Συντάκτης: I

Μια πανδημία και ένας πόλεμος τιμών μαζί έφεραν τις ενεργειακές αγορές σε κρίση.

 Του  Daniel Yergin,

Αυτή η συντριβή θα δημιουργήσει αναταραχή στις χώρες που εξάγουν πετρέλαιο και θα προσθέσει στην αναταραχή των χρηματοπιστωτικών αγορών. Θα προσθέσει επίσης ένα άλλο επίπεδο πολυπλοκότητας σε μια ήδη έμφορτη γεωπολιτική κατάσταση -μεταξύ άλλων, με το να τραβήξει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε αμφιλεγόμενες διεθνείς διαμάχες για το τι μπορεί να γίνει για να μετριαστεί η συντριβή. Τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, η παραγωγή πετρελαίου των ΗΠΑ έφθασε στο υψηλότερο επίπεδό της, στα 13,1 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως -σημαντικά περισσότερο από τους άλλους κορυφαίους παγκόσμιους παραγωγούς, την Σαουδική Αραβία και την Ρωσία. Το ρεκόρ αυτό ήρθε μετά από μια δεκαετία κατά την οποία, λόγω της σχιστολιθικής επανάστασης που ενεργοποιήθηκε από τις νέες τεχνικές fracking [στμ: υδραυλικής ρηγμάτωσης], οι Ηνωμένες Πολιτείες πήγαν από το να είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας πετρελαίου παγκοσμίως στο να γίνουν ένας σημαντικός εξαγωγέας.

Ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει ήδη μπει στον καυγά. Παρόλο που από καιρό υποστήριζε τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου -και ήταν γρήγορος στο να αναρτά tweets κατά του Οργανισμού των Πετρελαιο-Εξαγωγικών Κρατών (OPEC) και των προσπαθειών για την παγκόσμια διαχείριση των προμηθειών τα τελευταία χρόνια- η σημερινή κατάρρευση έχει προκαλέσει μια ανατροπή. Πρόσφατα κάλεσε τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, για να μιλήσουν για το τι μπορεί να γίνει για να αποτραπεί αυτό που αργότερα θα αποκαλούσε ως «βλαβερή» πτώση. Ο Trump κάλεσε στην συνέχεια τον Σαουδάραβα πρίγκιπα-διάδοχο, Mohammed bin Salman, και ανακοίνωσε ότι ετοιμάζεται μια σημαντική, συντονισμένη μείωση από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου. Οι Σαουδάραβες ακολούθησαν με μια έκκληση να επανασυνεδριάσει ο ΟΠΕΚ μαζί με άλλα βασικά έθνη παραγωγής πετρελαίου, συμπεριλαμβανομένου του Καναδά και του Μεξικού. Όλα αυτά ανέβασαν τις τιμές, αν και το «πότε», το «πώς» και το «ποιος» της δυνητικής συμφωνίας παραμένουν ασαφή. Και όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των παικτών, τόσο πιο δύσκολη θα είναι η εφαρμογή μιας συμφωνίας.

Η φύση και η κατακόρυφη κλίμακα της τρέχουσας κατάρρευσης και οι γεωπολιτικές διαμάχες που προκάλεσε παρουσιάζουν μοναδικές προκλήσεις για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον ενεργειακό τομέα τους –προκλήσεις που θα έχουν σημαντικές συνέπειες για την οικονομία και την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ σε μια ήδη επικίνδυνη στιγμή.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΗΣ ΤΑΞΗΣ

Όπως και με πολλές άλλες βιομηχανίες, η ακραία δυσφορία στις αγορές πετρελαίου προκλήθηκε από την πανδημία του κορωνοϊού. Αλλά στην περίπτωση του πετρελαίου, η δυσφορία αυτή έρχεται με μια γεωπολιτική περιπλοκή.

