Συντάκτης: I

Ο OPEC αναθεωρεί προς τα κάτω τις προβλέψεις του για την παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου φέτος, αναμένοντας ότι δεν θα υπάρξει ουσιαστική αύξηση, καθώς ο κορονοϊός πλήττει την παγκόσμια οικονομία.

Σύμφωνα με την προηγούμενη πρόβλεψη, πριν από έναν μήνα, η κατανάλωση καυσίμων θα αυξανόταν κατά λίγο κάτω από 1 εκατ. βαρέλια/ημέρα ή 1% το 2020, όμως η τελευταία έκθεση της ομάδας των πετρελαιοπαραγωγών χωρών που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τετάρτη προβλέπει αύξηση μόλις 60.000 βαρέλια/ημέρα. Επίσης, μείωσε αισθητά τις εκτιμήσεις για τα αποθέματα των τρίτων χωρών, καθώς οι χαμηλότερες τιμές του μαύρου χρυσού επηρεάζουν τους Αμερικανούς παραγωγούς σχιστολιθικού πετρελαίου.

«Το ξέσπασμα (της πανδημίας του κορονοϊού) εκτιμάται ότι θα επηρεάσει σοβαρά την αύξηση της ζήτησης πετρελαίου σε διάφορες άλλες χώρες και περιοχές εκτός της Κίνας», αναφέρει η έκθεση.

Η πτώση της ζήτησης εξαιτίας του Covid-19 έχει κλονίσει τη συνοχή του OPEC, τερματίζοντας τη συνεργασία με άλλους παραγωγούς, όπως η Ρωσία, μετά το ναυάγιο των συνομιλιών της περασμένης εβδομάδας. Επακόλουθο αυτής της εξέλιξης ήταν η ανακοίνωση της Σαουδικής Αραβίας για μαζικές αυξήσεις παραγωγής και κατάρρευση των τιμών του αργού στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων τεσσάρων ετών.

Η έκθεση αντανακλά τη θέληση εκ μέρους ορισμένων μελών του OPEC για την ανάγκη συμφιλίωσης και συνεννόησης.

Ο αντίκτυπος του ιού «σε μια ήδη εύθραυστη παγκόσμια οικονομία είναι μια πρόκληση και απαιτεί συντονισμένη δράση όλων των συμμετεχόντων στην αγορά», αναφέρεται στην έκθεση. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ζήτησαν από τις χώρες του OPEC+ να καταλήξουν σε νέα συμφωνία, που θα σταθεροποιήσει τις αγορές.

ΠΗΓΗ::  naftikachronika.gr

Μετά την άρνηση της Ρωσίας, την περασμένη εβδομάδα, να αποδεχθεί την πρόταση του OPEC για μείωση της παραγωγής κατά 1,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως για να στηριχθούν οι πετρελαϊκές τιμές, η Saudi Aramco ανακοίνωσε στις 7 Μαρτίου πως θα μειώσει τις αποκλίσεις τιμών του Απριλίου κατά 4-6 δολάρια για την Ασία και κατά 7 δολάρια για τις ΗΠΑ.

Η κίνηση αυτή έφερε τις ασιατικές αποκλίσεις από premium σε βαθύτατα discounts και η Σαουδική Αραβία άφησε να εννοηθεί πως θα υπάρξει και σημαντική αύξηση παραγωγής, την οποία πηγές της Saudi Aramco επιβεβαίωσαν σε μέσα ενημέρωσης στις 8 Μαρτίου χωρίς όμως να δίνουν συγκεκριμένα στοιχεία. Η εξέλιξη αυτή, με τη σειρά της, προκάλεσε σοκ στις χρηματαγορές, με την τιμή του Brent να υποχωρεί στα 35 δολάρια το βαρέλι στις 9 Μαρτίου.

Η κίνηση της Σαουδικής Αραβίας αποτελεί κήρυξη ολοκληρωτικού πολέμου τιμών, κάτι που οι περισσότεροι παρατηρητές δεν προέβλεπαν στις 6 Μαρτίου όταν κατέρρευσαν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του OPEC και την εταίρων-μη μελών του, δεδομένου ότι θα τίναζε στον αέρα το έλλειμμα του προϋπολογισμού της Σαουδικής Αραβίας, αλλά και επειδή η Ρωσία, αν και δεν περιορίζεται από τις δεσμεύσεις της ομάδας OPEC+, έχει περιορισμένη προοπτική να αυξήσει γρήγορα την παραγωγή της το 2020.

