιτική. Είχαν ήδη ξεκινήσει διεργασίες με την προκήρυξη αγοράς ηλεκτρικών λεωφορείων -που εσείς, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, ακύρωσε και αναφέρομαι στον ΟΑΣΘ- συζητήσεις με φορείς και τη ΡΑΕ για τον σχεδιασμό της ομαλής μετάβασης για δημιουργία υποδομών για σταθμούς φόρτισης, για προδιαγραφές, κριτήρια, κίνητρα. Το ΕΣΠΑ παρείχε και τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Νομοθετήθηκαν επί ΣΥΡΙΖΑ οι ενεργειακές κοινότητες, που ένας από τους σκοπούς τους ήταν και η προμήθεια στα μέλη ηλεκτρικών οχημάτων, αλλά και η συμμετοχή στα δίκτυα φόρτισης.
Καθοριστικός, μάλιστα, λόγος στο σχέδιό μας ήταν ο ρόλος του ΔΕΔΔΗΕ ως σχεδιαστικός και συντονιστικός, αφήνοντας χώρο πάντα στην αγορά, αλλά αγορά με κανόνες και εποπτεία, κάτι που συμβαίνει αντίθετα στο νομοσχέδιο που καταθέσατε, «όλα στην αγορά».
Με το παρόν σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ δίνονται επιδοτήσεις. Λέτε ότι έχετε εξασφαλίσει εκατό εκατομμύρια για δέκα χιλιάδες οχήματα και κίνητρα για την αγορά ηλεκτροκίνητων οχημάτων. Το ποσό, όμως, δεν είναι ικανό αν υπάρχουν βέβαια αυτά τα κονδύλια. Ο αριθμός είναι μικρότερος αυτών που απαιτούνται που θα επηρέαζε συνολικά την εικόνα του στόλου στην Ελλάδα, που ουσιαστικά είναι ο τέταρτος γηραιότερος στόλος στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, ο αριθμός των αμιγώς ηλεκτρικών και plug-in υβριδικών οχημάτων το έτος 2030 αναμένεται να αντιστοιχεί στο 5% του στόλου των επιβατικών, ενώ σήμερα στην πατρίδα μας κυκλοφορούν γύρω στα 5,15 εκατομμύρια επιβατικά οχήματα, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Προχωράω στο νομοσχέδιο τώρα. Ποιο είναι το εθνικό σχέδιο για την ηλεκτροκίνηση; Πού είναι η σχετική ΚΥΑ, όπως είχατε δεσμευτεί, βάσει της οποίας θα συντάσσατε και θα καταθέτατε το νομοσχέδιο;
Μιλήσαμε σαφώς για ταξικότητα στο νομοσχέδιο με το άρθρο 5 και το περιβαλλοντικό τέλος που επιβάλλεται στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα. Τι κάνετε εδώ; Εισάγετε τον αθέμιτο ανταγωνισμό, τροποποιείτε βίαια την αγορά μεταχειρισμένων σε βάρος μεσαίων και χαμηλών στρωμάτων, παραβιάζετε την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία -άρθρο 110, Συνθήκη για τη λειτουργία της ΕΕ- και όλα αυτά με περιβαλλοντικό κάλυμμα. Οδηγείτε σε αύξηση της τιμής των μεταχειρισμένων ΙΧ, ενώ στο εσωτερικό θα κυκλοφορούν και παλαιάς τεχνολογίας ρυπογόνα οχήματα. Θα πληρώσουν οι πολλοί που δεν μπορούν να αγοράσουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα, συμπληρώνοντας τις επιδοτήσεις του ΥΠΕΝ, για τους λίγους που έχουν χρήματα να τα αγοράσουν.
Μιλάτε για αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, κύριε Υπουργέ. Η επιβολή του περιβαλλοντικού τέλους στα εισαγόμενα μπορεί να κάνει την απόσυρση λιγότερο ελκυστική με αποτέλεσμα να κυκλοφορούν παλαιάς τεχνολογίας οχήματα με αυξημένους ρύπους. Τι σημαίνει αυτό για την ατμοσφαιρική ρύπανση; Τι αυτοκίνητα, κύριε Υπουργέ, κατά πλειοψηφία θα κυκλοφορούν το 2030; Τέλος, πόσες ΚΥΑ χρειάζονται -νομίζω δεκαέξι, αν δεν κάνω λάθος- για την υλοποίηση αυτών που θα νομοθετήσουμε σήμερα;
Βέβαια, δεν μπορούμε να πούμε, υπάρχουν και κάποια θετικά, όπως η στόχευση φορολογικών κινήτρων και χρηματοδοτικού εργαλείου σε εταιρικούς στόλους, ταξί και νησιά, κίνητρα που θα θεσμοθετούνται για εγκατάσταση παραγωγικών μονάδων που σχετίζονται με την ηλεκτροκίνηση, μπαταρίες, φορτιστές, κλπ., ώστε η χώρα να αποκτήσει κάποια παραγωγική βάση στον κλάδο αυτό στις λιγνιτικές περιοχές, μιας και οδεύουμε στη μεταλιγνιτική εποχή.
