Συντάκτης: I

Του Κ.Ν. Σταμπολή,

 Η δραματική πτώση της τιμής του πετρελαίου την προηγούμενη Δευτέρα (9/3) και η συνεπακόλουθη πορεία του στα χαμηλά των $32 με $35 το βαρέλι όλη την προηγούμενη εβδομάδα, την οποία ακολούθησε η απότομη μείωση της τιμής των περισσότερων μετάλλων-εμπορευμάτων, οδήγησε τελικά στην κατάρρευση των διεθνών χρηματιστηρίων την περασμένη Πέμπτη (12/3), με τους δείκτες MSCI και S&P 500 να σημειώνουν χαμηλά 11ετίας. Αιτία της πρωτόγνωρης αυτής κατάστασης δεν είναι άλλη παρά ο «Μαύρος Κύκνος».

(βλέπε σχετικό άρθρο μας στις 6/2 στο Energia.gr) του κορωνοϊού (Covid-19) και το καταστροφικό δίπολο χαμηλής προσφοράς και χαμηλής ζήτησης που αυτός επέφερε. 

– Γράφημα 1: Πορεία του δείκτη S&P 500 κατά την τελευταία εβδομάδα

  Πηγή: Financial Times

Χαμηλή προσφορά αρχικά στην Κίνα μέσω της πλήρους διάρρηξης της παραγωγικής αλυσίδας (supply chain), ως αποτέλεσμα των δρακόντειων μέτρων για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού και άρα αδυναμίας εφοδιασμού των ανά την υφήλιο βιομηχανικών μονάδων από προϊόντα και εξαρτήματα made in China. Με την παραγωγή να «νεκρώνεται» σταδιακά σε όλο τον πλανήτη, λόγω εξάπλωσης του κορωνοϊού εκτός Κίνας, οδηγώντας στο κλείσιμο μεγάλων βιομηχανικών συγκροτημάτων και άρα στην συρρίκνωση της προσφοράς. Και χαμηλή ζήτηση, αρχικά στην Κίνα λόγω καθήλωσης της οικονομικής δραστηριότητας και σταδιακά σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο λόγω των αυστηρών περιοριστικών μέτρων για την καταπολέμηση της εξάπλωσης της επιδημίας του Covid-19. Με τις αεροπορικές μεταφορές να περιορίζονται  κατακόρυφα, μετά την απόφαση για κλείσιμο των συνόρων πολλών χωρών και ιδιαίτερα  των ΗΠΑ (που επέβαλλαν πλήρες εμπάργκο στις αεροπορικές μεταφορές με την ΕΕ) και την κινητικότητα σε πόλεις και ύπαιθρο να περιορίζεται και αυτή στο ελάχιστο μετά το κλείσιμο των σχολείων, πανεπιστημίων, χώρων εστίασης, μεγάλων επιχειρήσεων και τους περιορισμούς στις μετακινήσεις των πολιτών. Όλα αυτά μοιραία οδηγούν σε κατακόρυφη μείωση στην ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών και σε ραγδαία πτώση της ενεργειακής ζήτησης.

Η έντονα ανοδική πορεία των διεθνών αγορών (bull markets) τα τελευταία χρόνια, σε συνδυασμό με μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές επεκτάσεις στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, που ξεπέρασε την ευρωπαϊκή κρίση χρέους και επέζησε του εμπορικού πολέμου του Τράμπ στην Κίνα, έφθασε στο τέλος της. Η τεράστια πτώση των τιμών των μετοχών διεθνώς μέσα σε διάστημα τριών εβδομάδων, όπου, σύμφωνα με αναλυτές,  αφαίρεσε περίπου $13 τρισεκ. από την παγκόσμια κεφαλαιοποίηση, με $6 τρισεκ. να έχουν χαθεί από τις Αμερικανικές μετοχές, αποτελεί μια πρωτόγνωρη κατάσταση που δύσκολα μπορεί να συγκριθεί με άλλη παρόμοια στην σύγχρονη ιστορία ως προς την ταχύτητα μεταστροφής από bull market σε bear market. Με τις  bear markets να τείνουν να υποδηλώνουν ως προπομποί την έλευση μιας παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει η J.P. Morgan σε πρόσφατη έκθεσή της, το sell off σε Wall Street και Λονδίνο συνεπάγεται 65% με 75% πιθανότητα ύφεσης τους επόμενους 12 μήνες.

