Με την υποβολή αναφοράς στο Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, η Π.Ο.Π.Ε.Κ. αναφέρεται και τεκμηριώνει τους λόγους για τους οποίους πρέπει τα Πρατήρια Καυσίμων και Ενέργειας, να ενταχθούν στη Δράση “Εργαλειοθήκη Επιχειρηματικότητας: Εμπόριο, Εστίαση, Εκπαίδευση» ΕΣΠΑ 2014-2020.
ΕΝΩΠΙΟΝ
ΤΟΥ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΑΝΑΦΟΡΑ
της δευτεροβάθμιας επαγγελματικής οργάνωσης με την επωνυμία: ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΠΡΑΤΗΡΙΟΥΧΩΝ ΕΜΠΟΡΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ (με δ.τ. Π.Ο.Π.Ε.Κ.) που εδρεύει στο Ηράκλειο Κρήτης, οδός Αρχιμήδους αρ. 29, όπως εκπροσωπείται νόμιμα από τον Ασμάτογλου Γεώργιο
ΚΑΤΑ
της με αρ. πρωτ. 8755/2893/Α3/19.12.2018 απόφασης του Υφυπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης με τίτλο: «Πρόσκληση υποβολής αιτήσεων χρηματοδότησης επενδυτικών σχεδίων στη Δράση «Εργαλειοθήκη Επιχειρηματικότητας: Εμπόριο, Εστίαση, Εκπαίδευση» ΕΣΠΑ 2014-2020 , όπως διαδοχικώς τροποποιήθηκε:α) από την με αρ. πρωτ. 670/131/Α3/5.2.2019 απόφαση του ως άνω Υφυπουργού και β) από την με αρ. πρωτ. 1172/261/Α3/26.2.2019 και ισχύει καθώς και των προσαρτημένων σε αυτήν παραρτημάτων και εγκεκριμένων αρχείων Συχνών Ερωτήσεων – Απαντήσεων
Προκειμένου για την αποσαφήνιση του νομικού καθεστώτος που διέπει τα πρατήρια παροχής καυσίμων και ενέργειας, το οποίο και καθορίζει την υπαγωγή αυτών στους δυνητικούς δικαιούχους της Δράσης, θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητοι διαχωρισμοί μεταξύ των τριών περιπτώσεων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο λιανικό εμπόριο καυσίμων:
Α) Η πρώτη κατηγορία αφορά τους πρατηριούχους καυσίμων οι οποίοι συνάπτουν συμβάσεις franchising με εταιρίες πετρελαιοειδών. Με βάση τους ορισμούς που έχουν δοθεί από τη διεθνή βιβλιογραφία και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το franchise είναι ένα σύστημα εμπορίας προϊόντων ή/και υπηρεσιών ή/και τεχνολογίας που βασίζεται σε μια στενή και συνεχή συνεργασία ανάμεσα σε νομικά και οικονομικά ανεξάρτητες επιχειρήσεις, τον δικαιοπάροχο (franchisor) και τους ατομικούς δικαιοπαρόχους του (franchisees), όπου ο δικαιοπάροχος παρέχει στους ατομικούς δικαιοδόχους του το δικαίωμα και επιβάλλει την υποχρέωση να λειτουργήσουν μία επιχείρηση σύμφωνα με τη θεσμική μορφή του δικαιοπαρόχου. Το δικαίωμα δίνει τη δυνατότητα αλλά και υποχρεώνει τον ατομικό δικαιοδόχο αντί ενός άμεσου ή έμμεσου οικονομικού ανταλλάγματος να χρησιμοποιεί την επωνυμία ή/και το σήμα προϊόντος ή /και το σήμα υπηρεσίας ή/και την τεχνογνωσία, τις επιχειρηματικές και τεχνικές μεθόδους, το σύστημα διαδικασιών και άλλα δικαιώματα βιομηχανικής ή/και πνευματικής ιδιοκτησίας του δικαιοπαρόχου μαζί με παράλληλη συνεχή παροχή εμπορικής και τεχνικής υποστήριξης, μέσα στο πλαίσιο και την χρονική διάρκεια μίας γραπτής σύμβασης φραντσάηζ που γίνεται ανάμεσα στους συμβαλλομένους γι΄αυτόν τον σκοπό.
Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι η εταιρία franchisee μέσω της σύμβασης αυτής έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει και να θέτει σε λειτουργία ένα αντίγραφο της αρχικής επιχείρησης-η οποία με τη σειρά της επενδύει προς την επιχείρηση λιανικής πώλησης- διαμέσου της χρήσης του ονόματος, του συστήματος της επιχείρησης, της τεχνογνωσίας και της οργάνωσης της αρχικής επιχείρησης για ένα προκαθορισμένο χρονικό διάστημα. Υπό την έννοια επομένως αυτή, το franchising προϋποθέτει πολύ στενή συνεργασία και άρα συνεπάγεται πολύ ευρύτερο πλέγμα υποχρεώσεων και για τις δύο πλευρές, απ’ ότι η σχέση διανομής ή αντιπροσώπευσης.
Στο ανωτέρω πλαίσιο εμπίπτουν εκείνα τα πρατήρια παροχής καυσίμων και ενέργειας, τα οποία εντάσσονται στο δίκτυο των καταστημάτων των μεγάλων εταιριών εμπορίας πετρελαιοειδών, τα οποία ουσιαστικά είναι ιδιολειτουργούμενα από τις εταιρίες αυτές και τελούν στην απόλυτη και αποκλειστική επιρροή από αυτές, όχι μόνο ως προς το εμπορικό σήμα, αλλά και ως προς τα προϊόντα, την παροχή των υπηρεσιών και τις μεθόδους με τις οποίες παρέχονται οι τελευταίες.
5
Τα πρατήρια παροχής καυσίμων και ενέργειας τα οποία λειτουργούν με τους όρους που περιγράφηκαν παραπάνω είναι προφανές ότι διατελούν εκτός πλαισίου των δυνητικών δικαιούχων, στα πλαίσια της ως άνω Δράσης, δυνάμει της εξαίρεσης του άρθρου 4 της Πρόσκλησης.
Β) Στη δεύτερη κατηγορία εμπίπτουν οι πρατηριούχοι καυσίμων οι οποίοι συνάπτουν συμβάσεις προμήθειας μέσω αποκλειστικής συνεργασίας με εταιρίες χονδρικής εμπορίας πετρελαιοειδών, κάνοντας χρήση του σήματος των τελευταίων. Στην κατηγορία αυτή εντάσσεται η πλειονότητα των πρατηριούχων εμπόρων καυσίμων τόσο γενικά, σε πανελλαδικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο μελών των Ενώσεων-μελών του φορέα μας. Η σύμβαση εμπορικής συνεργασίας μεταξύ της εταιρίας πετρελαιειδών και του πρατηρίου υγρών καυσίμων αποτελεί μία ιδιόμορφη ενοχική σύμβαση ορισμένου χρόνου συνηθέστερα διαδοχικών τμηματικών παροχών, η οποία διέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία και ειδικότερα από τα άρθρα 28-31 του Ν. 4177/2013 (ΦΕΚ 173 Α /8-8-2013).
Συγκεκριμένα στο άρθρο 28 παρ. 2 του ως άνω Νόμου προβλέπεται ότι στη σύμβαση χονδρικής εμπορίας μεταξύ εταιριών εμπορίας και συνεργαζόμενων με το σήμα της εταιρίας εμπορίας πρατηριούχων προσδιορίζονται κατόπιν διαπραγμάτευσης της εταιρίας εμπορίας και του πρατηριούχου: α) η πιστωτική πολιτική, η πολιτική παροχών και εκπτώσεων συμπεριλαμβανομένων των απολογιστικών, β) το ύψος και η χρονική διάρκεια για την οποία χορηγούνται οι εκπτώσεις, γ) οι τυχόν απολογιστικές εκπτώσεις για αγορές συγκεκριμένης περιόδου, που δεν υπερβαίνει το ένα (1) έτος. Παράλληλα και σχετικά με τις συμβάσεις αποκλειστικής προμήθειας υγρών καυσίμων και υγραερίου κίνησης, η μέγιστη διάρκεια των οποίων με βάση το άρθρο 29 παρ. 1 ορίζεται πενταετής, στην παρ. 1 του άρθρου 30 ορίζεται ότι: «[…] Δεν συνιστά επένδυση προς την επιχείρηση λιανικής πώλησης η εγκατάσταση των διακριτικών ενδείξεων, σημάτων και διασχηματισμών της εταιρίας εμπορίας που αποβλέπουν στην προβολή των διακριτικών αυτής γνωρισμάτων, εκτός από όσα τυχόν παραμείνουν προς όφελος του πρατηριούχου».
