Η κυριότερη δυσμενής συνέπεια για τους ελληνικούς ομίλους διύλισης θα είναι η μείωση της λογιστικής αξίας των αποθεμάτων τους. Προβληματίζει έντονα η μείωση της ζήτησης καυσίμων.
Μικτή εικόνα, με αρνητικές αλλά και θετικές επιπτώσεις, φαίνεται ότι θα έχει ο πετρελαϊκός πόλεμος τιμών μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας για τους ελληνικούς ομίλους διύλισης, δηλαδή τα ΕΛΠΕ και την Motor Oil.
Στις αρνητικές επιπτώσεις που θα αποτυπωθούν στα τριμηνιαία τους αποτελέσματα, ξεχωρίζει η μείωση της αξίας των αποθεμάτων τους, η οποία μένει να φανεί κατά πόσο θα εξισορροπηθεί από την βουτιά στο κόστος προμήθειας του αργού και τις χαμηλότερες ανάγκες των διυλιστηρίων για κεφάλαια κίνησης.
Σε αυτή την ιδιάζουσα επομένως κατάσταση στην οποία έχει εισέλθει η πετρελαική αγορά και παρ’ ότι είναι παρακινδυνευμένο να γίνουν εκτιμήσεις, με την παραδοχή ότι οι τιμές θα διατηρηθούν σε χαμηλά επίπεδα, η μια επίπτωση αφορά στα αποθέματα που τηρούν οι διυλιστηριακοί όμιλοι, τα οποία αποτιμώνται με βάση την τρέχουσα τιμή του αργού. Αυτό ωστόσο δεν επηρεάζει τις χρηματικές ροές, αλλά είναι μια λογιστική απεικόνιση. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι τα αποτελέσματα που θα δημοσιευτούν μπορεί να είναι αρνητικά, ωστόσο τα αναπροσαρμοσμένα αποτελέσματα χωρίς δηλαδή τις επιπτώσεις από την αξία των αποθεμάτων θα είναι καλύτερα.
Άλλη σοβαρή πηγή ανησυχίας για τους ελληνικούς ομίλους δεν αφορά τον πετρελαικό πόλεμο τιμών, αλλά την αβεβαιότητα και τη μείωση της ζήτησης διεθνώς λόγω του κοροναϊού. Την Δευτέρα, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, προέβλεψε ότι φέτος θα είναι η πρώτη χρονιά από το 2009 όπου η παγκόσμια οικονομία δεν θα γνωρίσει αύξηση της ενεργειακής κατανάλωσης.
Όσο όμως πέφτουν οι πετρελαϊκές πωλήσεις, αρχίζουν και οι πιέσεις στα margin, δηλαδή στα περιθώρια διύλισης (η διαφορά μεταξύ της τιμής του βαρελιού και των παραγόμενων προϊόντων από ένα διυλιστήριο). Όσο ευέλικτα και να είναι τα διυλιστήρια και άρα να μπορούν να κατεβάσουν την παραγωγή τους, εντούτοις η μείωση στα margin, δεν θα αφήσει αλώβητα τα αποτελέσματά τους.
Σε κάθε πάντως περίπτωση, στελέχη των δύο ελληνικών ομίλων μιλούν για μια μεγάλη ανατροπή σε σχέση με τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί στις παραμονές του 2020. Τότε, οι εκτιμήσεις προέβλεπαν μια χρονιά με υψηλά κέρδη, λόγω και των νέας γενιάς καυσίμων με χαμηλότερο θείο, τα οποία και επρόκειτο να κυκλοφορήσουν στην ελληνική αγορά, όπως και έγινε, την 1η Ιανουαρίου 2020. Τα πράγματα εκτυλίχθηκαν εντελώς διαφορετικά, ενώ εκτός του κοροναϊού, στα αρνητικά της φετινής χρονιάς για τα διυλιστήρια συγκαταλέγεται και ο ήπιος χειμώνας που δεν ευνόησε τις πωλήσεις πετρελαίου θέρμανσης.
Τις επιπτώσεις των παραπάνω αντισταθμίζουν ως ένα βαθμό το χαμηλότερο κόστος προμήθειας αργού, οι μικρότερες ανάγκες για κεφάλαια κίνησης και η χαμηλότερη δαπάνη για ιδιοκατανάλωση. Ένα μέρος των ποσοτήτων αργού που αγοράζουν τα διυλιστήρια, για παράδειγμα μεταξύ 6%-8%, χρησιμοποιείται για ιδιοκατανάλωση, άρα η βουτιά των τιμών, μεταφράζεται σε χαμηλότερη δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών τους.
Η νέα στρατηγική της Σαουδικής Αραβίας όσον αφορά στο πετρέλαιο – ένα σύντομο και ισχυρό σοκ για τον εκφοβισμό της Ρωσίας – μοιάζει πολύ με τη στρατιωτική της στρατηγική στην Υεμένη – ένα σύντομο και ισχυρό σοκ το οποίο είχε ως σκοπό να πτοήσει τους αντάρτες Χούθι. Οι πιθανότητες η πρώτη να αποδειχθεί έστω και ελαφρώς πιο επιτυχημένη από τη δεύτερη είναι εξαιρετικά περιορισμένες.
Ο πρίγκιπας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, ο ντε φάκτο ηγέτης του βασιλείου, επιδιώκει να χρησιμοποιήσει τη δύναμη της παραγωγικής ικανότητας της Σαουδικής Αραβίας στον πετρελαϊκό τομέα προκειμένου να δώσει ένα συντριπτικό πλήγμα στους ανταγωνιστές της χώρας του στην παραγωγή πετρελαίου.
