Νέα διαδικασία και νέες ημερομηνίες αναφοράς για τον υπολογισμό του μέγιστου μικτού περιθωρίου κέρδους στα καύσιμα μέχρι το τέλος της χρονιάς

Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 5058/Β 11/8/2023 η απόφαση 72820/2023 σχετικά με την περιστολή φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας.

Με την απόφαση καθορίζονται επίσης η διαδικασία ελέγχου και η επιβολή κυρώσεων των παρ. 4 και 5 του άρθρου 54 του ν. 5045/2023, η κλιμάκωση των προστίμων, και εξειδικεύονται οι κατηγορίες των αγαθών που είναι απαραίτητα για τη διατροφή και τη διαβίωση των καταναλωτών και άλλες λεπτομέρειες που αφορούν στην εφαρμογή του άρθρου 54 του ν. 5045/2023.

Σε ότι αφορά τα καύσιμα, η απόφαση ορίζει αναλυτικά:

Άρθρο 1
Διενέργεια ελέγχου για τη διαπίστωση φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας

Για τη διαπίστωση παραβάσεων των παρ. 1 και 2 του άρθρου 54 του ν. 5045/2023 (Α’ 136) μπορεί να διενεργείται διοικητικός ή επιτόπου έλεγχος, αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν καταγγελίας, από τα όργανα των αρμοδίων αρχών της παρ. 3 του ιδίου άρθρου δηλαδή της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης, της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙ.Μ.Ε.Α.), και των αρμόδιων υπηρεσιών ελέγχου των Περιφερειών.

Άρθρο 2
Διαδικασία διοικητικού ελέγχου

1. Οι αρχές της παρ. 3 του άρθρου 54 του ν. 5045/2023 μπορούν να ασκούν τις εξουσίες της παρ. 4 του ιδίου άρθρου με την έκδοση εντολής για την παροχή πληροφοριών και στοιχείων προς τον ελεγχόμενο. Η εντολή εκδίδεται από το αρμόδιο όργανο της αρχής ελέγχου που ορίζεται στο άρθρο 3 της παρούσας.
2. Σε περίπτωση που κατά την κρίση των ελεγκτικών οργάνων παραστεί ανάγκη για επιτόπια παρουσία ελεγκτών στο χώρο του ελεγχόμενου τότε οι αρμόδιες υπηρεσίες συγκροτούν κλιμάκια ελέγχου, αποτελούμενα από δύο (2) τουλάχιστον όργανα, τα οποία φέρουν το έντυπο με τίτλο «ΕΝΤΟΛΗ ΕΛΕΓΧΟΥ», με την οποία βεβαιώνεται η αρμοδιότητά τους να διενεργήσουν τον έλεγχο.
3. Οι ελεγχόμενες οντότητες θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξουν ότι ο τρόπος τιμολόγησής τους είναι συμβατός με τις διατάξεις του άρθρου 54 του ν. 5045/2023.

Για το λόγο αυτό υποχρεούνται να προμηθεύουν ή να πληροφορήσουν τις αρμόδιες αρχές, τουλάχιστον, με τα παρακάτω στοιχεία:

• την ποσότητα των αποθεμάτων (πωληθέντων και μη) του υπό έλεγχο προϊόντος κατά την Περίοδο Αναφοράς και την Περίοδο Ελέγχου.
• την αξία των ανωτέρω αποθεμάτων του Προϊόντος και στις δύο Περιόδους.
• το σύνολο των πωλήσεων σε ποσότητα και αξία του Προϊόντος και στις δύο Περιόδους.
• όλα τα παραστατικά στοιχεία που τεκμηριώνουν την ορθότητα των ανωτέρω μεγεθών.

Οι αρμόδιες για τον έλεγχο αρχές δύνανται να ζητούν – εκτός από τα ανωτέρω και – κάθε απαραίτητο κατά την κρίση τους στοιχείο καθώς και να διευκολύνουν τον ελεγχόμενο με τη χορήγηση υποδειγμάτων πινάκων. Σκοπός είναι καθοριστεί το Περιθώριο Μικτού Κέρδους τόσο κατά την Περίοδο Αναφοράς, όσο και κατά την Περίοδο Ελέγχου. Εάν το Περιθώριο Μικτού Κέρδους της Περιόδου Ελέγχου είναι μεγαλύτερο από αυτό της Περιόδου Αναφοράς τότε υφίσταται παράβαση του άρθρου 54 του ν. 5045/2023 και επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις ως κατωτέρω.