Επιπλέον, ο ορισμός της μέγιστης επιτρεπόμενης διάρκειας της πενταετίας στις ως άνω συμβάσεις, καθιστά επί της ουσίας ακόμα πιο σαφή την ταυτότητα των συμβάσεων αυτών, ως συνεργασίας και μόνο. Τούτο συμβαίνει διότι μετά την πάροδο του maximum ορίου διάρκειας της πενταετίας, ο πρατηριούχος έχει το δικαίωμα να συνάψει αντίστοιχη σύμβαση με άλλη εταιρία, άνευ περαιτέρω δεσμεύσεων από την προηγούμενη σύμβαση, εφόσον βέβαια δεν καταλήξει σε αμοιβαία συμφωνία για τη σύναψη νέας σύμβασης με την ίδια εταιρία πετρελαιοειδών. Το στοιχείο αυτό διαφοροποιεί ξεκάθαρα τις συμβάσεις αυτές από τις συμβάσεις franchise, αφού
6
ουσιώδες χαρακτηριστικό των τελευταίων είναι η πρόβλεψη μακροχρόνιου χαρακτήρα και δεσμεύσεων των μερών.
Η ως άνω πρόβλεψη, έχει την έννοια ότι μόνη η τοποθέτηση του σήματος της προμηθεύτριας εταιρίας δεν καθιστά τους πρατηριούχους ούτε αποκλειστικούς εμπορικούς πράκτορες, ούτε βέβαια συνδεόμενους με την εταιρία με σχέση franchising, shop-in shop κ.ο.κ. και αυτομάτως να επισείει τον αποκλεισμό της συμμετοχής τους ως δυνητικών δικαιούχων στην επίμαχη Πρόσκληση.
Προς την ως άνω κατεύθυνση, δηλαδή της ουσιώδους διαφοροποίησης της σύμβασης franchise από τη σύμβαση αποκλειστικής προμήθειας μεταξύ εταιριών εμπορίας και συνεργαζόμενων με το σήμα της εταιρίας εμπορίας πρατηριούχων, έχουν κινηθεί και αποφάσεις των Ελληνικών Δικαστηρίων, αφού όπως έχει νομολογηθεί, η σύμβαση αποκλειστικής εμπορικής συνεργασίας πετρελαιοειδών έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά (ΑΠ 416/2013,ΕφΑθ 980/2014):
(i) Προβλέπει την υποχρέωση πώλησης καυσίμων ή/και λιπαντικών για την εταιρία χονδρικής εμπορίας πετρελαιοειδών.
(ii) Eγκαθιδρύει για τον πρατηριούχο την υποχρέωση προμήθειας υγρών καυσίμων και λιπαντικών αποκλειστικά από την εταιρία πετρελαιοειδών και να διαθέτει αυτά σε ποσότητες των οποίων συμφωνήθηκε η ελάχιστη ετήσια κατανάλωση
(iii) Δυνάμει της σύμβασης παραδίδονται υπό μορφή χρησιδανείου τα κινητά πράγματα τα οποία είναι αναγκαία για τη λειτουργία του πρατηρίου, όπως το στέγαστρο, οι ηλεκτρικές φωτοστήλες, τα μεταλλικά φρεάτια, οι αντλίες, η πινακίδα του σήματος, οι διακριτικές ενδείξεις που αποβλέπουν στην προβολή της εταιρίας,
(iv) Με τη σύμβαση αυτή ο πρατηριούχος δεν υπάγεται στις διαχειριστικές και οργανωτικές αποφάσεις της εταιρίας πετρελαιοειδών, αλλά μεταπωλεί διαρκώς και αποκλειστικά τα προϊόντα της προμηθεύτριας επιχείρησης πετρελαιοειδών στη συμβατική περιοχή, στο δικό του όνομα, για δικό του λογαριασμό και με δικό του επιχειρησιακό κίνδυνο, για το χρονικό διάστημα που ορίζεται στη μεταξύ τους σύμβαση. Ο πρατηριούχος συνάπτοντας μια σύμβαση αποκλειστικής προμήθειας καυσίμων δεν υπέχει υποχρέωση συμμόρφωσης με το εκάστοτε υποδεικνυόμενο από την προμηθεύτρια εταιρία σύστημα οργάνωσης και τρόπο λειτουργίας του πρατηρίου, ούτε υποχρέωσης καταβολής μισθώματος, παρά μόνο του ανταλλάγματος που αντιστοιχεί στην συμφωνηθείσα τιμή πώλησης των υγρών καυσίμων.