Εισάγεται το πλαίσιο για τη χωροθέτηση δημόσια προσβάσιμων σημείων φόρτισης, η ενσωμάτωση Οδηγιών για την τοποθέτηση σημείων φόρτισης σε νέα και δημόσια κτήρια, η απλοποίηση διαδικασιών για υφιστάμενα, το πλαίσιο για συνεργεία, τεχνίτες ηλεκτρικών οχημάτων, διαχείριση συσσωρευτών, έλεγχοι ΚΤΕΟ, κλπ.
Τα αρνητικά, όμως, είναι πολλά, όπως το έκτακτο περιβαλλοντικό τέλος για την ταξινόμηση μεταχειρισμένων αυτοκινήτων. Σημειώνουμε ότι στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών, που συζητείται τώρα, αλλάζουν τα τέλη ταξινόμησης. Πρέπει κάπως να συνεννοηθείτε μεταξύ σας. Θα πληρώνουν τελικά αυτοί που δεν έχουν χρήματα να αγοράσουν ηλεκτρικό όχημα ή όχημα καλύτερο και λιγότερο ρυπογόνου τεχνολογίας από αυτούς που πραγματικά έχουν.
Ναι, λοιπόν, στην ολοκλήρωση στην ηλεκτροκίνηση, όπως είπα αρχικά, αλλά με ολοκληρωμένο σχεδιασμό, δίκαια στρατηγική που να δημιουργεί πόρους, θέσεις εργασίας στην Ελλάδα, αλλαγές στον τομέα των μεταφορών και συγκοινωνιών, γιατί δεν είναι μόνο τα επιβατικά αυτοκίνητα και οι οδικές μεταφορές, είναι και οι θαλάσσιες και οι αεροπορικές μεταφορές, ο σχεδιασμός για προμήθειες στο δημόσιο και στο δίκτυο και σε τιμές φόρτισης.
Το πιο σημαντικό όμως, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι το ζήτημα της αλλαγής του ενεργειακού μείγματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Σήμερα με τα διαθέσιμα στοιχεία η παραγωγή ενέργειας εξαρτάται γύρω στο 72% με 73% από ορυκτά καύσιμα, κύριε Υπουργέ, κύρια από το φυσικό αέριο, από γαιάνθρακες και δεν ξέρω τι άλλο περιλαμβάνεται στο μείγμα ενέργειας στις εισαγωγές. Μπορεί έμμεσα να είναι φυσικά και πυρηνική ενέργεια. Πάντως τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ αυτό δείχνουν στις 15/06/2020.
Απαιτείται, λοιπόν, ουσιαστική στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και τα εναλλακτικά καύσιμα. Για να γίνει κατανοητό, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όταν λέμε ορυκτά μιλάμε για το φυσικό αέριο, το οποίο μπορεί να έχει ένα αποτύπωμα καλύτερο οικολογικό, δεν παύει όμως να είναι ορυκτό καύσιμο. Λοιπόν, απαιτείται στροφή στις ΑΠΕ, στα εναλλακτικά καύσιμα, ώστε η μείωση εκπομπών να είναι αληθινή. Έτσι θα ευνοηθεί και η μετατροπή οχημάτων σε άλλο καύσιμο λιγότερο ρυπογόνο, ώστε να μπορέσουν και οι μη έχοντες να προβούν σε αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου.
Συνοπτικά κατατίθενται προτάσεις, ώστε η ηλεκτροκίνηση να γίνει ομαλότερη, ελκυστικότερη ώστε να πετύχει, να υπάρξει επιδότηση και με βάση το εισόδημα και μεγαλύτερο μπόνους απόσυρσης ανάλογα με την τεχνολογία, να συνδυαστεί το χρηματοδοτικό εργαλείο με προγράμματα δανειοδότησης ώστε και οι οικονομικά αδύναμοι να ωφεληθούν, να υπάρχουν επιπλέον κίνητρα και στη στάθμευση και φορολογικά για τους συμπολίτες μας ΑμεΑ -μας στείλανε και σχετικό υπόμνημα- να ληφθούν υπόψη σε μεγάλο βαθμό οι θέσεις των ποδηλατών cities for cycling, όπου βάζουν κάποια ζητήματα.