Ο στόχος του φαίνεται να είναι η μείωση των τιμών του πετρελαίου τόσο πολύ και τόσο γρήγορα που η Ρωσία να συνειδητοποιήσει ότι έκανε τρομερό λάθος στην άρνησή της να συμφωνήσει σε εμβάθυνση των περικοπών στην παραγωγή κατά τη σύνοδο του OPEC+ την Παρασκευή. Η ρωσική αυτή άρνηση έδωσε απότομο και απροσδόκητο τέλος στις προσπάθειες τριών και πλέον χρόνων για διαχείριση της προσφοράς αργού.
Το πάθημα στην Υεμένη
Στην Υεμένη, ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος, γνωστός με τα αρχικά MBS, ξεκίνησε την “Επιχείρηση Αποφασιστική Θύελλα” το 2015, χρησιμοποιώντας τη στρατιωτική δύναμη της Σαουδικής Αραβίας για να εξαπολύσει μια συντριπτική επίθεση εναντίον των Υεμενιτών ανταρτών Χούθι.
Ο σκοπός της εκστρατείας ήταν η στρατιωτική εκμηδένιση των ανταρτών και το να ανοίξει ο δρόμος για μια γρήγορη αποκατάσταση στην εξουσία του αρχηγού του υεμενικού κράτους Αμπντ Ραμπού Μανσούρ Χάντι, ο οποίος υποστηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία και είναι ο διεθνώς αναγνωρισμένος επικεφαλής της χώρας.
Τελικά, η στρατιωτική επιχείρηση δεν αποδείχθηκε και τόσο αποφασιστική. Πέντε χρόνια αργότερα, η σύγκρουση συνεχίζεται. Οι Χούθι διατηρούν υπό τον έλεγχό τους ένα μεγάλο τμήμα της χώρας και ο πρόεδρος Χάντι βρίσκεται ακόμη στην εξορία, ενώ ο άμαχος πληθυσμός της Υεμένης σηκώνει στους ώμους του τις επιπτώσεις της σύγκρουσης. Τα τρία τέταρτα του πληθυσμού της Υεμένης χρειάζονται πλέον ανθρωπιστική βοήθεια, σύμφωνα με το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Συντονισμό Υποθέσεων Ανθρωπιστικού Χαρακτήρα.
Εν τω μεταξύ, οι Χούθι έχουν μεταφέρει την αντιπαράθεση μέσα στο έδαφος της Σαουδικής Αραβίας, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τις επιθέσεις στα εργοστάσια επεξεργασίας πετρελαίου στο Abqaiq και στο Khurais, καθώς και στον στρατηγικό αγωγό Ανατολής-Δύσης μέσα στο 2019.
Η μεγαλύτερη μείωση τιμών από πλευράς Saudi Aramco εδώ και πάνω από 30 χρόνια
Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση της παγκόσμιας παραγωγικής ικανότητας πετρελαίου, υπήρχαν και άλλοι τρόποι να διαχειριστεί κανείς την αντιπαράθεση της προηγούμενης εβδομάδας με τη Ρωσία.
Η απόπειρα μιας πετρελαϊκής συμμαχίας με τη Ρωσία
Το 2016, ο Οργανισμός Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών – ο οποίος αριθμεί πλέον 13 μέλη, τα οποία αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου – έπεισε 10 χώρες – μη μέλη του OPEC να συμμετάσχουν στην από κοινού διαχείριση της προσφοράς πετρελαίου, δημιουργώντας το ευρύτερο σχήμα του OPEC+.
Η συμφωνία, η οποία αρχικά προοριζόταν να διαρκέσει έξι μήνες, βρίσκεται πλέον στον τέταρτο χρόνο της. Ενώ ο OPEC σήκωσε το βάρος των δύο τρίτων των περικοπών στην παραγωγή που είχαν συμφωνηθεί, δεν υπήρχε κανένας προφανής λόγος αυτή η κατάσταση να καταστεί μόνιμη.
Πράγματι, η Σαουδική Αραβία θα μπορούσε να ανταποκριθεί στην απροθυμία της Ρωσίας να δεχθεί και να εφαρμόσει βαθύτερες περικοπές στην παραγωγή της πετρελαϊκής της βιομηχανίας, αποδεχόμενη την προσφορά της Μόσχας να επεκταθεί η ισχύουσα συμφωνία και προχωρώντας μονομερώς σε περαιτέρω μείωση παραγωγής από πλευράς αποκλειστικά των χωρών του OPEC.
Δεν το έπραξε. Αντ’ αυτού, ξεκίνησε έναν πόλεμο επί των τιμών του πετρελαίου, προχωρώντας στην μεγαλύτερη μείωση της επίσημα προσδιορισμένης από την ίδια τιμής του αργού τα τελευταία 30 χρόνια και σχεδιάζοντας να αυξήσει την παραγωγή της κατά τουλάχιστον 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως τους επόμενους μήνες.
Η πτώση του brent ξεπέρασε το 30% στα πρώτα λεπτά της διαπραγμάτευσής του τη Δευτέρα, μετά τα γεγονότα της Παρασκευής
Μπορεί αυτή η τακτική να επιτύχει αποτελέσματα;
Οι τιμές του πετρελαίου συνετρίβησαν, ωστόσο το γεγονός δεν πρόκειται να οδηγήσει καθόλου σύντομα τον Ρώσο υπουργό Ενέργειας καταβεβλημένο στην έδρα του OPEC στη Βιέννη. Η Σαουδική Αραβία διέθεσε τις μεγαλύτερες περικοπές της στην τιμή του αργού για τις πωλήσεις – εξαγωγές στη βορειοδυτική Ευρώπη, βασική αγορά για το ρωσικό πετρέλαιο.