– Γράφημα 2: Πορεία του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών κατά τον τελευταίο μήνα

  Πηγή: Ναυτεμπορική

Ήδη, μια σειρά από εκθέσεις μεγάλων χρηματοπιστωτικών οργανισμών (IIF, Moody’s) προεξοφλούν μεγάλη πτώση της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης για το 2020 της τάξης του 1,0% από το μέχρι πρότινος προβλεπόμενο 2,8% με 3,0% που προέβλεπε το ΔΝΤ, ενώ ο ΟΟΣΑ κάνει λόγο για μείωση του παγκόσμιου ΑΕΠ μόνο κατά 0,5%. Σε πλήρη αντίθεση, ανεξάρτητοι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι δεν θα μειωθεί απλά ο ρυθμός ανάπτυξης του παγκόσμιου ΑΕΠ, αλλά ότι θα υπάρξει αισθητή μείωση του ίδιου του ΑΕΠ του, σε σύγκριση με το 2019. Με την Nomura να προειδοποιεί ότι μια παγκόσμια ύφεση μπορεί να αποδειχθεί αναπόφευκτη. Σε μεγάλο βαθμό, υπογραμμίζει ο Ιαπωνικός οίκος, τα πάντα θα εξαρτηθούν από το πόσο γρήγορα και αποτελεσματικά οι υγειονομικές αρχές θα μπορέσουν να περιορίσουν την εξάπλωση της πανδημίας.

«Λάδι στην φωτιά» ήρθε να ρίξει η ρήξη ή διαμάχη μεταξύ Ρωσίας και Σαουδικής Αραβίας για το περιορισμό της παραγωγής αργού στο πλαίσιο της πολιτικής του OPEC, που οδήγησε στον τερματισμό της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ Μόσχας και Ριάντ και το free for all στην παραγωγή και τον πόλεμο τιμών που εξαπέλυσε η Σ. Αραβία, όπως περιγράφουμε με λεπτομέρεια στο άρθρο μας της 12/3 στο Energia.gr («Ο θυμός δεν είναι ο καλύτερος σύμβουλος στην αγορά πετρελαίου»). 

– Γράφημα 3: Πορεία των τιμών του Brent στο ICE του Λονδίνου κατά την τελευταία εβδομάδα

  Πηγές: The ICE, Financial Times

Βέβαια, αρχική αιτία για την παρατηρούμενη από αρχές του χρόνου μείωση της τιμής του αργού υπήρξε η κλιμακούμενη μείωση της ζήτησης (λόγω κορωνοϊού) και της υπερπροσφοράς από πλευράς παραγωγών. Μια κατάσταση που επιδεινώθηκε με την απόφαση (στις 6/3) για εγκατάλειψη του καθεστώτος ποσοστώσεων και της ανεξέλεγκτης παραγωγής και που τελικά οδήγησε στην κατάρρευση των τιμών. 

Όμως, η δραματική μείωση της παγκόσμιας ζήτησης για αργό και προϊόντα, σήμερα  ως αποτέλεσμα της εξάπλωσης της επιδημίας του κορωνοϊού και αύριο λόγω αλλαγής του τρόπου εργασίας και παραγωγής, οδηγούν νομοτελειακά σε αλλαγή παραδείγματος (paradigm shift) του μέχρι σήμερα ισχύοντος ενεργειακού μοντέλου.

Όχι ευκαταφρόνητη στην παρατηρούμενη σήμερα αλλαγή του τρόπου παραγωγής oil & gas ήτο η έλευση και συμβολή του shale oil and gas σε ΗΠΑ και Καναδά που επέτρεψε την εντυπωσιακή αύξηση πετρελαϊκής παραγωγής των ΗΠΑ, και άρα την σχετική ενεργειακή ανεξαρτητοποίησή των, με την παράλληλη ανάπτυξη σημαντικών εξαγωγών φυσικού αερίου (LNG). Η ανάδειξη των ΗΠΑ ως βασικού παραγωγού πετρελαίου και φυσικού αερίου οδήγησε μοιραία στην αναμέτρηση με τον OPEC και στην απορρύθμιση των ενεργειακών αγορών.