4. Μετά την επεξεργασία των συλλεχθέντων στοιχείων συντάσσεται ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ με τα τελικά πορίσματα των ελεγκτικών οργάνων και υποβάλλεται στην αντίστοιχη αρμόδια αρχή ελέγχου. Σε περίπτωση που σύμφωνα με το πόρισμα της Έκθεσης Ελέγχου προκύπτει παράβαση του άρθ. 54 του ν. 5045/2023, τότε αντίγραφο της Έκθεσης κοινοποιείται αμελλητί στον ελεγχόμενο με κάθε πρόσφορο μέσο. Ο ελεγχόμενος μπορεί να καταθέσει τις απόψεις του σε προθεσμία πέντε (5) ημερών από την κοινοποίηση σε αυτόν του αντιγράφου του προηγούμενου εδαφίου, προκειμένου να ασκήσει το δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης της παρ. 2 του άρθ. 6 του ν. 2690/1999 (Α’ 45), περί Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας.
5. Το σύνολο των στοιχείων και συμπερασμάτων της Έκθεσης Ελέγχου και των απόψεων του ελεγχομένου τίθεται στη διάθεση του αρμόδιου οργάνου για την επιβολή της κύρωσης υπό τη μορφή εισηγητικού σημειώματος. Το αρμόδιο όργανο με απόφασή του επιβάλλει τις διοικητικές κυρώσεις του άρθρου 4 της παρούσας.
6. Σε όποιον παρεμποδίζει ή παρακωλύει τον έλεγχο με οποιονδήποτε τρόπο επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις της παρ. 6 του άρθ. 54 του ν. 5045/2023, χωρίς να θίγεται η επιβολή ποινικών κυρώσεων.
7. Κατά τη διάρκεια του επιτόπου ελέγχου τα όργανα της παρ. 1 μπορούν να ασκούν τις εξουσίες της παρ. 4 του άρθ. 54 του ν. 5045/2023 για την ολοκλήρωση του ελέγχου.

Άρθρο 3
Αρμόδια όργανα για την επιβολή προστίμου

1. Αν ο έλεγχος διενεργείται από όργανα της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου ή από όργανα της Διυπηρεσιακής Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙ.Μ.Ε.Α.), αρμόδιο όργανο για την επιβολή των προστίμων της παρούσας είναι ο Υπουργός Ανάπτυξης.
2. Αν ο έλεγχος διενεργείται από όργανα των υπηρεσιών ελέγχου της Περιφέρειας, αρμόδιο όργανο για την επιβολή των προστίμων της παρούσας είναι ο οικείος Περιφερειάρχης.

Άρθρο 4
Κλιμάκωση προστίμων

1. Σε όποιον παραβιάζει τις παρ. 1 και 2 του άρθ. 54 του ν. 5045/2023 επιβάλλεται πρόστιμο που ισούται με τουλάχιστον το διπλάσιο του Οφέλους Υπέρ το Κανονικό το οποίο ορίζεται στα άρθρα 5 και 6 της παρούσης. Το εν λόγω πρόστιμο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ και μεγαλύτερο του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ.
2. Δεν συνιστά υπέρβαση του ποσοστού του περιθωρίου μικτού κέρδους των παρ. 1 και 2 του άρθ. 54 του ν. 5045/2023 η υπέρβαση που αφορά σε πολύ μικρές ποσότητες προϊόντων, ή ποσότητες ιδιαίτερα χαμηλής αξίας, που διατίθενται προς πώληση ή η υπέρβαση δεν ξεπερνά τη μία (1) ποσοστιαία μονάδα. Το προηγούμενο εδάφιο δεν εφαρμόζεται για τα προϊόντα του άρθρου 6, δηλαδή τη βενζίνη 95 οκτανίων, του πετρελαίου κίνησης και του πετρελαίου θέρμανσης.

