Εναλλακτική λύση για μηδενικές εκπομπές στις μεταφορές τα συνθετικά καύσιμα

διαβάσαμε στο Capital.gr / γράφει ο Χάρης Φλουδόπουλος – Αποστολή στο Pau

To Pau είναι μια πόλη στη νοτιοδυτική Γαλλία, στους πρόποδες των Πυρηναίων, γνωστή στο ευρύ αθλητικό κοινό για δύο λόγους: την ομάδα μπάσκετ Ορτέζ που μεσουράνησε τις δεκαετίες του 80 και του 90 αλλά και το περίφημο Grand Prix, που διεξάγεται από το 1933  και περιλαμβάνεται στο καλεντάρι της FIA για τα αυτοκίνητα τουρισμού, δηλαδή τα αυτοκίνητα παραγωγής.

Φέτος, εκτός από το κυρίως Grand Prix, στη γαλλική πόλη φέτος διοργανώθηκε το 3ήμερο “πράσινο Grand Prix” κατά τη διάρκεια του οποίου πραγματοποιήθηκαν 6 διαφορετικοί αγώνες οχημάτων που τροφοδοτούνται από καύσιμα χαμηλού ή μηδενικού άνθρακα, υδρογόνο και ηλεκτρική ενέργεια.

Γιατί στο Pau; Εκεί ο δήμαρχος της πόλης, πολιτικός που προέρχεται από την κεντρική πολιτική σκηνή καθώς έχει διατελέσει ευρωβουλευτής και υπήρξε στο παρελθόν ακόμη και υποψήφιος πρόεδρος, ο Francois Bayrou, έχει οδηγήσει την πόλη του στην πρωτοπορία της ενεργειακής μετάβασης: εκτός από τις άλλες πράσινες καινοτομίες της πόλης, όπως το δίκτυο των 8 λεωφορείων με καύσιμο υδρογόνο, το Pau ηγείται της πρωτοβουλίας της περιφέρειας της περιοχής για τη δημιουργία ενός ισχυρού βιομηχανικού οικοσυστήματος στην περιοχή με στόχο την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών (πχ. υδρογόνο, CCU) και την μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2040.

Το πράσινο Grand Prix του Pau, που πραγματοποιήθηκε από τις 6 έως τις 8 Μαΐου είχε ως κεντρικό μήνυμα ότι “η απανθρακοποίηση των μεταφορών χρειάζεται συνδυασμένα, τη συμβολή όλων των τεχνολογιών χαμηλού άνθρακα, όπως η ηλεκτροκίνηση, το υδρογόνο και τα ανανεώσιμα και χαμηλού άνθρακα καύσιμα”.

High Level Forum on the transitions of Mobility

Παράλληλα με το Grand Prix στο Pau διοργανώθηκε forum που είχε ως θέμα τη μετάβαση στον τομέα της κινητικότητας, με τη συμμετοχή της βιομηχανίας των καυσίμων, εκπροσώπων της Κομισιόν, της γαλλικής κυβέρνησης και της επιστημονικής κοινότητας.

Στο πλαίσιο του συνεδρίου, ο θεσμικός φορέας των εταιρειών καυσίμων η οργάνωση Fuels Europe έθεσε μια σειρά από θεσμικά ζητήματα που αφορούν στην ενεργειακή μετάβαση του κλάδου των μεταφορών, παρουσιάζοντας την πρόταση της βιομηχανίας για μια παράλληλη συμπληρωματική εναλλακτική της ηλεκτροκίνησης, τα λεγόμενα συνθετικά καύσιμα (efuels) τα οποία μπορούν να αποτελέσουν ένα ακόμη όχημα επίτευξης του στόχου για μηδενισμό των εκπομπών του κλάδου των μεταφορών. 

Τι είναι τα efuels

Τα πράσινα καύσιμα είναι υγρά καύσιμα χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, που δεν προέρχονται από το πετρέλαιο. Έχουν μηδενικές ή περιορισμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2)κατά την παραγωγή και τη χρήση τους σε σύγκριση με τα ορυκτά καύσιμα.

Η παραγωγή τους γίνεται ως εξής: για να δημιουργηθεί υδρογονάνθρακας παράγεται υδρογόνο από 100% μονάδες ΑΠΕ. Παράλληλα μονάδες Carbon Capture συλλέγουν το διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο στη συνέχεια χρησιμοποιείται μαζί με το υδρογόνο για την παραγωγή συνθετικών υδρογονανθράκων.

Σήμερα τα συνθετικά καύσιμα αναμειγνύονται όλο και περισσότερο με ορυκτά καύσιμα. Η ένταση άνθρακα των καυσίμων εξαρτάται από το μερίδιο πράσινων καυσίμων που αναμιγνύεται στο τελικό προϊόν.

Όταν τα πράσινα καύσιμα αντικαταστήσουν πλήρως τα ορυκτά συστατικά στα καύσιμα που πωλούνται στην αντλία, τα υγρά καύσιμα θα είναι κλιματικά ουδέτερα.

Υπογραμμίζεται ότι για την παραγωγή των συνθετικών υδρογονανθράκων απαιτούνται από τη βιομηχανία διύλισης πρόσθετες επενδύσεις για τη δημιουργία ουσιαστικά νέων ειδικών διυλιστηρίων, τα οποία στη λειτουργία τους θα χρησιμοποιούν ενέργεια από ΑΠΕ προκειμένου το αποτύπωμα των καυσίμων που θα παράγονται να είναι μηδενικό.

Τα συνθετικά αυτά καύσιμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον υφιστάμενο συμβατικό στόλο οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης.