Μπορεί οι τιμές αργού να ανακάμψουν μέσα στους επόμενους μήνες και σε ένα ή με δυο χρόνια, όπως έγινε μετά την κατάρρευση των τιμών το 2014, όμως η αγορά δεν πρόκειται ποτέ να επιστρέψει στην προτέρα κατάσταση. Με τις εταιρείες του πετρελαϊκού κλάδου να έχουν εφεξής να αντιμετωπίσουν δυο σοβαρές προκλήσεις. Η πρώτη έχει να κάνει με το προβλεπόμενο εφεξής καθεστώς μειωμένης  ζήτησης, πράγμα που θα υποχρεώσει τις εταιρείες σε αναδιοργάνωση και αναπροσαρμογή του μοντέλου λειτουργίας τους, προκειμένου να διαφυλάξουν την κερδοφορία τους. Η δεύτερη πρόκληση έχει σχέση με τον ανταγωνισμό που θα υπάρχει ολοένα και πιο δυνατός από τον κλάδο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, καθώς θα εκτοπίζουν τον άνθρακα και το αέριο από την παραγωγή ηλεκτρισμού.

Χωρίς να είναι σήμερα ξεκάθαρο εάν η παρούσα, υπό διαμόρφωση ακόμα, κατάσταση στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά θα σημάνει το peak oil demand, αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι η αγορά αλλάζει σελίδα με την μειωμένη ζήτηση να αποτελεί από εδώ και εμπρός βασικό χαρακτηριστικό της. Ο ανταγωνισμός με τις ΑΠΕ και την ηλεκτροκίνηση θα συνεχιστεί, και ενδεχομένως θα ενταθεί, αλλά με χαμηλές τιμές πετρελαίου στον ορίζοντα η διείσδυση των νέων τεχνολογιών στο σύστημα δεν θα είναι «περίπατος», όπως πολλοί μέχρι σήμερα προεξοφλούσαν.

ΠΗΓΗ: energia.gr

Στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 18 ετών έκλεισε η τιμή του αμερικανικού αργού και βρίσκεται σε τροχιά για τον χειρότερο μήνα της ιστορίας του. 

Την πτώση τροφοδότησαν οι ανησυχίες για ραγδαία συρρίκνωση της παγκόσμιας ζήτησης εξαιτίας της εξάπλωσης του κορονοϊού και του πολέμου τιμών ανάμεσα στη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία.

“Αυτό που συμβαίνει δεν έχει προηγούμενο και αν προστεθεί η αύξηση της παραγωγής από τον OPEC, καταλήγουμε σε ένα μεγαλύτερο πλεόνασμα παραγωγής σε σχέση με την κατανάλωση, μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ιστορία”, σχολιάζει ο James Williams, οικονομολόγος του κλάδου ενέργειας της WTRG Economics. “Εάν ο OPEC δεν κάνει πίσω, η τιμή λογικά θα φτάσει στα 20 δολάρια και θα μπορούσε να πάει κι ακόμη χαμηλότερα”.

Η τιμή του συμβολαίου του αμερικανικού αργού, WTI, παραδόσεως Απριλίου, υποχώρησε κατά 6,58 δολάρια ή κατά περισσότερο από 24% στα 20,37 δολάρια στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων της Νέας Υόρκης.

Το αργό τύπου brent, παραδόσεως Μαΐου έχασε πάνω από 13% ή 3,85 δολάρια στα 24,88 δολάρια. Πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο από τον Μάιο του 2003.

ΠΗΓΗ:capital.gr

Ο OPEC αναθεωρεί προς τα κάτω τις προβλέψεις του για την παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου φέτος, αναμένοντας ότι δεν θα υπάρξει ουσιαστική αύξηση, καθώς ο κορονοϊός πλήττει την παγκόσμια οικονομία.