Αυτή η πρόκληση δεν πρόκειται να δημιουργήσει νέους φίλους για το Ριάντ μεταξύ των πολιτικών ιθυνόντων στη Μόσχα. Η κατάσταση εξελίσσεται σε ένα παιχνίδι του ποιος θα ανοιγοκλείσει πρώτος τα μάτια του μεταξύ δύο διαγωνιζόμενων που έχουν “ακρωτηριάσει” τα βλέφαρά τους.
Η Ρωσία έχει κάποια γεωγραφικά πλεονεκτήματα έναντι της Σαουδικής Αραβίας, με αγωγούς εξαγωγών που μεταφέρουν το αργό της απευθείας σε διυλιστήρια στην Κίνα και την Ευρώπη, καθώς και τερματικούς σταθμούς που απέχουν λίγες ημέρες διά πλωτών μέσων από μεγάλα κέντρα διύλισης, τόσο στις δύο προαναφερθείσες περιοχές, όσο και στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα.
Αντίθετα, τα πλοία που ταξιδεύουν από τη Σαουδική Αραβία ενίοτε χρειάζονται έως και έναν μήνα μέχρι να φθάσουν είτε στη βόρεια Ασία είτε στη βορειοδυτική Ευρώπη, προσθέτοντας χρόνο, αλλά και και επιπλέον κόστος στις σαουδαραβικές παραδόσεις αργού.
Η αποχώρηση της Ρωσίας από τη σύνοδο του OPEC+ ήταν ένα “χαστούκι” στο πρόσωπο της Σαουδικής Αραβίας, η οποία είχε περί πολλού τη σχέση της με τη Μόσχα. Είχα προειδοποιήσει τον περασμένο Ιούνιο, καθώς και μόλις πριν από λίγες εβδομάδες ότι το βασίλειο (και ο OPEC) θα μετάνιωναν πικρά για τη συμμαχία τους με τη Ρωσία.
Ο πρώην υπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας Σέιχ Ζάκι Γιαμάνι – για τον οποίο εργάστηκα από το 1989 έως το 2014 – μου είπε ότι ο ίδιος και αρκετοί ακόμη υπουργοί των χωρών του OPEC ήταν δύσπιστοι στο να δεχτούν τη Σοβιετική Ένωση στον οργανισμό στα πρώτα του βήματα, φοβούμενοι ότι η Μόσχα θα μπορούσε τελικά να κυριαρχήσει επί των υπόλοιπων μελών. Η ανησυχία του φαίνεται πως ήταν βάσιμη.
Τι θέλει να δείξει το Ριάντ
Η επιθετική μείωση τιμών από πλευράς Σαουδικής Αραβίας και οι προετοιμασίες για ραγδαία αύξηση της παραγωγής είναι η προσπάθειά της να δείξει στη Ρωσία ότι δεν μπορεί να θεωρεί δεδομένο τον ρόλο του βασιλείου ως παραγωγού – εξισορροπητικού παράγοντα.
Ο κίνδυνος, ωστόσο, είναι η Ρωσία και άλλοι μεγάλοι παραγωγοί πετρελαίου, όπως και οι Χούθι στην Υεμένη, να μπορέσουν να αντέξουν τον “πόνο” του πλήγματος και να συνεχίσουν στη δική τους γραμμή, σπρώχνοντας το βασίλειο σε έναν μακροχρόνιο πόλεμο επί των τιμών του πετρελαίου, τον οποίο κανείς δεν έχει την πολυτέλεια να αντέξει.
Φαίνεται πως η Σαουδική Αραβία αισθάνεται ότι πρέπει να δείξει ξεκάθαρα ότι είναι μια δύναμη που πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν – ανεξαρτήτως κόστους.
Σε ελεύθερη πτώση βρέθηκαν τη Δευτέρα οι τιμές του αργού, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από τον Πόλεμο του Κόλπου τον Ιανουάριο του 1991 καθώς οι επενδυτές εκτιμούν ότι Ρωσία και Σαουδική Αραβία έχουν ξεκινήσει έναν πόλεμο τιμών εν μέσω μάλιστα της αναμενόμενης υποχώρησης της ζήτησης λόγω της παγκόσμιας επιδημίας του νέου κοροναϊού.
Ειδικότερα, το συμβόλαιο του αργού παραδόσεως Απριλίου έχασε 10,15 δολ. ή 24,6% τερματίζοντας τις συναλλαγές σε χαμηλό τεσσάρων ετών στα 31,13 δολ. το βαρέλι. Στα χαμηλά της ημέρας υποχώρησε κάτω από τα 29 δολ.
Παράλληλα, το Brent Μαΐου έχασε 10,91 δολ. ή 24,1% στα 34,36 δολ. το βαρέλι στο ICE Europe.
Η άρνηση της Ρωσίας να συμμετέχει στη συμφωνία του OPEC και των συμμάχων του (ομάδα OPEC+) για περαιτέρω περικοπή της παραγωγής πετρελαίου προς σταθεροποίηση των αγορών προκάλεσε την αντίδραση της Σαουδικής Αραβίας η οποία αποφάσισε μέσα στο σαββατοκύριακο τη ραγδαία μείωση των τιμών της, ενώ φέρεται να ετοιμάζει και ενίσχυση της παραγωγής της.