[ Το άρθρο 5 εστιάζει στον ορισμό του τρόπου υπολογισμού του μέγιστου επιτρεπόμενου περιθωρίου μικτού κέρδους για διάφορα προϊόντα, ιδίως από καταστήματα τροφίμων και σούπερμάρκετ ]

Άρθρο 6
Ορισμός μέγιστης επιτρεπόμενης τιμής πώλησης στον κλάδο συγκεκριμένων καυσίμων

1. Όσοι συμμετέχουν στη διακίνηση και πώληση αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτ., πετρελαίου κίνησης και πετρελαίου θέρμανσης, σε όλα τα στάδια διανομής (εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών) ορίζουν τιμή πώλησης (ΤΠ) των ανωτέρω προϊόντων τέτοια, ώστε η διαφορά αυτής από την τιμή διυλιστηρίου (ΤΔ) της ίδιας ημέρας να μην είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη διαφορά που ίσχυε κατά την 31/12/2021 και – ειδικά για το πετρέλαιο θέρμανσης – από την αντίστοιχη διαφορά που ίσχυε κατά την 30/3/2021, που είναι και οι Ημερομηνίες Αναφοράς.

Δηλαδή:

ΤΠk,i — ΤΔk,i ≤ ΤΠk,31.12.2021  — ΤΔk,31.12.2021                           

Όπου:
κ: το εκάστοτε υπό έλεγχο καύσιμο
i: οποιαδήποτε ημέρα εφαρμογής της παρούσας
Τιμή πώλησης: η τελική τιμή πώλησης ανά χιλιόλιτρο του καυσίμου, συμπεριλαμβανομένων κρατήσεων, προ ΦΠΑ
Τιμή Διυλιστηρίου: η τιμή διυλιστηρίου ανά χιλιόλιτρο του καυσίμου, συμπεριλαμβανομένων κρατήσεων προ ΦΠΑ, όπως δημοσιεύεται καθημερινά στην ιστοσελίδα http://oil.gge.gov.gr και συγκεκριμένα το καύσιμο UNLEADED 95 BIO αντιστοιχεί στην αμόλυβδη βενζίνη 95 οκτανίων, το καύσιμο DIESEL AUTO BIO αντιστοιχεί στο πετρέλαιο κίνησης και το καύσιμο HEATING GASOIL αντιστοιχεί στο πετρέλαιο θέρμανσης.

Για το πετρέλαιο θέρμανσης, στον ανωτέρω τύπο, η ημερομηνία «31.12.2021» αντικαθίσταται από την «31.3.2021».

Αν η ελεγχόμενη οντότητα της παρούσας παραδίδει καύσιμα σε δυσπρόσιτη ή νησιωτική περιοχή η διαφορά «ΤΠk,31.12.2021  — ΤΔk,31.12.2021» πρoσαυξάνεται κατά 3%. Αν τα καύσιμα παραδίδονται σε πρατήριο ή σε μεταπωλητές πετρελαίου θέρμανσης ή στον τελικό καταναλωτή με βυτιοφόρο όχημα δημόσιας χρήσης η διαφορά «ΤΠk,31.12.2021  — ΤΔk,31.12.2021» προσαυξάνεται κατά τρία χιλιοστά (0,003) του ευρώ, μόνο εφόσον η διαφορά αυτή μπορεί να αιτιολογηθεί ως αύξηση της δαπάνης για την πληρωμή κομίστρων για τη χερσαία μεταφορά καυσίμων με βυτιοφόρα οχήματα δημόσιας χρήσης σε σχέση με την 31η.12.2021.

2. Όσοι συμμετέχουν στην πώληση αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτ., πετρελαίου κίνησης και πετρελαίου θέρμανσης, στον τελικό καταναλωτή (πρατήρια βενζίνης και πωλητές πετρελαίου θέρμανσης), ορίζουν τιμή πώλησης (ΤΠ) των ανωτέρω προϊόντων τέτοια ώστε η διαφορά αυτής από την τιμή της τελευταίας προμήθειας (ΤΤΠ), που προκύπτει από το τελευταίο εκδοθέν τιμολόγιο αγοράς του προϊόντος, να μην είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη διαφορά που ίσχυε κατά την 31/12/2021 προσαυξημένη κατά δύο λεπτά (0,02) του ευρώ και, ειδικά για το πετρέλαιο θέρμανσης, από την αντίστοιχη διαφορά που ίσχυε κατά την 31/3/2021.
3. Για τα προϊόντα του παρόντος η Θεωρητική Τιμή Πώλησης (ΘΤΠ) για τους υπόχρεους της παρ. 1 καθορίζεται από τον τύπο:

ΘΤΠ = ΤΔk,i + (ΤΠk,31.12.2021  — ΤΔk,31.12.2021)

Για το πετρέλαιο θέρμανσης, στον ανωτέρω τύπο, η ημερομηνία «31.12.2021» αντικαθίσταται από την «31.3.2021».