Η καύση των συνθετικών καυσίμων εκλύει στην ατμόσφαιρα ποσότητα CO2 ίση με το διοξείδιο του άνθρακα που αφαιρέθηκε από την ατμόσφαιρα κατά τη διαδικασία παραγωγής των συνθετικών καυσίμων.

Πρακτικά δηλαδή στον κύκλο τους τα συνθετικά καύσιμα εμφανίζουν μηδενικές εκπομπές άνθρακα, ενώ έχουν ως πλεονέκτημα ότι δεν προϋποθέτουν την σημαντική επένδυση που απαιτείται για την αγορά ενός ακριβού ηλεκτρικού αυτοκινήτου μαζί με τον εξοπλισμό φόρτισης.

Σήμερα χρησιμοποιούνται στην Ε.Ε. για μεταφορές 350 εκατ. τόνοι καυσίμων. Μέχρι το 2050 μπορούν να παράγονται 160 εκατ. τόνοι efuels τα οποία θα καλύπτουν ολόκληρη τη ζήτηση για υγρά καύσιμα με δεδομένο ότι η επέκταση της ηλεκτροκίνησης θα μειώσει το στόλο των αυτοκινήτων εσωτερικής καύσης.

Από την πλευρά της βιομηχανίας απαιτούνται για να φτάσουμε εκεί επενδύσεις ύψους 650 δισ. ευρώ. “Δεν επιχειρηματολογούμε εναντίον των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, απλά λέμε ότι αποτελούν μέρος της λύσης όχι τη μοναδική και αποκλειστική λύση” τονίζει σε δηλώσεις του ο γενικός διευθυντής της Fuels Europe John Cooper που συνομίλησε με Έλληνες δημοσιογράφους στο περιθώριο του Grand Prix του Pau.

Εκείνο που ζητεί η βιομηχανία των καυσίμων είναι να υπάρξει από την πλευρά της Ε.Ε. το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο που εάν δε θα δίνει κίνητρα, τουλάχιστον δε θα απαγορεύει τη χρήση υγρών καυσίμων.

“Ζητάμε τη υποστήριξη της χρήσης των υγρών ανανεώσιμων καυσίμων και μετά το 2035 (το χρονικό όριο που έχει τεθεί από την Ε.Ε. για την απαγόρευση των κινητήρων εσωτερικής καύσης) καθώς υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθεί ένα χάσμα, μια ανάπτυξη δύο ταχυτήτων μεταξύ των πλούσιων δυτικών κρατών και των φτωχών κρατών της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης.

Υπάρχει κίνδυνος αποκλεισμού ενός μέρους του πληθυσμού από την κινητικότητα με την απαγόρευση των κινητήρων εσωτερικής καύσης” τονίζει ο κ. Cooper.

Σύμφωνα με τη θέση της Fuels Europe θα πρέπει θεσμικά να απαγορευτούν τα ορυκτά καύσιμα και όχι να απαγορευτεί η τεχνολογία των κινητήρων εσωτερικής καύσης με δεδομένο ότι υπάρχει η δυνατότητα για 100% ανανεώσιμα καύσιμα, τα οποία όμως δε θα μπορούν να παραχθούν από τη βιομηχανία εάν δεν υπάρχουν αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης στην Ε.Ε.

Όπως σημειώνει ο κ. Cooper:

Υπάρχει εναλλακτική συμπληρωματική στην ηλεκτροκίνηση, η οποία δεν αποτελεί μονόδρομο για την ενεργειακή μετάβαση. Τα συνθετικά καύσιμα ούτως ή άλλως προβλέπεται να επιτραπούν για την αεροπλοΐα και τη ναυσιπλοΐα άρα μπορούν να επεκταθούν και στις υπόλοιπες μεταφορές

Σε θεσμικό επίπεδο δε πρέπει να απαγορευτούν τα υγρά καύσιμα αλλά αντίθετα να δοθούν κίνητρα για τα συνθετικά ανανεώσιμα καύσιμα.

Σε ό,τι αφορά τις προκλήσεις είναι σαφές ότι σε ό,τι αφορά το CO2 οι εκπομπές είναι μηδενικές στον κύκλο της ζωής των συνθετικών καυσίμων, ενώ για τις εκπομπές άλλων ρύπων (NOX, σωματίδια κλπ) η πρόοδος της τεχνολογίας είναι τέτοια που έχει οδηγήσει ήδη σε πρακτικό μηδενισμό τους (τεχνολογία Euro 6).

Τα ΕΛΠΕ συμμετέχουν στην πρωτοβουλία

Από ελληνικής πλευράς, στο πράσινο Grand Prix και στις πρωτοβουλίες της Fuels Europe συμμετέχει ενεργά ο όμιλος των Ελληνικών Πετρελαίων στο πλαίσιο της σταθερής δέσμευσης για το θέμα της ενεργειακής μετάβασης.

Σημειώνεται ότι ο όμιλος ΕΛΠΕ που διαμορφώνει την επενδυτική του στρατηγική και εξετάζει τα έργα που θα υλοποιηθούν με ορίζοντα το 2030, αξιολογεί τις πολλαπλές ευκαιρίες που σχετίζονται με τη μετάβαση στα πράσινα καύσιμα και τη διαφοροποίηση του ενεργειακού χαρτοφυλακίου της εταιρείας.

Στο πλαίσιο μάλιστα του προγράμματος Vision 2025 ο όμιλος εξετάζει, εφόσον τελικά υπάρξει ανταπόκριση της Ε.Ε. στα  αιτήματα της Fuels Europe, να προχωρήσει τις αναγκαίες επενδύσεις ώστε να μπορεί να παράξει πράσινα συνθετικά καύσιμα νέας γενιάς που θα αντικαταστήσουν τα ορυκτά καύσιμα μετά το 2035.