Σύμφωνα με την προηγούμενη πρόβλεψη, πριν από έναν μήνα, η κατανάλωση καυσίμων θα αυξανόταν κατά λίγο κάτω από 1 εκατ. βαρέλια/ημέρα ή 1% το 2020, όμως η τελευταία έκθεση της ομάδας των πετρελαιοπαραγωγών χωρών που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τετάρτη προβλέπει αύξηση μόλις 60.000 βαρέλια/ημέρα. Επίσης, μείωσε αισθητά τις εκτιμήσεις για τα αποθέματα των τρίτων χωρών, καθώς οι χαμηλότερες τιμές του μαύρου χρυσού επηρεάζουν τους Αμερικανούς παραγωγούς σχιστολιθικού πετρελαίου.

«Το ξέσπασμα (της πανδημίας του κορονοϊού) εκτιμάται ότι θα επηρεάσει σοβαρά την αύξηση της ζήτησης πετρελαίου σε διάφορες άλλες χώρες και περιοχές εκτός της Κίνας», αναφέρει η έκθεση.

Η πτώση της ζήτησης εξαιτίας του Covid-19 έχει κλονίσει τη συνοχή του OPEC, τερματίζοντας τη συνεργασία με άλλους παραγωγούς, όπως η Ρωσία, μετά το ναυάγιο των συνομιλιών της περασμένης εβδομάδας. Επακόλουθο αυτής της εξέλιξης ήταν η ανακοίνωση της Σαουδικής Αραβίας για μαζικές αυξήσεις παραγωγής και κατάρρευση των τιμών του αργού στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων τεσσάρων ετών.

Η έκθεση αντανακλά τη θέληση εκ μέρους ορισμένων μελών του OPEC για την ανάγκη συμφιλίωσης και συνεννόησης.

Ο αντίκτυπος του ιού «σε μια ήδη εύθραυστη παγκόσμια οικονομία είναι μια πρόκληση και απαιτεί συντονισμένη δράση όλων των συμμετεχόντων στην αγορά», αναφέρεται στην έκθεση. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ζήτησαν από τις χώρες του OPEC+ να καταλήξουν σε νέα συμφωνία, που θα σταθεροποιήσει τις αγορές.

ΠΗΓΗ::  naftikachronika.gr

Μετά την άρνηση της Ρωσίας, την περασμένη εβδομάδα, να αποδεχθεί την πρόταση του OPEC για μείωση της παραγωγής κατά 1,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως για να στηριχθούν οι πετρελαϊκές τιμές, η Saudi Aramco ανακοίνωσε στις 7 Μαρτίου πως θα μειώσει τις αποκλίσεις τιμών του Απριλίου κατά 4-6 δολάρια για την Ασία και κατά 7 δολάρια για τις ΗΠΑ.

Η κίνηση αυτή έφερε τις ασιατικές αποκλίσεις από premium σε βαθύτατα discounts και η Σαουδική Αραβία άφησε να εννοηθεί πως θα υπάρξει και σημαντική αύξηση παραγωγής, την οποία πηγές της Saudi Aramco επιβεβαίωσαν σε μέσα ενημέρωσης στις 8 Μαρτίου χωρίς όμως να δίνουν συγκεκριμένα στοιχεία. Η εξέλιξη αυτή, με τη σειρά της, προκάλεσε σοκ στις χρηματαγορές, με την τιμή του Brent να υποχωρεί στα 35 δολάρια το βαρέλι στις 9 Μαρτίου.

Η κίνηση της Σαουδικής Αραβίας αποτελεί κήρυξη ολοκληρωτικού πολέμου τιμών, κάτι που οι περισσότεροι παρατηρητές δεν προέβλεπαν στις 6 Μαρτίου όταν κατέρρευσαν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του OPEC και την εταίρων-μη μελών του, δεδομένου ότι θα τίναζε στον αέρα το έλλειμμα του προϋπολογισμού της Σαουδικής Αραβίας, αλλά και επειδή η Ρωσία, αν και δεν περιορίζεται από τις δεσμεύσεις της ομάδας OPEC+, έχει περιορισμένη προοπτική να αυξήσει γρήγορα την παραγωγή της το 2020.

Πήρε μια κατάσταση στην οποία η παγκόσμια πετρελαϊκή αγορά είχε πληγεί από ένα σοκ στη ζήτηση (το κλείσιμο μονάδων και οι άλλες διαταράξεις που έχει προκαλέσει η επιδημία του Covid-19 έχουν μειώσει σημαντικά τη ζήτηση για πετρέλαιο) εν μέσω μιας μέτριας επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης, και πρόσθεσε σε αυτήν ένα σοκ στις προμήθειες, αγνώστου αλλά δυνητικά τεράστιας ποσότητας.