Ειδικότερα, το Σάββατο, οι Σαουδάραβες ανακοίνωσαν μαζικές μειώσεις στις επίσημες τιμές πώλησης για τον μήνα Απρίλιο, ενώ το βασίλειο φέρεται να ετοιμάζεται να αυξήσει την παραγωγή του πάνω από το όριο των 10 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters. Επί του παρόντος η Σαουδική Αραβία αντλεί 9,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, αλλά έχει τη δυνατότητα η παραγωγή να φτάσει στα 12,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα.
“Πιστεύουμε ότι ο πόλεμος τιμών του OPEC και της Ρωσίας ξεκίνησε αδιαμφισβήτητα το σαββατοκύριακο, όταν η Σαουδική Αραβία μείωσε δραματικά τη τιμή με την οποία πωλεί το αργό της κατά το περισσότερο ποσό των τελευταίων τουλάχιστον 20 ετών” αναφέρει αναλυτής της Goldman Sachs. “H εκτίμηση για την αγορά πετρελαίου είναι ακόμα χειρότερη απ’ ό,τι τον Νοέμβριο του 2014 όταν άρχισε ένας τέτοιος πόλεμος τιμών καθώς έρχεται σε μια στιγμή που η ζήτηση πετρελαίου έχει καταρρεύσει λόγω του κοροναϊού”. Η Goldman περιέκοψε την πρόβλεψή της για τη τιμή του brent για το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο στα $30 το βαρέλι και ανέφερε πως οι τιμές θα μπορούσαν να πέσουν και στα $20.
Η βουτιά του πετρελαίου συντάραξε την Wall Street που άνοιξε με ραγδαίες απώλειες άνω του 7%. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την προσωρινή αναστολή της διαπραγμάτευσης του S&P 500 λόγω πτώσης 7% που ενεργοποίησε τον “αυτόματο διακόπτη”.
“Το πιο πιθανό είναι να μπούμε σε μια οδυνηρή διαδικασία που θα διαρκέσει αρκετές εβδομάδες ή και μήνες, μέχρι οι τιμές να φτάσουν σε τόσο χαμηλό επίπεδο που θα πιέσουν για μια μορφή συμβιβασμού για την επανέναρξη του περιορισμού της παραγωγής του OPEC”, ανέφερε η συμβουλευτική εταιρεία Eurasia Group.
Δραματικές οι συνέπειες από έναν πόλεμο τιμών
Όπως αναφέρει το Bloomberg οι τιμές του πετρελαίου υφίσταντο δραματικές πτώσεις κατά το παρελθόν κάθε φορά που η Σαουδική Αραβία ξεκινούσε έναν πόλεμο τιμών με απώτερο σκοπό να οδηγήσει τους ανταγωνιστές της εκτός αγοράς. Το αργό είχε “κατρακυλήσει” κατά 66% από τα τέλη του 1985 έως και τον Μάρτιο του 1986, όταν μια αύξηση της παραγωγής των ΗΠΑ είχε οδηγήσει το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας να προχωρήσει σε κατακόρυφη αύξηση της δικής του παραγωγής, γεγονός που οδήγησε σε “συντριβή” των διεθνών τιμών.
Επίσης το brent είχε πέσει κάτω από τα $10 γύρω στα τέλη της δεκαετίας του ’90, κατά τη διαμάχη της Σαουδικής Αραβίας με τη Βενεζουέλα.
ΙΕΑ: “Βλέπει” μείωση της ζήτησης για πρώτη φορά από το 2009
Η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου αναμένεται να συρρικνωθεί το 2020 για πρώτη φορά εδώ και πάνω από μια δεκαετία καθώς η παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα οδηγείται σε στασιμότητα λόγω του κοροναϊού, όπως ανακοίνωσε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ).
Η σημαντική πτωτική αναθεώρηση των εκτιμήσεων για τη ζήτηση έγινε ενώ οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν κατά ένα τρίτο στη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση τους από τον Πόλεμο του Κόλπου το 1991 αφού η Σαουδική Αραβία ξεκίνησε πόλεμο τιμών στην αγορά του αργού.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού σε ανακοίνωσή της και για το ενδεχόμενο εμφάνισης στρεβλωτικών φαινομένων στην αγορά λόγω κοροναϊού, γνωστοποιεί ότι θα εξετάζει κατά άμεση προτεραιότητα, κάθε σχετική περίπτωση που θα υποπέσει στην αντίληψή της και θα επιβάλλει αυστηρότατες κυρώσεις στις επιχειρήσεις που τυχόν εφαρμόζουν παρόμοιες αντιανταγωνιστικές πρακτικές.
Συγκεκριμένα η επιτροπή στην ανακοίνωσή της αναφέρει αναλυτικά τα εξής:
Με αφορμή πρόσφατα δημοσιεύματα και με γνώμονα τη διαφύλαξη της υγιούς ανταγωνιστικής δομής της αγοράς, της προστασίας των συμφερόντων του καταναλωτή και την οικονομική ανάπτυξη, θέλοντας να εξασφαλίσει ότι η παρούσα συγκυρία λόγω της ύπαρξης κρουσμάτων του ιού COVID-19 (γνωστός και ως “κοροναϊός”) δεν θα αποτελέσει λόγο στρέβλωσης των συνθηκών του υγιούς ανταγωνισμού και εκμετάλλευσης των καταναλωτών, η Επιτροπή Ανταγωνισμού επισημαίνει:
Το δίκαιο του ανταγωνισμού, σε Ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, επιβάλλει στις επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν τις κοινωνικές και οικονομικές συγκυρίες, χαράσσοντας αυτόνομη εμπορική πολιτική με μέσα που δεν στρεβλώνουν και δεν νοθεύουν τον ελεύθερο ανταγωνισμό και ανεξάρτητα η μία προς την άλλη. Επομένως, ενδεχόμενη επιδίωξη αύξησης ή διατήρησης των κερδών των επιχειρήσεων ή μετακύλισης οικονομικών βαρών στον καταναλωτή μέσα από παράνομες συμπράξεις θέτει σε κίνδυνο το δημόσιο συμφέρον και βλάπτει τον καταναλωτή, χωρίς κανένα αντισταθμιστικό όφελος για το κοινωνικό σύνολο.