(v) Επιπλέον προβλέπονται ανταλλάγματα οικονομικής και χρηματοδοτικής φύσεως, εκπτώσεις και εμπορευματικές πιστώσεις.
Τα υπό στοιχείο (iv) και (v) χαρακτηριστικά της σύμβασης αποκλειστικής εμπορικής συνεργασίας είναι και εκείνα τα οποία τη διαφοροποιούν ουσιωδώς από τη σύμβαση franchising, διότι δεν υφίσταται σχέση αποκλειστικής εμπορικής αντιπροσωπείας, καθ’ ότι ο πρατηριούχος καυσίμων δεν έχει στενή σχέση εξάρτησης με τον προμηθευτή του, δεν ενεργεί στο όνομα και για λογαριασμό του προμηθευτή, δεν παίρνει προμήθεια και δεν υποχρεούται να μεταφέρει το οικονομικό αποτέλεσμα στον προμηθευτή του.
Με βάση τα προναφερθέντα, είναι απολύτως σαφές ότι δεν υπάρχει ουδεμία δικαιολογητική βάση εξαίρεσης των πρατηρίων παροχής καυσίμων και ενέργειας που συνεργάζονται με το σήμα εταιριών εμπορίας πετρελαιειδών επί τη βάσει σχετικής σύμβασης, από το δικαίωμα υποβολής αίτησης χρηματοδότησης στα πλαίσια της Δράσης.
Περαιτέρω, η τρίτη κατηγορία αφορά τους λεγόμενους ανεξάρτητους πρατηριούχους, οι οποίοι δεν έχουν σύμβαση συνεργασίας με συγκεριμένη εταιρία πετρελαιοειδών για αποκλειστική προμήθεια απ’ αυτήν πετρελαιοειδών προϊόντων, ως εκ τούτου αποκαλούνται και λειτουργούν με βάση την ισχύουσα νομοθεσία είτε ως ανεξάρτητα πρατήρια, είτε φέρουν αποκλειστική δική τους εμπορική ονομασία (δηλαδή άνευ χρήσης σήματος εταιρίας εμπορίας πετρελαιοειδών). Για την εν λόγω καηγορία επίσης δεν δημιουργείται κανένα ερμηνευτικό ζήτημα ως προς την υπαγωγή τους στους δυνητικούς δικαιούχους της Πρόσκλησης.
Από τα ανωτέρω διαλαμβανόμενα, καταδεικνύεται ευχερώς ότι αποκλειστικά και μόνο τα ιδιολειτουργούμενα από τις εταιρίες χονδρικής εμπορίας πετρελαιοειδών, επί τη βάσει franchise εξαιρούνται από το δικαίωμα υποβολής αίτησης υπαγωγής στη Δράση, ενώ οι υπόλοιπες κατηγορίες αποτελούν δυνητικούς δικαιούχους της Δράσης.
Οποιαδήποτε διαφορετική ερμηνεία αφενός δεν συνάδει με το ακριβές και ουσιαστικό νομικό καθεστώς που διέπει τις συμβάσεις αποκλειστικής προμήθειας υγρών καυσίμων, διότι υπάγει αυτές συλλήβδην και εσφαλμένα στην κατηγορία των συμβάσεων franchise, αφετέρου θα οδηγούσε σε αποκλεισμό των πρατηρίων καυσίμων από την κατηγορία των δυνητικών δικαιούχων της Πρόσκλησης. Τούτο θα είχε ως αποτέλεσμα να προκληθεί τεράστια οικονομική και επιχειρηματική βλάβη σε 5.000 περίπου πρατηριούχους καυσίμων και ενέργειας πανελλαδικά, αφού θα αποστερηθούν, άνευ νομίμου ερείσματος, της δυνατότητας υποβολής επενδυτικών σχεδίων για την υπαγωγή τους σε πρόγραμμα επιχορήγησης για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας.
