Accessibility Tools
διαβάσαμε στο sofokleousin.gr
Σε ασφυκτική πίεση για μια ουσιαστική παρέμβαση μείωσης των τιμών της βενζίνης βρίσκεται πλέον η κυβέρνηση και εξετάζει, σύμφωνα με πληροφορίες, πολύ σοβαρά το μέτρο που ήδη ενεργοποίησε η κυβέρνηση Σολτς στη Γερμανία, δηλαδή τη δραστική μείωση για ένα τρίμηνο του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα.
Σο Μαξίμου εκτιμούν ότι μέτρα όπως η επιδότηση των 40 – 50 ευρώ για την κατανάλωση βενζίνης, η επιδότηση των 15 λεπτών στο πετρέλαιο κίνησης ή οι αγορανομικοί έλεγχοι στα πρατήρια καυσίμων, δεν έχουν προσφέρει ουσιώδη ελάφρυνση στους καταναλωτές. Αλλωστε η τιμή της αμόλυβδης κινείται ολοταχώς προς τα 2,5 ευρώ και σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Κομισιόν είναι η δεύτερη υψηλότερη στην ευρωζώνη, πίσω μόνο από τη Φινλανδία.
Το επόμενο διάστημα το πρόβλημα θα γίνει εντονότερο και η κοινωνική δυσφορία θα κορυφωθεί, καθώς οι θερινοί μήνες είναι κατά παράδοση αυτοί όπου καταγράφεται και η μεγαλύτερη ζήτηση καυσίμων κίνησης στην Ελλάδα, λόγω των διακοπών. Σε αυτό το κλίμα, ακόμη και το μέτρο που κατ’ επανάληψη έχει απορριφθεί με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο από τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου, δηλαδή η μείωση του εξαιρετικά υψηλού φόρου κατανάλωσης, έρχεται πλέον στο τραπέζι των κυβερνητικών συζητήσεων.
Μάλιστα, η κυβέρνηση βρίσκεται υπό νέα πίεση να μειώσει τον ΕΦΚ των υγρών καυσίμων μετά την απόφαση της κυβέρνησης Σολτς στη Γερμανία να προχωρήσει σε δραστική μείωση των φόρων κατανάλωσης στη βενζίνη και στο ντίζελ κίνησης. Με νομοσχέδιο που εγκρίθηκε την Παρασκευή από τα νομοθετικά σώματα της Γερμανίας μειώνεται για το τρίμηνο Ιουνίου – Αυγούστου ο ειδικός φόρος κατανάλωσης της βενζίνης κατά 0,14 ευρώ και του ντίζελ κίνησης κατά 0,30 ευρώ.
Η Ελλάδα έχει πολύ μεγαλύτερα περιθώρια (εφόσον βέβαια το αντέχει ο προϋπολογισμός…) για να μειώσει τους φόρους, καθώς στη χώρα μας η συνολική φορολογική επιβάρυνση της αμόλυβδης είναι η τέταρτη μεγαλύτερη στην ευρωζώνη και ξεπερνά τα 70 λεπτά (0,70 ευρώ) το λίτρο, έναντι 0,645 ευρώ στη Γερμανία.
Οι εξαιρετικά υψηλοί φόροι στα καύσιμα επιβλήθηκαν την περίοδο της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων, αλλά έκτοτε έχουν διατηρηθεί αναλοίωτοι, καθώς αποτελούν μια εύκολη πηγή εσόδων για τις κυβερνήσεις.
Τα έσοδα από τους ενεργειακούς φόρους συνολικά πλησιάζουν το 3% του ΑΕΠ, σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Ενεργειακής Οικονομίας (ετήσια έκδοση Greek Energy Market Report 2021). Αυτό είναι και το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη, με εξαίρεση τη Σλοβενία όπου φθάνει στο 3%
Όπως φαίνεται στο γράφημα, τα ελληνικά έσοδα από τα «χαράτσια» στον ενεργειακό τομέα ξεπερνούν κατά πολύ τον μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που είναι μόλις 1,9% του ΑΕΠ. Χώρες του Νότου, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, παρότι αντιμετώπισαν μεγάλες οικονομικές δυσκολίες στη διάρκεια της κρίσης της περασμένης δεκαετίας, διατηρούν σχετικά χαμηλά τη φορολογική επιβάρυνση των ενεργειακών προϊόντων (1,5% του ΑΕΠ και 1,9%, αντίστοιχα). Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολύ βαριά φορολογική επιβάρυνση της βενζίνης κρατά την Ελλάδα σταθερά σε μία από τις τρεις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη σε ό,τι αφορά τις τιμές της βενζίνης.