Τέτοιες απαγορευμένες πρακτικές μπορεί να αφορούν (εντελώς ενδεικτικά):
* τον άμεσο ή έμμεσο καθορισμό των τιμών αγοράς ή πώλησης ή άλλων όρων συναλλαγής, μέσω σύμπραξης,
* τον περιορισμό ή τον έλεγχο της παραγωγής και της διάθεσης,
* την κατανομή των αγορών ή των πηγών εφοδιασμού,
* την εξάρτηση της σύναψης συμβάσεων από την αποδοχή, εκ μέρους των συναλλασσόμενων, πρόσθετων παροχών, οι οποίες από τη φύση τους ή σύμφωνα με τις εμπορικές συνήθειες δεν συνδέονται με το αντικείμενο των συμβάσεων αυτών.
Επίσης, το δίκαιο ανταγωνισμού μπορεί να εφαρμοστεί και σε μονομερείς καταχρηστικές πρακτικές, είτε αυτές αποκλείουν τους ανταγωνιστές σε μία αγορά (ενδεικτικά αναφέρονται η εφαρμογή στο εμπόριο άνισων όρων για ισοδύναμες παροχές ή η αδικαιολόγητη άρνηση πώλησης, αγοράς ή άλλης συναλλαγής, κατά τρόπο που δυσχεραίνει τη λειτουργία του ανταγωνισμού), είτε αυτές είναι μονομερείς πρακτικές εκμετάλλευσης του καταναλωτικού κοινού (π.χ. υπερτιμολόγηση προϊόντων ή υπηρεσιών) από εταιρίες με δεσπόζουσα θέση στην αγορά.
Προ του ενδεχομένου εμφάνισης παρόμοιων στρεβλωτικών φαινομένων, η Επιτροπή Ανταγωνισμού, θεματοφύλακας της εύρυθμης λειτουργίας της ελεύθερης αγοράς γνωστοποιεί, ότι στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς της, θα εξετάζει κατά άμεση προτεραιότητα, κάθε σχετική περίπτωση που θα υποπέσει στην αντίληψή της, μέσω καταγγελίας, αίτησης επιείκειας από μέλος καρτέλ, ή άλλων πηγών πληροφόρησης (τύπος, διαδίκτυο, δημόσιες ανακοινώσεις κ.λπ.) εκμεταλλευόμενες το ειδικό αυτό ζήτημα δημόσιας υγείας και τις ευαισθησίες του καταναλωτικού κοινού και θα επιβάλλει αυστηρότατες κυρώσεις στις επιχειρήσεις που τυχόν εφαρμόζουν παρόμοιες αντιανταγωνιστικές πρακτικές.
Στις δημόσιες συμβάσεις αγαθών, υπηρεσιών και δημοσίων έργων στρέφει το ενδιαφέρον της η Επιτροπή Ανταγωνισμού στο πλαίσιο του ρόλου της, δηλαδή του ελέγχου της αγοράς, προκειμένου οι συνθήκες να μην ευνοούν συμπεριφορές καρτέλ.
Χθες ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων ‘Αδωνις Γεωργιάδης εγκαινιάζοντας τη νέα ψηφιακή πλατφόρμα e-katanalotis, σημείωσε ότι η κυβέρνηση έχει θέσει ως στόχο της να μην υπάρχουν περιθώρια για τη δράση καρτέλ στην αγορά.
Σύμφωνα με πληροφορίες από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, στους στόχους της για φέτος έχουν τεθεί πέντε κλάδοι, ο διπλασιασμός των αυτεπάγγελτων ελέγχων, το ξεκαθάρισμα των παλαιών υποθέσεων που εκκρεμούν, η διερεύνηση συμπράξεων καρτέλ και η επέκταση της ελεγκτική της αρμοδιότητας και στους τομείς των τηλεπικοινωνιών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών.
Ο έλεγχος των καρτέλ είναι μια δύσκολη διαδικασία, όπως σημειώνουν στελέχη της επιτροπή, καθώς η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι πολύ λίγα καρτέλ αποκαλύπτονται, καθώς οι εμπλεκόμενοι λαμβάνουν σύνθετα μέτρα για να μην ανακαλυφθούν.
Η επιτροπή ήδη έχει προσλάβει οικονομέτρες, μια ειδικότητα απαραίτητη για το έργο που έχει ξεκινήσει και υλοποιεί. Δημιουργείται εντός της Επιτροπής ειδικό τμήμα που θα παρακολουθεί συγκεκριμένες αγορές και διαδικασίες. Δύο από τους τομείς που θα τεθούν υπό παρακολούθηση είναι αυτός των δημοσίων συμβάσεων αγαθών και υπηρεσιών και των δημοσίων έργων.