Προς επίρρωση των παραπάνω, απαραίτητο είναι να τονιστεί ότι η αποστέρηση του δικαιώματος υποβολής επενδυτικής πρότασης στα πρατήρια παροχής καυσίμων και ενέργειας που προμηθεύονται κατ’ αποκλειστικότητα καύσιμα από συγκεκριμένη εταιρία βάσει σύμβασης, εκτός του ότι παραγνωρίζει την ουσιαστική επιχειρηματική τους κατάσταση, παράλληλα τοποθετεί τις επιχειρήσεις αυτές σε μειονεκτικότερη θέση σε σχέση με τις εταιρίες πετρελαιοειδών. Τούτο διότι, δημιουργεί έτι περαιτέρω δεσμεύσεις για τους πρατηριούχους, εν μέσω αντίξοων οικονομικών συγκυριών (διαμέσου εμπορευματικών πιστώσεων οι οποίες παρέχονται από τις προμηθεύτριες εταιρίες) και εμποδίζουν τα πρατήρια παροχής καυσίμων και ενέργειας από τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού τους, δυνατότητα η οποία θα είναι άλλως εφικτή εκ της συμμετοχής τους ως δικαιούχων της Δράσης.
Επειδή η πλειονότητα των πρατηρίων παροχής καυσίμων και ενέργειας δεν αποτελούν franchisees για τους λόγους που εκτέθηκαν παραπάνω, αλλά αποτελούν εντελώς ανεξάρτητες επιχειρήσεις,
Επειδή η εξομείωση των πρατηρίων παροχής καυσίμων και ενέργειας που έχουν συνάψει αποκλειστικές συμβάσεις προμήθειας με εταιρίες πετρελαιοειδών παραγνωρίζει την πραγματική νομική φύση των συμβάσεων αυτών και εντέλει αντιβαίνει στο νόμο,
Επειδή ως δυνητικοί δικαιούχοι της Δράσης πρέπει να αναγνωριστούν, expressis verbis, από πλευράς σας, όλα τα πρατήρια παροχής καυσίμων και ενέργειας, πλην μόνο εκείνων των ολίγων που λειτουργούν με καθεστώς franchise και υπάγονται στην απόλυτη σφαίρα επιρροής των μεγάλων εταιριών εμπορίας πετρελαιοειδών,
Επειδή υπό την ιδιότητά μας ως συλλογικού θεσμικού φορέα εκπροσώπησης των πρατηριούχων εμπόρων καυσίμων έχουμε έννομο συμφέρον, κατ’ άρθρο 2 και 3 του σε ισχύ καταστατικού του φορέα μας, σε συνδυασμό με το Ν. 1264/1982, αλλά και ατομικά ως πρατηριούχων, να επιδιώξουμε με κάθε νόμιμο μέσο τη συμπερίληψη των πρατηρίων παροχής καυσίμων και ενέργειας στους δυνητικούς Δικαιούχους της Δράσης: «Εργαλειοθήκη Επιχειρηματικότητας: Εμπόριο, Εστίαση, Εκπαίδευση», υπό τους όρους που ως άνω αναφέρθηκαν,
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
που είναι νόμιμοι και βάσιμοι, καθώς και για όσους επιφυλασσόμεθα να προσθέσουμε νομίμως στο μέλλον,
ΑΙΤΟΥΜΕΘΑ
1. Να γίνει δεκτή η παρούσα αναφορά μας, τυπικά και ουσιαστικά.
2.Να συμπεριληφθεί στην Πρόσκληση υποβολής αιτήσεων χρηματοδότησης επενδυτικών σχεδίων στη Δράση «Εργαλειοθήκη Επιχειρηματικότητας: Εμπόριο, Εστίαση, Εκπαίδευση» ΕΣΠΑ 2014-2020, άλλως να διευκρινιστεί με έγγραφη ανακοίνωση της Υπηρεσίας σας, ότι δικαίωμα υποβολής επενδυτικών σχεδίων στη Δράση έχουν τα πρατήρια παροχής καυσίμων και ενέργειας τα οποία: (α) είτε λειτουργούν με σύμβαση συνεργασίας με το σήμα εταιρίας εμπορίας πετρελαιοειδών, (β) είτε δεν συνεργάζονται με το σήμα εταιρίας εμπορίας πετρελαιοειδών και λειτουργούν με δική τους αποκλειστική εμπορική ονομασία ή ως ανεξάρτητα πρατήρια
3.Να παραλειφθεί κάθε άλλη αντίθετη ερμηνεία, η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό των πρατηρίων καυσίμων και ενέργειας από τη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησης προτάσεων στα πλαίσια της ως άνω Δράσης.
Για την υποβάλλουσα αναφορά
Γεώργιος Ασμάτογλου
Πρόεδρος Δ.Σ. Π.Ο.Π.Ε.Κ.