Με βάση στοιχεία της περιόδου 2015 – 2020, τα έσοδα από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης στο ντίζελ και τη βενζίνη ανέρχονται συνολικά περίπου σε 4 δισ. ευρώ τον χρόνο (βλ. γράφημα). Ένα μέτρο όπως αυτό που εφαρμόσθηκε στη Γερμανία, για παράδειγμα με μείωση κατά 50% στον ΕΦΚ βενζίνης και ντίζελ για τρεις μήνες, θα είχε κόστος της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ένα αρκετά «ακριβό» μέτρο πολιτικής, που όμως θα είχε, όπως εκτιμούν πολλοί στην κυβέρνηση, ανεκτίμητη πολιτική αξία, αφού θα συνέβαλε στην αποφυγή μιας έκρηξης κοινωνικής δυσαρέσκειας μέσα στο καλοκαίρι και ενώ η χώρα βρίσκεται σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο.
Στην εκπομπή MEGA-Σαββατοκύριακο μίλησε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, αναφορικά με τα θέματα της τσέπης μας, και τις ενέργειες που έχει προγραμματίσει η κυβέρνηση προκειμένου να ανακουφίσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Απαντώντας στο αν θα υπάρξει νέα επιδότηση για τα καύσιμα, ο κ. Σταϊκούρας είπε ότι «Είναι νωρίς για να τα συζητήσουμε αυτά. Δε θα απαντήσω για κανένα πρόσθετο μέτρο εκτός αυτών που έχουμε ανακοινώσει. Ακόμα δεν έχουν υλοποιηθεί. Τώρα φτιάχνουμε την πλατφόρμα για να επιδοτήσουμε νοικοκυριά και επιχειρήσεις για το ηλεκτρικό ρεύμα. Μέχρι να υλοποιηθεί αυτό, μέχρι να δημιουργηθεί και πάλι δημοσιονομικός χώρος, δεν μπορώ να προσθέσω τίποτα. Όπως έχει αποδειχτεί τα τελευταία τρία χρόνια, πρώτα σχεδιάζουμε, βρίσκουμε τους πόρους, και στη συνέχεια ανακοινώνουμε τα μέτρα. Θα δούμε ποια θα είναι η κατάσταση το επόμενο χρονικό διάστημα, εκτιμώ ότι θα δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος, και ανάλογα θα πράξουμε. Υπάρχει πρόβλημα, το πώς θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα είναι μια συζήτηση που θα κάνουμε με τον πρωθυπουργό».
Σχετικά με το αν η κυβέρνηση εξετάζει κάποια μόνιμα μέτρα στήριξης, ή αν θα συνεχίσει την επιδοματική πολιτική, ο υπουργός Οικονομικών σημείωσε ότι «Συνδυασμός θα γίνει. Κάθε φορά κάνουμε αξιολόγηση της τρέχουσας συγκυρίας, και ανάλογα με το δημοσιονομικό χώρο θα πορευόμαστε προσθέτοντας ή και εμπλουτίζοντας τα υφιστάμενα μέτρα, και θα υπάρχουν και μόνιμοι μηχανισμοί. Ένα παράδειγμα αυτού είναι ο ΕΝΦΙΑ. Αυτή την εβδομάδα οι πολίτες θα πληρώσουν την πρώτη δόση. Φέτος οι πολίτες θα πληρώσουν 380 εκατ. λιγότερα σε σχέση με τον ΕΝΦΙΑ. Αυτό είναι ένα μόνιμο μέτρο».