Η έρευνα θα γίνεται μέσω αλγόριθμων με τα στοιχεία που υπάρχουν στο Εθνικό Ηλεκτρονικό Σύστημα Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ) και στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ) (ποιοι είναι οι προμηθευτές, το ύψος των προσφορών και σε ποιους γίνεται η ανάθεση κλπ). Από τη διαμόρφωση των προσφορών, όπως αναφέρουν στελέχη της επιτροπής, μπορεί να διαμορφωθεί μία εικόνα εάν υπάρχουν ενδείξεις για συνεννοήσεις και «στήσιμο» διαγωνισμών και τότε θα προχωράει η περαιτέρω διερεύνηση.
Η αξιοποίηση των «big data» είναι μία διαδικασία η οποία έχει αρχίσει να εφαρμόζεται σε αρκετές χώρες και σταδιακά θα γίνεται για άλλους τους κλάδους της οικονομίας.
Για παράδειγμα τα στελέχη της επιτροπής αναφέρουν τον κατασκευαστικό κλάδο. Η τιμή προσφοράς από μικρούς και μεγάλους ομίλους μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για περαιτέρω διερεύνηση σε βάθος χρόνου και ένδειξη για καρτερική συμπεριφορά. Κάτι το οποίο για να πιστοποιηθεί, φυσικά, χρειάζεται ενδελεχής έλεγχος.
Πέντε κλάδοι
Στο μεταξύ η επιτροπή έχει θέσει ως αγορές – στόχους προς διερεύνηση για φέτος, στο πλαίσιο των ετήσιων ερευνών της και όχι διότι έχει γίνει αποδέκτης καταγγελιών, τις αγορές του ηλεκτρονικού εμπορίου, του τραπεζικού κλάδου σε συνδυασμό με τις πολιτικές τόνωσης των ηλεκτρονικών και αυτόματων συναλλαγών, αλλά και κάθε μορφής FIN-TEC τεχνολογιών, τις πλατφόρμες ταξί (Uber και BEAT) καθώς και τον τομέα των υπηρεσιών υγείας.
Παράλληλα, για τον κλάδο των σούπερ μάρκετ, πέρα από την κλαδική μελέτη που θα δημοσιοποιηθεί το επόμενο διάστημα, θα υπάρχει συνεχής επικαιροποίηση (με μελέτες) της λειτουργίας του κλάδου, σε διετή βάση.
Στόχος της επιτροπής για φέτος είναι να διπλασιαστούν οι αυτεπάγγελτες έρευνες, παράλληλα με τις έρευνες που θα διεξαχθούν μετά από καταγγελίες και να τριπλασιαστούν του χρόνου ενώ πρόταση της Επιτροπής Ανταγωνισμού προς κυβέρνηση, είναι να θεσπιστεί συναρμοδιότητα με τις επιτροπές τηλεπικοινωνιών και ταχυδρομείων για να διευκολύνεται η ελεγκτική διαδικασία.
Πρόκειται για μια πρακτική που εφαρμόζεται σε άλλες χώρες της Ευρώπης γι’αυτό και θα ζητηθεί να υπάρξει σχετική διευθέτηση στην επικείμενη αναθεώρηση του ν.3959/2011.
Τέλος, σε ο,τι αφορά στο «ξεκαθάρισμα των συρταριών» της επιτροπής, δηλαδή των παλιών υποθέσεων που εκκρεμούσαν ακόμη και πριν το 2011, για φέτος, η Επιτροπή έχει στόχο να «ξεμπλέξει» με 50 υποθέσεις, εκ των οποίων περίπου 30 θα προέρχονται από αυτεπάγγελτες έρευνες και οι άλλες 20 από καταγγελίες. Σημειώνεται ότι μέχρι πέρυσι, ο μέσος όρος των αυτεπάγγελτων ερευνών, κινούταν στις περίπου 15 υποθέσεις.
Κατακόρυφη πτώση 10% στο αργό μετά την ασυμφωνία των κρατών μελών του OPEC – Δεν κατάφεραν να πείσουν τη Ρωσία για μείωση της παραγωγής
Μαύρη μέρα για τον «μαύρο χρυσό» ο οποίος κατέγραψε τη χειρότερη συνεδρίαση των τελευταίων πέντε ετών μετά το «ναυάγιο» στις διαπραγματεύσεις των κρατών μελών του OPEC να πείσουν τη Ρωσία να μειώσουν την παραγωγή.
Η τιμή του αργού κατέγραψε κατακόρυφη πτώση 10%. Ο OPEC πρότεινε εχθές νέα περικοπή της παραγωγής κατά 1,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα από την αρχή του επόμενου μήνα και μέχρι το τέλος του έτους. Πρόταση όμως που απαιτούσε τη σύμφωνη γνώμη των συμμάχων πετρελαιοπαραγωγών χωρών του OPEC, καθώς προέβλεπε ότι τα μέλη του Οργανισμού θα μειώσουν την παραγωγή τους κατά 1 εκατ. βαρέλια και οι σύμμαχοί του στον OPEC+ με «αρχηγό” τη Ρωσία θα περιέκοπταν επίσης την παραγωγή τους κατά 500.000 βαρέλια την ημέρα.
Ο OPEC όμως δεν κατάφερε τελικά να πείσει τη Ρωσία να συμφωνήσει με την πρόταση αυτή, καθώς η Μόσχα εμμένει στην άποψή της ότι είναι πολύ νωρίς ακόμη για να προβλέψει κανείς ποιος θα είναι ο αντίκτυπος της επιδημίας του κοροναϊού στη ζήτηση.