Η τελευταία κατάρρευση της τιμής του πετρελαίου, η οποία ξεκίνησε το 2014 ως αποτέλεσμα της αύξησης της προσφοράς, έληξε τελικά το 2016 με την εμφάνιση μιας νέας τάξης στο διεθνές πετρέλαιο –τον OPEC+. Πρόκειται για μια συμφωνία μεταξύ των 11 μελών του ΟΠΕΚ και δέκα χωρών που δεν είναι μέλη του ΟΠΕΚ για να μειώσουν από κοινού την παραγωγή, προκειμένου να σταθεροποιηθεί η πτωτική αγορά. Μερικές φορές αποκαλούμενος ως η Συμμαχία της Βιέννης λόγω του τόπου της δημιουργίας του, ο ΟΠΕΚ+ ήταν στα θεμέλιά του σαουδο-ρωσικής καταγωγής, με τους τότε μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου (και μακροχρόνιους ανταγωνιστές) να αγκαλιάζουν τη νέα συνεργασία. Παρείχε επίσης ένα άνοιγμα για μια στρατηγική σχέση, δίνοντας στην Ρωσία ένα άνοιγμα για την οικοδόμηση δεσμών με έναν από τους σημαντικότερους συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μέση Ανατολή και επίσης για να προσελκύσει σαουδαραβικές επενδύσεις. Για την Σαουδική Αραβία, ήταν ένας τρόπος να αντισταθμίσει την σχέση της με τις Ηνωμένες Πολιτείες και να κερδίσει κάποια μόχλευση στην αντιπαλότητά της με το Ιράν.

Αλλά η πρώτη φάση της κρίσης του κορωνοϊού, δηλαδή η επιδημία στην Κίνα τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, έσπασε την συμμαχία. Η Κίνα, η μεγαλύτερη αναπτυσσόμενη αγορά για το πετρέλαιο όλου το κόσμου, έκλεισε ξαφνικά. Αντί της αύξησης της παγκόσμιας ζήτησης, όπως αναμενόταν, η ζήτηση μειώθηκε κατά μια πρωτοφανή ποσότητα έξι εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως στο πρώτο τρίμηνο του 2020.

ΠΗΓΗ: foreignaffairs.gr

Με τον καλύτερο τρόπο ολοκλήρωσε την τρέχουσα εβδομάδα το πετρέλαιο, που συνέχισε και σήμερα το ράλι που ξεκίνησε εχθές εν μέσω των νέων προσδοκιών για ενδεχόμενη σημαντική μείωση της παραγωγής από τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες προκειμένου να σταθεροποιηθεί η αγορά, με το αμερικανικό αργό να καταγράφει την καλύτερη εβδομάδα στην ιστορία του κλείνοντας σχεδόν 32% υψηλότερα σε σχέση με το κλείσιμο της προηγούμενης Παρασκευής.

Τις προσδοκίες για μια σημαντική παρέμβαση στην αγορά πετρελαίου τροφοδότησε η ανακοίνωση της ομάδας OPEC+ ότι θα πραγματοποιηθεί μια ψηφιακή συνεδρίαση τη Δευτέρα, ανοιχτή σε όλους τους παραγωγούς -όχι μόνο για τα μέλη του OPEC και τους συμμάχους του- αν και δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο ποιος θα συμμετέχει. Οι ΗΠΑ μέχρι στιγμής δεν έχουν ενημερώσει εάν θα λάβουν μέρος.

Η “λίστα των καλεσμένων” είναι σημαντική καθώς η Σαουδική Αραβία έχει ξεκαθαρίσει ότι θα μειώσει την παραγωγή, μόνο εάν άλλοι, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, μοιραστούν μέρος του βάρους. Η Σαουδική Αραβία ήταν αυτή που συγκάλεσε τη σύσκεψη, λέγοντας ότι θα επιδιώξει “μια δίκαιη συμφωνία”.

Το ράλι του πετρελαίου εντάθηκε στη συνέχεια, μετά τη δήλωση του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν ότι είναι δυνατή η μείωση της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου κατά περίπου 10 εκατ. βαρέλια ημερησίως, αλλά μόνο εάν όλοι οι μεγάλοι παραγωγοί συμμετέχουν αυτή.

“Σύμφωνα με πρώιμες εκτιμήσεις, πιστεύω ότι μπορούμε να συζητήσουμε για μείωση της παραγωγής κατά 10 εκατ. βαρέλια ημερησίως, ίσως λίγο λιγότερο, ίσως λίγο περισσότερο”, δήλωσε ο Πούτιν κατά τη συνάντηση με Ρώσους αξιωματούχους και στελέχη από εταιρείες πετρελαίου.

“Φυσικά, όλα αυτά πρέπει να γίνουν μέσα από ένα κλίμα συνεργασίας. Και πιστεύω ότι όταν μιλάμε για συνεργασία, όλοι, συμπεριλαμβανομένων των εταίρων μας, κατανοούν ότι μπορούμε να συζητήσουμε για μια μείωση από το επίπεδο παραγωγής που επικρατούσε πριν από την κρίση. Δηλαδή, μιλάμε για το επίπεδο παραγωγής κατά το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους “, πρόσθεσε.