Σε ό,τι αφορά στον ειδικό φόρο κατανάλωσης, και αν υπάρχουν σκέψεις για μείωσή του, ο ίδιος εξήγησε ότι «η επιστολή που λάβαμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όλοι οι υπουργοί Οικονομικών στην Ευρώπη, λέει ότι στα καύσιμα είναι προτιμητέο να μη μειώνονται οι φόροι γιατί αυτό δεν έχει κοινωνική δικαιοσύνη. Ειδικά όσο κρατάει η κρίση. Το βέλτιστο είναι να παίρνεις τα περισσότερα φορολογικά έσοδα που απορρέουν από τον αυξημένο ΦΠΑ για να βοηθήσουμε στοχευμένα νοικοκυριά και επιχειρήσεις».
«Τη μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα δεν την έχουμε αποκλείσει. Η επόμενη φάση θα είναι η φάση που θα δημιουργήσουμε πάλι δημοσιονομικό χώρο και αυτόν θα τον διανείμουμε δίκαια στην ελληνική κοινωνία», συνέχισε ο κ. Σταϊκούρας.
Απαντώντας στο αν έρχονται πρόωρες εκλογές ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι «Έχει δώσει την κατάλληλη απάντηση ο πρωθυπουργός για εκλογές το 2023. Οποιοσδήποτε άλλος λέει κάτι διαφορετικό είναι εκτός του πλαισίου που έχει ειπωθεί. Η οικονομική πολιτική έχει χτιστεί με όρους 4ετίας».
Σχετικά με το «καυτό» θέμα των ημερών, τους λογαριασμούς ρεύματος και τη ρήτρα αναπροσαρμογής, ο κ. Σταικούρας είπε: «Πριν την 1η Ιουλίου και την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής υπάρχουν δύο προηγούμενα στάδια. Το πρώτο αφορά στο μέχρι σήμερα. Εμείς λέμε ότι όσοι πληρώσατε για την πρώτη κατοικία σας, το 60% αυτό που πληρώσατε ως αύξηση του κόστους ερχόμαστε και το καλύπτουμε. Τον Ιούνιο οι πολίτες θα δουν στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους 280 εκατ. ευρώ. Για Μάιο και Ιούνιο επιδοτούμε πιο γενναία. Επεκτείνουμε την επιδότηση πάνω από τις 300 κιλοβατώρες και για τις μη πρώτες και κύριες κατοικίες. Αυτό σημαίνει ότι θα καλύψουμε τα νοικοκυριά με ένα ποσοστό 86% της αύξησης που θα έχουν το Μάιο και τον Ιούνιο. Για τις επιχειρήσεις ενισχύουμε την επιδότησή τους και θα καλυφθεί το 80% της αύξησης».
«Από τον Ιούλιο και μετά σχεδιάζουμε και δρομολογούμε έναν πιο μόνιμο μηχανισμό διπλής παρέμβασης στη χονδρική και τη λιανική τιμή. Στη χονδρική τιμή αυτό γίνεται με τον τρόπο που γίνεται η τιμολόγηση, ώστε τα υπερβάλλοντα έσοδα που δημιουργούνται και αυτά που πηγαίνουν στο ταμείο ενεργειακής μετάβασης, αυτομάτως να επιστρέφουν στο υπουργείο Οικονομικών για να μπορέσουμε να επιδοτήσουμε ακόμα πιο γενναία τη λιανική τιμή για να υπάρχει σταθεροποίηση της αύξησης, καλύπτοντας το 70-80% ή και περισσότερο της αύξησης στο ρεύμα που θα υπάρχει το δεύτερο εξάμηνο του 2022», πρόσθεσε.
Ο κ. Σταϊκούρας απαντώντας και στο αν θα υπάρξει κάποια νέα επιταγή ακρίβειας σημείωσε ότι «Όλα θα τα συζητήσουμε την κατάλληλη στιγμή».