Παράλληλα, η σημερινή συνεδρίαση των μελών του OPEC+ ολοκληρώθηκε χωρίς να ληφθεί απόφαση για το εάν θα παραταθεί και μετά το τέλος Μαρτίου η περικοπή της παραγωγής κατά 2,1 εκατ. βαρέλια την ημέρα ισχύει σήμερα.
Το αργό τύπου West Texas Intermediate βίωσε την Παρασκευή τη χειρότερη μέρα του από τον Νοέμβριο του 2014 καταγράφοντας «βουτιά” 10,07%, χάνοντας 4,62 δολάρια και κλείνοντας στα 41,28 δολάρια το βαρέλι, που είναι το χαμηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο του 2016. Ενδοσυνεδριακά το WTΙ υποχώρησε μάλιστα έως τα 41,11 δολάρια το βαρέλι.
Ισχυρές απώλειες κατέγραψε και το αργό τύπου Brent, χάνοντας 9,4% και ολοκληρώνοντας τη συνεδρίαση στα 45,27 δολάρια το βαρέλι, ελαφρώς υψηλότερα από το ενδοσυνεδριακό χαμηλό του στα 45,18 δολάρια το βαρέλι, τιμή που είχε να δει από τον Ιούνιο του 2017.
Τη χειρότερη μέρα της τα τελευταία πέντε και πλέον χρόνια βίωσε την Παρασκευή η αγορά πετρελαίου, με την τιμή του αργού να καταγράφει κατακόρυφη πτώση 10% και να διαμορφώνεται στο χαμηλότερο επίπεδο σχεδόν τεσσάρων ετών, μετά το “ναυάγιο” των συνομιλιών μεταξύ του OPEC και των συμμάχων του με επικεφαλής τη Ρωσία να καταλήξουν σε συμφωνία για νέα περικοπή της παραγωγής.
Σημειώνεται ότι ο OPEC και οι σύμμαχοί του που απαρτίζουν τον OPEC+ συναντήθηκαν στη Βιέννη προκειμένου να αποφασίσουν για νέες περικοπές στην παραγωγή προκειμένου να ανακόψουν την κατρακύλα των τιμών εν μέσω της υποχώρησης που καταγράφει η ζήτηση για το καύσιμο ως απόρροια των αναταράξεων στην οικονομική δραστηριότητα που έχει προκαλέσει η επιδημία του κοροναϊού.
Ο OPEC πρότεινε εχθές νέα περικοπή της παραγωγής κατά 1,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα από την αρχή του επόμενου μήνα και μέχρι το τέλος του έτους. Πρόταση όμως που απαιτούσε τη σύμφωνη γνώμη των συμμάχων πετρελαιοπαραγωγών χωρών του OPEC, καθώς προέβλεπε ότι τα μέλη του Οργανισμού θα μειώσουν την παραγωγή τους κατά 1 εκατ. βαρέλια και οι σύμμαχοί του στον OPEC+ με “αρχηγό” τη Ρωσία θα περιέκοπταν επίσης την παραγωγή τους κατά 500.000 βαρέλια την ημέρα.
Ο OPEC όμως δεν κατάφερε τελικά να πείσει τη Ρωσία να συμφωνήσει με την πρόταση αυτή, καθώς η Μόσχα εμμένει στην άποψή της ότι είναι πολύ νωρίς ακόμη για να προβλέψει κανείς ποιος θα είναι ο αντίκτυπος της επιδημίας του κοροναϊού στη ζήτηση.
Παράλληλα, η σημερινή συνεδρίαση των μελών του OPEC+ ολοκληρώθηκε χωρίς να ληφθεί απόφαση για το εάν θα παραταθεί και μετά το τέλος Μαρτίου η περικοπή της παραγωγής κατά 2,1 εκατ. βαρέλια την ημέρα ισχύει σήμερα.
Ωστόσο, παρά τη διαφωνία στη σημερινή συνεδρίαση, ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας, δήλωσε ότι η Μόσχα και ο OPEC θα συνεχίσουν τη συνεργασία του στον πλαίσιο της Χάρτας που είχαν υπογράψει οι 24 χώρες του OPEC+ τον Ιούλιο του 2019 στη Βιέννη. “Υπογράψαμε μόλις τώρα ένα κοινό κείμενο, σύμφωνα με το οποίο θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στο πλαίσιο της Χάρτας” δήλωσε ο Νόβακ.
Ο υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπας Αμπτουλαζίζ Μπιν Σαλμάν, όταν ρωτήθηκε αν η Σαουδική Αραβία θα αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου μετά την αποτυχία του OPEC να καταλήξει σε μια συμφωνία για την μείωση της παραγωγής πετρελαίου, δήλωσε στους δημοσιογράφους: “θα σας αφήσω να αναρωτιέστε”.
Στελέχη της πετρελαϊκής βιομηχανίας εκτιμούν πάντως ότι εάν η Μόσχα συνεχίσει να αντιστέκεται στις εκκλήσεις του OPEC για νέα περικοπή στην παραγωγή, η τιμή του καυσίμου θα συνεχίσει την πτωτική της πορεία, προβλέποντας ότι θα υποχωρήσει ακόμη και κάτω από το όριο των 40 δολαρίων το βαρέλι.
Εν μέσω αυτού του κλίματος, το αργό τύπου West Texas Intermediate βίωσε την Παρασκευή τη χειρότερη μέρα του από τον Νοέμβριο του 2014 καταγράφοντας “βουτιά” 10,07%, χάνοντας 4,62 δολάρια και κλείνοντας στα 41,28 δολάρια το βαρέλι, που είναι το χαμηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο του 2016. Ενδοσυνεδριακά το WTΙ υποχώρησε μάλιστα έως τα 41,11 δολάρια το βαρέλι.