“Όπως γνωρίζετε βρισκόμαστε σε στενή επαφή με τους εταίρους μας στη Σαουδική Αραβία. Πρόσφατα είχα μια συνομιλία με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Όλοι μας ανησυχούμε για την τρέχουσα κατάσταση, όλοι ενδιαφέρονται για κοινές και, θέλω να τονίσω αυτό, συντονισμένες ενέργειες για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης σταθερότητας της αγοράς”, τόνισε ο κ. Πούτιν, προσθέτοντας ωστόσο ότι “η Ρωσία θεωρεί απαραίτητο να υπάρξει συνεργασία”.

Έτσι, το ράλι που ξεκίνησε εχθές και έστειλε το WTI 24,7% και το brent 21% υψηλότερα συνεχίστηκε και σήμερα.

Συγκεκριμένα, το συμβόλαιο Μαΐου για το αργό τύπου West Texas Intermediate τερμάτισε τη συνεδρίαση της Παρασκευής με “άλμα” 11,9% και έκλεισε στα 28,34 δολάρια το βαρέλι, διευρύνοντας τα εβδομαδιαία κέρδη του στο 31,8%, σύμφωνα με τα στοιχεία του Dow Jones, που είναι η καλύτερη επίδοση στην ιστορία του.

Ισχυρά κέρδη κατέγραψε και το πετρέλαιο τύπου Brent, που σημείωσε άνοδο 13,9% και έκλεισε στα 34,11 δολάρια το βαρέλι, με τα εβδομαδιαία κέρδη του να φτάνουν το +22%.

ΠΗΓΗ: capital.gr

Εντυπωσιακό ράλι σημείωσαν οι διεθνείς τιμές του αργού την Πέμπτη, με κέρδη άνω του 20%, μετά την ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ μέσω Twitter ότι Σαουδική Αραβία και Ρωσία βρίσκονται κοντά σε έναν συμβιβασμό για δραστική περικοπή της παραγωγής πετρελαίου, προκειμένου να υπάρξει ανάσχεση της “κατάρρευσής” του.

Το ράλι υποχώρησε ελαφρά αλλά δεν ανεστάλη από τη σύγχυση που προκλήθηκε όταν οι ρωσικές αρχές διέψευσαν τους ισχυρισμούς του προέδρου των ΗΠΑ για τηλεφωνική επικοινωνία του προέδρου της Ρωσίας Βλάντιμιρ Πούτιν με τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν.

Αργότερα το βράδυ το Ριάντ επιβεβαίωσε ότι δέχεται να προχωρήσει σε μεγάλη περικοπή της παραγωγής πετρελαίου του, εάν όμως μεσολαβήσει μια έκτακτη σύνοδος του OPEC+ και οι υπόλοιπες πετρελαιοπαραγωγές χώρες δεχθούν ανάλογες περικοπές.

Θετικά στις τιμές επέδρασε και η χρεοκοπία της αμερικανικής πετρελαϊκής Whiting Petroleum, η οποία θεωρήθηκε σημάδι σίγουρης μείωσης της αμερικανικής παραγωγής “μαύρου χρυσού” στο εγγύς μέλλον, καθώς και η είδηση ότι η Κίνα αυξάνει τα αποθέματά της.

Το παγκόσμιο σημείο αναφοράς, πετρέλαιο τύπου Brent παράδοσης Ιουνίου κέρδισε 5,20 δολάρια ή 21%, κλείνοντας στα 29,94 δολάρια το βαρέλι. Ακόμη πιο δυναμικά, στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, το αμερικανικό αργό τύπου WTI παράδοσης Μαΐου, κέρδισε 5,01 δολάρια ή 24,7%, κλείνοντας στα 25,32 δολ. το βαρέλι.

Πρόκειται για την μεγαλύτερη ημερήσια άνοδο για τις τιμές και των δύο στην ιστορία, σύμφωνα με στοιχεία της Wall Street Journal.

Πιο συγκεκριμένα, ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε λόγο, μιλώντας στο CNBC, για επικείμενη συμφωνία μεταξύ του προέδρου της Ρωσίας Βλάντιμιρ Πούτιν και του πρίγκιπα διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν για περικοπή της τάξης των 10 εκατ. βαρελιών ημερησίως στην παραγωγή πετρελαίου.

Ο επικεφαλής του αμερικανικού κράτους έκανε μεν λόγο για 10 εκατ. βαρέλια, ωστόσο σημείωσε ότι η περικοπή μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερη, της τάξης των 15 εκατ. βαρελιών την ημέρα.

Λίγο αργότερα, ο Τραμπ προχώρησε σε ανάλογες ανακοινώσεις και μέσω του λογαριασμού του στο Twitter.