Μιλώντας για το πότε θα πληρωθεί η επιστρεπτέα προκαταβολή, ο κ. Σταϊκούρας ανέφερε ότι «Έχουμε ανακοινώσει παρατάσεις, θα είναι μέχρι τέλος Ιουλίου και για όποιον θέλει να πληρώσει όλες μαζί τις επιστρεπτέες προκαταβολές, ή μέρος τους με έκπτωση 15%. Δανείσαμε στις επιχειρήσεις 8,3 δισ ευρώ, δανειστήκαμε ως κράτος 8,3 δισ ευρώ με χαμηλό κόστος δανεισμού, και προσδοκάμε ότι θα πάρουμε πίσω 3 δισ. ευρώ. Τα υπόλοιπα είναι “κούρεμα”».
«Δρομολογούμε την παράταση του μειωμένου ΦΠΑ που έληγε τον Ιούνιο του 2022 για μεταφορές, εστίαση, σινεμά και γυμναστήρια μέχρι το τέλος του έτους», σημείωσε κλείνοντας ο υπουργός Οικονομικών.
Η εκτόξευση του κόστους της ενέργειας είναι αδιαμφισβήτητα η πρώτιστη απειλή για τα εισοδήματα νοικοκυριών και επιχειρήσεων, που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στους υπέρογκους λογαριασμούς και τελούν σε αναμονή για την εφαρμογή των νέων μέτρων της κυβέρνησης και κυρίως την αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής από τον Ιούλιο.
Μεγάλο, ωστόσο, είναι το πλήγμα και από τις συνεχείς ανατιμήσεις στα καύσιμα. Το «ράλι» συνεχίζεται καθημερινά, με τη μέση τιμή της απλής αμόλυβδης βενζίνης, σύμφωνα τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Τιμών Καυσίμων, να ξεπερνά πλέον τα 2,2 ευρώ το λίτρο και σε ορισμένες περιοχές της χώρας να φτάνει και να ξεπερνά τα 2,5 ευρώ το λίτρο. Όπως προκύπτει από τα ίδια στοιχεία, η μέση τιμή της αμόλυβδης 100 οκτ., την Τρίτη 17/5/2022 ήταν 2,364 ευρώ το λίτρο, και του πετρελαίου κίνησης στα 1,889 ευρώ το λίτρο.
Την «ανηφόρα» πιστοποιούν και τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Αρχής, σύμφωνα με τα οποία, τον τελευταίο χρόνο, δηλαδή από τον Απρίλιο του 2021 έως τον Απρίλιο του 2022 οι τιμές των καυσίμων έχουν αυξηθεί κατά 29%.
Οι τεράστιες αυτές αυξήσεις εντείνουν την πίεση που δέχονται νοικοκυριά και επιχειρήσεις, στην προσπάθειά τους να καλύψουν τις βασικές ανάγκες – υποχρεώσεις τους. Η επιδότηση καυσίμων από 30 έως 50 ευρώ – γνωστή ως fuel pass- που ανακοινώθηκε στα μέσα Μαρτίου και υλοποιήθηκε πρόσφατα, καθώς και η απευθείας επιδότηση στο πετρέλαιο κίνησης με 0,15 ευρώ ανά λίτρο, είναι ξεκάθαρο πως δεν επαρκούν.
Προσπαθώντας να ανταπεξέλθουν, αρκετοί συμπολίτες μας αναγκάζονται να περιορίσουν, όταν αυτό είναι εφικτό, τις μετακινήσεις με τα οχήματά τους. Οι επιχειρήσεις, ωστόσο, δεν μπορούν να τραβήξουν «χειρόφρενο».
Οι ανατιμήσεις των καυσίμων συνεπάγονται αυξημένο κόστος μεταφοράς, επηρεάζοντας τόσο το κόστος λειτουργίας όσο και την τελική τιμή προϊόντων και υπηρεσιών, με αποτέλεσμα να τροφοδοτείται περαιτέρω η ακρίβεια.
Ως Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών έχουμε εγκαίρως -από το ξέσπασμα της κρίσης ακρίβειας- εντοπίσει το πρόβλημα και προτείνει τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης και του ΦΠΑ στα καύσιμα, προκειμένου να συγκρατηθούν οι τιμές και να δοθεί ουσιαστική ανάσα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Και γι΄ αυτό το ζήτημα, ωστόσο, εκπρόσωποι του οικονομικού επιτελείου έχουν επικαλεστεί την απουσία δημοσιονομικού χώρου για τη λήψη των παραπάνω μέτρων.