Ισχυρές απώλειες κατέγραψε και το αργό τύπου Brent, χάνοντας 9,4% και ολοκληρώνοντας τη συνεδρίαση στα 45,27 δολάρια το βαρέλι, ελαφρώς υψηλότερα από το ενδοσυνεδριακό χαμηλό του στα 45,18 δολάρια το βαρέλι, τιμή που είχε να δει από τον Ιούνιο του 2017.
Σε χαμηλό δυόμισι ετών έκλεισε το πετρέλαιο τύπου Brent την Πέμπτη, εν μέσω ανησυχιών για τις επιπτώσεις του κοροναϊού στην ζήτηση πετρελαίου παγκοσμίως και εν αναμονή της απόφασης του OPEC+ για περικοπές στην παραγωγή για τη συγκράτηση των τιμών.
Ο OPEC κάλεσε τις χώρες μέλη του να περικόψουν την παραγωγή κατά άλλο 1,5 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις του COVID-19, ωστόσο υπάρχει ανησυχία ότι η Ρωσία δεν πρόκειται να συναινέσει, στο πλαίσιο του ευρύτερου σχήματος των πετρελαιοπαραγωγών χωρών OPEC+.
Με βάση το δελτίο Τύπου που εξέδωσε ο Οργανισμός Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών, ο OPEC θα προτείνει στους εταίρους του στον OPEC+ να επιμηκυνθούν οι περικοπές στην παραγωγή μέχρι το τέλος του έτους. Η τρέχουσα συμφωνία προέβλεπε οι περικοπές να ολοκληρωθούν στα τέλη Μαρτίου.
“Εάν η Ρωσία συμφωνήσει να αναλάβει το 1/3 των περικοπών, δηλαδή 500.000 βαρέλια την ημέρα έναντι 1 εκατ. των χωρών του OPEC, τότε η αγορά θα ισορροπήσει στο β’ τρίμηνο και το αργό τύπου WTI θα ισορροπήσει λίγο πάνω από τα 50 δολάρια το βαρέλι”, τονίζει ο Manish Raj, CFO της Velandera Energy.
Εάν ωστόσο η Ρωσία αντιδράσει, τότε η υπερπροσφορά στην αγορά θα παραμείνει κι έτσι η τιμή θα κατρακυλήσει χαμηλότερα σε σχέση με σήμερα, συμπληρώνει.
Ο OPEC+ θα ανακοινώσει την τελική του απόφαση στη σύνοδό του, αύριο Παρασκευή.
Το παγκόσμιο σημείο αναφοράς, πετρέλαιο τύπου Brent παράδοσης Μαΐου υποχώρησε κατά 1,14 δολ. ή 2,2%, κλείνοντας στα 49,99 δολ. το βαρέλι. Πρόκειται για το χαμηλότερο κλείσιμο από τις 24 Ιουλίου 2017.
Στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, το αμερικανικό αργό τύπου WTI παράδοσης Απριλίου έχασε 88 σεντς ή 1,9%, κλείνοντας στα 45,90 δολ. το βαρέλι.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Wall Street Journal, η Ρωσία έχει συμφωνήσει επί της αρχής σε μείωση παραγωγής, όχι όμως και στο συγκεκριμένο ύψος της.
Η Ρωσία ήταν διστακτική στο να συμφωνήσει ως προς την πρόσθετη μείωση
Κατά 1,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως αποφάσισαν να μειώσουν την παραγωγή πετρελαίου, οι υπουργοί του ΟΠΕΚ, σύμφωνα με όσα αναμεταδίδουν αυτήν την ώρα τα ξένα μέσα ενημέρωσης.
Όλο αυτό το διάστημα διατυπώθηκαν πολλές και διάφορες απόψεις ως προς το μέγεθος της περικοπής, με την Σαουδική Αραβία –που είναι η ηγέτιδα του ΟΠΕΚ- να πιέζει για για περικοπή παραγωγής έως 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως. Αυτό είναι σημαντικά υψηλότερο από την περικοπή των 600.000 βαρελιών που είχε αρχικά προταθεί από την κοινή τεχνική επιτροπή του ΟΠΕΚ. Ωστόσο, μεγάλο ερωτηματικό παραμένει η στάση της Ρωσίας.
Μάλιστα, η Ρωσία ήταν διστακτική στο να συμφωνήσει ως προς την πρόσθετη μείωση μετά τις συνομιλίες που διεξήχθησαν μεταξύ του Σαουδάραβα υπουργού Ενέργειας πρίγκιπα Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν και του Ρώσου ομολόγου του Αλεξάντρ Νόβακ.
Οι υπουργοί του ΟΠΕΚ πιθανώς θα εγκρίνουν μια σημαντική μείωση της παραγωγής πετρελαίου στη σημερινή τους συνεδρίαση, αλλά συνεχίζουν να αναμένουν να συμφωνήσει η Ρωσία, δήλωσαν σήμερα δύο πηγές του ΟΠΕΚ στο Reuters.
Οι πηγές δήλωσαν ότι αναμένουν πως η συνεδρίαση στη Βιέννη σήμερα θα διεξαχθεί ομαλά, πριν τις αυριανές κρίσιμες συνομιλίες με τη Ρωσία. Μια τρίτη πηγή του ΟΠΕΚ δήλωσε ότι οι συζητήσεις για τις ακριβείς ποσοστώσεις είναι πιθανόν να είναι δύσκολες.