Ως αποτέλεσμα, τα αποθέματα θα αυξάνονται πολύ ταχύτερα, αν και οι πτώσεις στις τιμές μετριάζονται κάπως βραχυπρόθεσμα από την διαθεσιμότητα αποθηκευτικού χώρου. Αλλά μια παρατεταμένη κρίση με τον Covid-19 θα μπορούσε εύκολα να πιέσει τις τιμές σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά που βρίσκονταν το 2015-2016. Μια παρατεταμένη κατάρρευση τιμών στην περιοχή των 20-30 δολαρίων, που τώρα είναι πιθανή για τουλάχιστον τους επόμενους μήνες και ίσως και περισσότερο, θα έχει ευρύτερες επιπτώσεις σε άλλες αγορές.

Πέραν των ενεργειακών μετοχών, η χειρότερη επίπτωση θα είναι στα κρατικά οικονομικά πετρελαιοεξαγωγικών χωρών με λιγότερο διαφοροποιημένες οικονομίες και χαμηλά κρατικά αποθέματα. Το Ιράν και η Βενεζουέλα θα υποστούν το μεγαλύτερο πλήγμα, καθώς και οι δυο έχουν ήδη αναγκαστεί να κάνουν σημαντικές εκπτώσεις στις πωλήσεις τους προκειμένου να βρουν αγοραστές εν μέσω αμερικανικών κυρώσεων.

Η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να αυξήσει την παραγωγή αντανακλά πιθανότατα την ελπίδα του διαδόχου πρίγκηπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν πως αν πιέσει έντονα τη Ρωσία, θα υποκύψει και θα συμφωνήσει σε σημαντική μείωση παραγωγής. Όμως αυτός ο ολοκληρωτικός πόλεμος τιμών είναι αντιπαραγωγικός: όπως ανέφερε σε λεπτομερή ανακοίνωσή της στις 8 Μαρτίου η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία Rosneft, η Ρωσία είναι απρόθυμη να μειώσει την παραγωγή διότι κατά την άποψή της ο περιορισμός της παραγωγής έχει απλώς οδηγήσει σε αύξηση προμήθειας από ανταγωνιστές.

Στους ανταγωνιστές αυτούς δεν περιλαμβάνεται μόνο το σχιστολιθικό πετρέλαιο των ΗΠΑ, αλλά και οι επενδύσεις σε υπεράκτια βαθιά ύδατα σε περιοχές όπως η Γουιάνα και η Νορβηγία, το έναυσμα για τις οποίες δόθηκε από την περίοδο των υψηλότερων τιμών το 2017-2019. Αυτή η προμήθεια που διευκολύνθηκε από τον περιορισμό του OPEC+, τώρα μόλις αρχίζει να μπαίνει σε παραγωγική λειτουργία, και τα οικονομικά των εγχειρημάτων αυτών είναι τέτοια που δεν υπόκεινται σε καθυστερήσεις για λόγους που σχετίζονται με τις τιμές, άπαξ και ξεκινήσουν.

Οι εντάσεις μεταξύ της Ρωσίας και των Σαουδαράβων κλιμακώνονταν και χωρίς το σοκ της ζήτησης που προκάλεσε ο Covid-19, λόγω της απροθυμίας της Ρωσίας να μοιραστεί δίκαια το βάρος του περιορισμού, η οποία προκάλεσε και την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων την περασμένη εβδομάδα.

Η κίνηση της Σαουδικής Αραβίας είναι επίσης αντιπαραγωγική από την άποψη πως θα υπήρχε μεγάλη επίπτωση στην παραγωγή αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου πριν το τέλος του 2020 απλά και μόνο από την έλλειψη περαιτέρω περιορισμού της παραγωγής, όμως θα «έπιανε πάτο» σε υψηλότερη τιμή, ίσως στα 40 δολάρια το βαρέλι.

Η διαφορά μεταξύ των 30 δολαρίων και των 45 δολαρίων ως μέσος όρος τιμής αργού πετρελαίου είναι τεράστια σε όρους δημοσιονομικής επίπτωσης στους παραγωγούς, αλλά δεν είναι τόσο σημαντική σε όρους απώλειας όγκου που θα σημειωθεί αργότερα φέτος από τους αμερικανούς παραγωγούς.