4. Για τα προϊόντα του παρόντος η Θεωρητική Τιμή Πώλησης (ΘΤΠ) για τους υπόχρεους της παρ. 2 καθορίζεται από τον τύπο:

ΘΤΠ = ΤΤΠi + (ΤΠ31.12.2021  — ΤΤΠ31.12.2021)

Για το πετρέλαιο θέρμανσης, στον ανωτέρω τύπο, η ημερομηνία «31.12.2021» αντικαθίσταται από την «31.3.2021».

5. Το Όφελος Υπέρ το Κανονικό (ΟΥΚ) προκύπτει από τον τύπο:

ΟΥΚ=(ΤΠελέγχου  — ΘΤΠ) x  Ποσότητα Αποθεμάτων κατά τον έλεγχο

6. Εάν οποιαδήποτε οντότητα που υπάγεται στις διατάξεις του παρόντος άρθρου δεν λειτουργούσε κατά την 31.12.2021 ή – κατά περίπτωση – την 30.03.2021 (οντότητες που λειτούργησαν μετά τις ημερομηνίες αυτές) τότε ως Ημερομηνία Αναφοράς λαμβάνεται αυτή κατά την οποία πραγματοποίησαν την πρώτη πράξη πώλησης των ανωτέρω προϊόντων.
   Εάν για οποιοδήποτε λόγο, οι οντότητες που υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος δεν πραγματοποίησαν πράξεις πώλησης κατά τις ημερομηνίες της παρ. 1 τότε ως Ημερομηνία Αναφοράς λαμβάνεται η πιο πρόσφατη, προ της 1ης.01.2022, που πραγματοποίησαν πωλήσεις.
7. Οι διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 5 της παρούσης εφαρμόζονται και για τις περιπτώσεις που εμπίπτουν στις διατάξεις του παρόντος άρθρου. Ειδικότερα στις περιπτώσεις που το ελεγχόμενο προϊόν είναι η αμόλυβδη βενζίνη 95 οκτανίων, τότε ως συγκρίσιμο προϊόν ορίζεται κατά σειρά
   α) η αμόλυβδη βενζίνη 98 ή
   β) η αμόλυβδη βενζίνη 100 οκτανίων

Στις περιπτώσεις που το ελεγχόμενο προϊόν είναι το απλό πετρέλαιο κίνησης τότε ως Συγκρίσιμο Προϊόν ορίζεται το ενισχυμένο πετρέλαιο κίνησης και το αντίστροφο. Σε κάθε άλλη περίπτωση ως Περιθώριο Μικτού Κέρδους Περιόδου Αναφοράς λογίζεται το Περιθώριο Μικτού Κέρδους της τελευταίας, προ της ημερομηνίας λήξης της περιόδου αναφοράς, κλεισμένης οικονομικής χρήσης και αφορά το σύνολο των εσόδων της ελεγχόμενης οντότητας που προέρχονται από τις λειτουργικές της δραστηριότητες.

[ Το άρθρο 7 καταγράφει και εξειδικεύει τις κατηγορίες των αγαθών που είναι απαραίτητα για τη διατροφή και τη διαβίωση των καταναλωτών, δηλαδή προϊόντα υγιεινής και καθαρισμού, αλλά και σχολικά είδη ή προϊόντα παραγωγής ζεστού νερού χρήσεως (θερμοσίφωνες, λέβητες και αντίστοιχα) ]

Άρθρο 8
Είσπραξη προστίμων

Οι επιβαλλόμενες κυρώσεις εισπράττονται σύμφωνα με τον ν. 4978/2022 (Α’ 190) Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων και αποδίδονται στον κρατικό προϋπολογισμό (ΚΑΕ 1560989001).