Με το ανοδικό ράλι των τιμών να είναι πλέον ανεξέλεγκτο, η κυβέρνηση χρειάζεται να εξετάσει εκ νέου το ζήτημα και να παρέμβει άμεσα, με στοχευμένα και ουσιαστικά μέτρα, προκειμένου να μπει επιτέλους ένα «φρένο», εντείνοντας παράλληλα τους ελέγχους για την αποτροπή περιπτώσεων αισχροκέρδειας.
Ο «χώρος» και ο «χρόνος» είναι πραγματικά κρίσιμοι…
Πρόστιμα συνολικού ύψους 15.000 ευρώ επιβάλλονται, με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνι Γεωργιάδη, σε τρία πρατήρια υγρών καυσίμων, δύο στην Καλαμάτα κι ένα στο Αιγάλεω, διότι σε ελέγχους της Διϋπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) διαπιστώθηκε ότι παραβίαζαν τις κείμενες διατάξεις περί αθέμιτης κερδοφορίας (Ν.4818/2021) -σύμφωνα με την ανακοίνωση, εντοπίστηκε μεγαλύτερο του επιτρεπομένου περιθώριο κέρδους στα δύο πρατήρια για το diesel κίνησης και στο τρίτο πρατήριο για την αμόλυβδη βενζίνη.
Σχολιάζοντας την επικαιρότητα για τις τιμές των καυσίμων, με την Κάτια Μακρή και τον Νίκο Χατζηνικολάου στο ραδιοφωνικό σταθμό «REAL FM», ο υπουργός είπε μεταξύ άλλων ότι μέχρι τις 23 Μαΐου αναμένει τα στοιχεία από τα διυλιστήρια για να τα επεξεργαστεί η υπηρεσία, και ενημέρωσε ότι έχουν ξεκινήσει έκτακτοι έλεγχοι στα 30 πρατήρια με τις υψηλότερες τιμές και στις εταιρείες μεταφοράς -«άρα αυτή τη στιγμή που μιλάμε η υπηρεσία μας ελέγχει το σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας των καυσίμων» τόνισε ο υπουργός και πρόσθεσε ότι εξετάζεται η ανανέωση της ενίσχυσης του Fuel Pass μετά τον Ιούνιο.
Ακούστε ολόκληρη την ενδιαφέρουσα συζήτηση:
«Όλα αυτά που κάνουμε εμείς, καλώς τα κάνουμε και με τη μεγαλύτερη δυνατή αυστηρότητα για να συγκρατήσουμε περαιτέρω άνοδο των τιμών. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα έχουμε αυξημένες τιμές στα καύσιμα. Οι τιμές στα καύσιμα αυξάνονται για αντικειμενικούς λόγους. Διότι συμβαίνουν ταυτόχρονα η άνοδος της τιμής του αργού πετρελαίου, η πτώση της αξίας του ευρώ σε σχέση με το δολάριο και η έλλειψη βενζίνης, επειδή δεν εξάγουν τα ρωσικά διυλιστήρια».
«Παραδοσιακά ο μήνας με τις υψηλότερες τιμές στα καύσιμα κάθε χρόνο είναι ο Μάιος. Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι τον Μάιο κάνουν όλοι τις πολύ μεγάλες αγορές καυσίμων για να συμπληρώσουν και να γεμίσουν τις δεξαμενές τους εν όψει θέρους και έτσι έχει πολύ μεγάλη ζήτηση. Αν δείτε τον κύκλο καυσίμων, ο χειρότερος μήνας είναι ο Μάιος, γι’ αυτό και βλέπετε και τις πολύ μεγάλες τιμές τώρα. Λογικά θα είναι κάπως χαμηλότερα το καλοκαίρι».
«Όσον αφορά στη μείωση του φόρου στα καύσιμα, το έχουν πράγματι κάνει ορισμένες Ευρωπαϊκές χώρες, όχι όμως οι περισσότερες, τέσσερις χώρες έχουν κάνει. Οι υπόλοιπες δεν το έχουν κάνει για τους ίδιους λόγους που δεν το κάνουμε και εμείς« τόνισε ο υπουργός.