Η οικονομία της Ρωσίας θα υποστεί μεγάλο πλήγμα από την κατάρρευση των τιμών, όμως η Μόσχα βρίσκεται σε πολύ ισχυρότερη θέση απ’ ότι το Ριάντ. Η Μόσχα συσσωρεύει αποθέματα στο Εθνικό Ταμείο Πλούτου της από το 2017 με τιμές πάνω από 40 δολάρια το βαρέλι (με ετήσια πληθωριστική προσαρμογή 2%) και τα πιο πρόσφατα δημοσιοποιημένα στοιχεία έδειχναν το ταμείο στα 150 δις. δολάρια και τα αποθέματα ρευστού στα 570 δισ. δολάρια.

Ο προϋπολογισμός της Ρωσίας είναι καταρτισμένος υπολογίζοντας το brent σε εύρος περίπου 45 δολαρίων το βαρέλι, όμως αν αντλήσει χρήματα από το Εθνικό Ταμείο Πλούτου θα μπορέσει να αμβλύνει το πλήγμα αν οι τιμές μειωθούν κάτω από το εύρος αυτό.  Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε δεχθεί κάποια κριτική για την εφαρμογή μέτρων λιτότητας και για την αποταμίευση χρημάτων ενόσω οι τιμές του πετρελαίου βρίσκονταν σε «άνετο» επίπεδο, τώρα όμως φαίνεται πως ενήργησε με σύνεση. Αντανακλά το γεγονός πως ο Πούτιν δέχεται ότι μια τιμή που θα είναι χαμηλότερη για πιο μακρά χρονική περίοδο είναι πραγματικότητα και θέλησε να είναι προετοιμασμένος ακριβώς για αυτού του τύπου το σοκ.

Οι Σαουδάραβες, από την άλλη πλευρά, έρχονται αντιμέτωποι με ένα σενάριο όπου το μέρισμα που λαμβάνουν από την Saudi Aramco θα τους αναγκάσει να χρηματοδοτήσουν σχεδόν το ήμισυ των κρατικών δαπανών από αποθέματα και δανεισμό κατά το 2020, με αποθέματα  ύψους 502 δισ. δολαρίων. Το χαμηλό χρέος τους, που διαμορφώνεται στο 26% του ΑΠΕ, σημαίνει πως μπορούν να δανειστούν, όμως αυτός ο δανεισμός μπορεί να γίνει ακριβότερος λόγω των νέων αμφιβολιών αναφορικά τόσο με τις μελλοντικές τιμές του πετρελαίου όσο και με τη λογική και την παρορμητικότητα της διαδικασίας λήψης πολιτικών αποφάσεων της Σαουδικής Αραβίας.

Αυτό, σε συνδυασμό με τις απώλειες στην αξία των ξένων επενδύσεων που διακρατά Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο, θα καταστήσουν δυσκολότερη τη συντήρηση των δαπανών για το πρόγραμμα οικονομικής διαφοροποίησης «Vision 2030» του διαδόχου πρίγκηπα Μοχάμεντ, που μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να σημειώσει ιδιαίτερη πρόοδο στη δημιουργία αυξημένης απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα για τους νεαρούς ενήλικες, παρά τους φιλόδοξους δεδηλωμένους στόχους. Όπως και στην περίπτωση του Πούτιν, θα είναι πολιτικά δύσκολο να παραδεχθεί πως έκανε λάθος και να κάνει πίσω, αφού η μόνη άλλη επιλογή αυτή τη στιγμή πιθανότατα θα ήταν να συνεχιστούν οι σημερινές ποσοστώσεις και όχι να υπάρξουν παραχωρήσεις από τη Ρωσία.

Όλα αυτά αφήνουν τον κόσμο αντιμέτωπο με ένα ακραίο επίπεδο αβεβαιότητας ως προς το πού οδεύει η πετρελαϊκή αγορά, όμως δεν φαίνεται πιθανό να υπάρξει έντονη ανάκαμψη στις τιμές τους επόμενους μήνες.

ΠΗΓΗ: euro2day.gr