Θα ήθελα εδώ να πω ότι πρέπει να δείτε με σοβαρότητα το θέμα των ταξί, που αφορά γηραιό στόλο αυτοκινήτων και πιο γενναία κίνητρα, που υπάρχουν κάποια μέσα στο νομοσχέδιο, ώστε να μπορέσουν να αντικαταστήσουν τα οχήματά τους που υποχρεούνται να αντικαταστήσουν την άνοιξη του 2021. Πρέπει να λάβετε σοβαρά υπόψιν τις θέσεις της Π.Ο.Π.Ε.Κ. (Ομοσπονδίας Πρατηριούχων), οι οποίοι ζητούν -γιατί υπάρχει υποδομή- να εγκατασταθούν στα πρατήρια ενέργειας ταχυφορτιστές σε όλα, να είναι υποχρεωτική η τοποθέτηση.
Βέβαια, για να ολοκληρώσω το κομμάτι αυτό, να πω ότι για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης πέραν των ηλεκτρικών οχημάτων και των αλλαγών στον τομέα των μεταφορών, που επιβαρύνουν σε μέγιστο βαθμό, πρέπει να επανεξεταστεί ο «πράσινος» δακτύλιος όπου ισχύει, να απαγορευτεί η είσοδος πετρελαιοκίνητων οχημάτων στα κέντρα των μεγάλων πόλεων. Αυτό είναι ένα βασικό θέμα αντιμετώπισης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Κλείνοντας, θα πω, κύριε Πρόεδρε, ότι κατατέθηκε από το ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία μια τροπολογία για δωρεάν επανασύνδεση και δωρεάν παροχή ηλεκτρικού ρεύματος σε πληθυσμιακές ομάδες πληττόμενες από την πανδημία.
Κύριε Υπουργέ, σε κάποια Επιτροπή είπατε ότι δεν υπάρχουν διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος. Την προηγούμενη εβδομάδα ο Υφυπουργός σας ανέφερε το αντίθετο. Ζητήσαμε να μας δοθούν στοιχεία από τον ΔΕΔΔΗΕ, γιατί τα στοιχεία που έχουμε εμείς μπορεί να μην είναι ακριβή, για το πόσες διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος έχουν γίνει. Αναφερθήκαμε συγκεκριμένα. Είπε ο κύριος Υπουργός ότι τρεις φορές θα υπέγραφε την ΚΥΑ για την επανασύνδεση, την υπέγραψε, αλλά δεν προχώρησε κλπ. Θα θέλαμε μια σαφή απάντηση από την πλευρά σας.
Με την τροπολογία, την οποία καταθέτουμε, μιλάμε για τους συνανθρώπους μας που πλήττονται και ειδικά με την περίπτωση του COVID-19, που όλοι καταλαβαίνουμε ότι πολλοί πέρασαν πάρα πολύ δύσκολα. Βάζουμε κάποιο όριο για δωρεάν παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, αναστολή οποιωνδήποτε διακοπών, επανασυνδέσεις άμεσα, από το 2021 και μετά τα ληξιπρόθεσμα χρέη να πληρωθούν και τώρα. Με βάση κάποια στοιχεία να δοθεί ένα μεγάλο κομμάτι δωρεάν μεγαβάτ (MW) που να αντιστοιχεί στις στοιχειώδεις ανάγκες ενός νοικοκυριού και από εκεί και πέρα ένταξη στο κοινωνικό τιμολόγιο Β. Θεωρούμε ότι η Κυβέρνηση πρέπει να δείξει αυτήν την ευαισθησία για τους αδύναμους συμπολίτες μας. Περιμένουμε συγκεκριμένες απαντήσεις.
Και τέλος, επανέρχομαι στο ότι, όποια χρήματα εξασφαλίστηκαν από το Ταμείο Συνοχής και όλα αυτά που ζήσαμε αυτές τις μέρες, θα θέλαμε ακριβείς απαντήσεις για το πώς θα αξιοποιηθούν και πώς θα ανακουφίσουν πραγματικά τον ελληνικό λαό, τους συνανθρώπους και τους συμπολίτες μας.