“Η ενεργειακή διάσταση του Πολυνομοσχεδίου του ΥΠΕΝ: Μια χαμένη ευκαιρία για τον εκδημοκρατισμό της Ενέργειας”.

 Άρθρο του Γιώργου Αρβανιτίδη,

Βουλευτή του ΚΙΝΑΛ.

Μια εβδομάδα ακριβώς μετά από την ψήφιση του Πολυνομοσχεδίου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ο ν.4685/2020 έχει τεθεί ήδη σε ισχύ. Αν και ξεκίνησε ως ένα Νομοσχέδιο 66 άρθρων, με ρυθμίσεις κυρίως για τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, κατέληξε ένα Πολυνομοσχέδιο – «Σκούπα» που περιλαμβάνει 136 άρθρα. Με τις διατάξεις για τα ενεργειακά να κυριαρχούν και πολλά κρίσιμα άρθρα να μην έχουν τεθεί ποτέ σε διαβούλευση, παραβιάζοντας έτσι τις αρχές καλής νομοθέτησης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ «εγκλώβισε» τη συζήτηση στα διαδικαστικά και εγκλωβίστηκε. Η Κυβέρνηση της ΝΔ παρέσυρε τη συζήτηση στο ξεπερασμένο μοτίβο του «Γιατί, οι άλλοι καλύτεροι ήταν;» και παρασύρεται και η ίδια σε μια «πράσινη» αλαζονεία. Ότι δηλαδή μόνο αυτή ασκεί πολιτικές πράσινης ανάπτυξης και επιταχύνει τις επενδύσεις. Ο Υπουργός επίλεξε την εύκολη αντιπαράθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ για τις εντυπώσεις και δεν αναμετρήθηκε με το Κίνημα Αλλαγής σε επίπεδο πολιτικής ουσίας, πολιτικών επιλογών, προτεραιοτήτων και μοντέλων ανάπτυξης, που τέθηκαν από πλευράς μας.

Σε μια εποχή που οι κρίσεις ακολουθούν η μία την άλλη, οι κοινωνίες και οι οικονομίες οφείλουν να προσαρμοστούν αναλόγως, ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικές και να αποφασίσουν μια νέα αρχή στο παραγωγικό και αναπτυξιακό τους μοντέλο. Μια νέα αρχή όμως, προς ποια κατεύθυνση; Τί είδους επόμενη μέρα θέλουμε; Ποιους θέλουμε να στηρίξουμε και με ποια εργαλεία και προτεραιότητες ; Εδώ λοιπόν έρχονται οι πολιτικές δυνάμεις να δώσουν τις δικές τους απαντήσεις, σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα και να διαφοροποιηθούν μεταξύ τους.

Εμείς, ο προοδευτικός χώρος και το Κίνημα Αλλαγής, δίνουμε διαφορετικές απαντήσεις από τη ΝΔ σε αυτά τα ερωτήματα. Κάνουμε διαφορετικές επιλογές, ειδικά σε αυτό το τόσο συμβολικό Νομοσχέδιο, το οποίο βάζει ταυτόχρονα όλα αυτά τα ερωτήματα που προανέφερα. Ένα Νομοσχέδιο κατώτερο των περιστάσεων και των απαιτήσεων της ενεργειακής οικονομίας που το καταψηφίσαμε, ανάμεσα σε άλλους λόγους, και γιατί δεν προωθεί την ενεργειακή δημοκρατία στην πράξη.

Ενεργειακή δημοκρατία στην πράξη σημαίνει:

• Ότι σε σχέση με την παραγωγή ενέργειας από Α.Π.Ε. πρέπει να δώσουμε λίγα σε πολλούς και όχι πολλά σε λίγους. Στις διατάξεις του Νομοσχεδίου είναι ξεκάθαρη η προτίμηση της Κυβέρνησης στους μεγάλους παραγωγούς ενέργειας Α.Π.Ε. εις βάρος των μικρών και μεσαίων παραγωγών. Δημιουργούνται αδικίες και αλλάζουν προτεραιότητες στη σύνδεση των έργων όπως αυτό που συμβαίνει ήδη με τον παραγκωνισμό των Ενεργειακών Κοινοτήτων.
• Διεύρυνση της βάσης των παραγωγών ενέργειας και όχι συγκέντρωση σε μεγάλους παίχτες. Δικαίωμα στις επενδύσεις Α.Π.Ε. έχουν όλοι και όχι μόνο μεγάλες επιχειρήσεις. Αλλά και ότι οι μικρές επενδύσεις πρέπει να έχουν προτεραιότητα και να διευκολύνονται. Θέλουμε πολλές μικρές και μεσαίες ενεργειακές επιχειρήσεις και όχι λίγα μεγάλα ενεργειακά MALL. Μόνο έτσι μπορεί να πάρει η οικονομία μπροστά με όφελος για τους πολλούς και για πολύ.
• Εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών άλλων χωρών, που τόσο αρέσκεται να τις επικαλείται ο κ. Χατζηδάκης, όπως το παράδειγμα της Γερμανίας. Στη Γερμανία, το 42% της εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ ανήκει σε νοικοκυριά και αγρότες! Ενώ μόνο το 5,4% ανήκει στις 4 μεγάλες ενεργειακές επιχειρήσεις της χώρας! Και το υπόλοιπο σε μεσαίες επιχειρήσεις και ΟΤΑ.
• Στήριξη για να μπορέσει να υλοποιήσει γρήγορα και λειτουργικά ενεργειακά έργα: ο αγρότης στη Θεσσαλία, ο μικρός παραγωγός στην Πελοπόννησο, οι Ενεργειακές Κοινότητες στη Μακεδονία, οι ομάδες παραγωγών με μικρές ανεμογεννήτριες και μικρά υδροηλεκτρικά στην Ήπειρο και αλλού.

Στο σημείο αυτό να θυμίσω ότι με τον ν.3851/2010 του ΠΑΣΟΚ δόθηκε η ευκαιρία σε περίπου 20.000 μικροεπενδυτές να υλοποιήσουν έργα ΑΠΕ που σε διαφορετική περίπτωση δεν θα είχαν υλοποιήσει ποτέ. Έκτοτε, όλοι αναγνωρίζουν ότι εκείνος ο νόμος ήταν ο κινητήριος μοχλός, που εν μέσω οικονομικής κρίσης έδωσε ώθηση στην οικονομία και έκρηξη των μικρών επενδύσεων Α.Π.Ε. που υλοποιήθηκαν από αγρότες και μικροεπενδυτές, παρά ορισμένες αστοχίες. Σήμερα, 10 χρόνια μετά, είχαμε χρέος να πάμε ένα βήμα παραπέρα και όχι να συζητάμε το εάν θα σύρουμε ξανά τα μικρά έργα Α.Π.Ε. σε καθεστώς πολύπλοκης αδειοδότησης.

Ενεργειακή δημοκρατία στην πράξη σημαίνει βεβαίως και :

• Απλοποιημένες αδειοδοτήσεις που έχουν αρχή, μέση και τέλος. Και όχι να αναθέτουμε τώρα στην ΡΑΕ την πρώτη φάση, να στήνουμε ένα Ηλεκτρονικό Μητρώο, να αναβαθμίζουμε το Πληροφοριακό της Σύστημα (κατά παρέκκλιση διατάξεων) και μετά με Υπουργική Απόφαση να αναθέτουμε αλλού τη συνέχεια και να τα παραδίδουμε όλα αυτά, σε ποιόν;
• Διαφανείς και ισότιμοι κανόνες για όλους, με δικλείδες ασφαλείας και ελέγχους και όχι με τον παροπλισμό της ΡΑΕ.
• Ότι όλες οι χρηματοδοτήσεις και τα προγράμματα στήριξης της ελληνικής οικονομίας, θα πρέπει να είναι προσανατολισμένα σε ένα Green Deal – Ένα Πράσινο Κοινωνικό Συμβόλαιο. Ένα Πράσινο Κοινωνικό Συμβόλαιο για τους πολίτες με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη για όλους με προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
• Και τέλος, ενεργειακή δημοκρατία στην πράξη δεν είναι να φέρνει η Κυβέρνηση παραμονή Πρωτομαγιάς τον διπλασιασμό του μισθού στα στελέχη της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων, την ίδια ώρα που αναβάλει τη διαδικασία αύξησης του βασικού μισθού.

Για όλα αυτά έχουμε μιλήσει πρώτοι από όλους στην Ελλάδα εδώ και χρόνια, άλλα αγνοηθήκαμε το λιγότερο. Τώρα, η Ν.Δ. επικαλείται την πράσινη ενεργειακή ανάπτυξη προσχηματικά και με άλλες διαθέσεις και προτιμήσεις. Αυτές οι διαφορές ουσίας και οικονομικής φιλοσοφίας μας οδήγησαν στην καταψήφιση του ν.4685/2020. Και για αυτό μιλάμε για μια χαμένη ευκαιρία για τον εκδημοκρατισμό της ενέργειας. Αλλά και για μια χαμένη ευκαιρία, σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία οικονομικής ύφεσης, να τονωθεί η «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οικονομίας, που είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.