Πήρε μια κατάσταση στην οποία η παγκόσμια πετρελαϊκή αγορά είχε πληγεί από ένα σοκ στη ζήτηση (το κλείσιμο μονάδων και οι άλλες διαταράξεις που έχει προκαλέσει η επιδημία του Covid-19 έχουν μειώσει σημαντικά τη ζήτηση για πετρέλαιο) εν μέσω μιας μέτριας επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης, και πρόσθεσε σε αυτήν ένα σοκ στις προμήθειες, αγνώστου αλλά δυνητικά τεράστιας ποσότητας.

Ως αποτέλεσμα, τα αποθέματα θα αυξάνονται πολύ ταχύτερα, αν και οι πτώσεις στις τιμές μετριάζονται κάπως βραχυπρόθεσμα από την διαθεσιμότητα αποθηκευτικού χώρου. Αλλά μια παρατεταμένη κρίση με τον Covid-19 θα μπορούσε εύκολα να πιέσει τις τιμές σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά που βρίσκονταν το 2015-2016. Μια παρατεταμένη κατάρρευση τιμών στην περιοχή των 20-30 δολαρίων, που τώρα είναι πιθανή για τουλάχιστον τους επόμενους μήνες και ίσως και περισσότερο, θα έχει ευρύτερες επιπτώσεις σε άλλες αγορές.

Πέραν των ενεργειακών μετοχών, η χειρότερη επίπτωση θα είναι στα κρατικά οικονομικά πετρελαιοεξαγωγικών χωρών με λιγότερο διαφοροποιημένες οικονομίες και χαμηλά κρατικά αποθέματα. Το Ιράν και η Βενεζουέλα θα υποστούν το μεγαλύτερο πλήγμα, καθώς και οι δυο έχουν ήδη αναγκαστεί να κάνουν σημαντικές εκπτώσεις στις πωλήσεις τους προκειμένου να βρουν αγοραστές εν μέσω αμερικανικών κυρώσεων.

Η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να αυξήσει την παραγωγή αντανακλά πιθανότατα την ελπίδα του διαδόχου πρίγκηπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν πως αν πιέσει έντονα τη Ρωσία, θα υποκύψει και θα συμφωνήσει σε σημαντική μείωση παραγωγής. Όμως αυτός ο ολοκληρωτικός πόλεμος τιμών είναι αντιπαραγωγικός: όπως ανέφερε σε λεπτομερή ανακοίνωσή της στις 8 Μαρτίου η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία Rosneft, η Ρωσία είναι απρόθυμη να μειώσει την παραγωγή διότι κατά την άποψή της ο περιορισμός της παραγωγής έχει απλώς οδηγήσει σε αύξηση προμήθειας από ανταγωνιστές.

Στους ανταγωνιστές αυτούς δεν περιλαμβάνεται μόνο το σχιστολιθικό πετρέλαιο των ΗΠΑ, αλλά και οι επενδύσεις σε υπεράκτια βαθιά ύδατα σε περιοχές όπως η Γουιάνα και η Νορβηγία, το έναυσμα για τις οποίες δόθηκε από την περίοδο των υψηλότερων τιμών το 2017-2019. Αυτή η προμήθεια που διευκολύνθηκε από τον περιορισμό του OPEC+, τώρα μόλις αρχίζει να μπαίνει σε παραγωγική λειτουργία, και τα οικονομικά των εγχειρημάτων αυτών είναι τέτοια που δεν υπόκεινται σε καθυστερήσεις για λόγους που σχετίζονται με τις τιμές, άπαξ και ξεκινήσουν.

Οι εντάσεις μεταξύ της Ρωσίας και των Σαουδαράβων κλιμακώνονταν και χωρίς το σοκ της ζήτησης που προκάλεσε ο Covid-19, λόγω της απροθυμίας της Ρωσίας να μοιραστεί δίκαια το βάρος του περιορισμού, η οποία προκάλεσε και την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων την περασμένη εβδομάδα.

Η κίνηση της Σαουδικής Αραβίας είναι επίσης αντιπαραγωγική από την άποψη πως θα υπήρχε μεγάλη επίπτωση στην παραγωγή αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου πριν το τέλος του 2020 απλά και μόνο από την έλλειψη περαιτέρω περιορισμού της παραγωγής, όμως θα «έπιανε πάτο» σε υψηλότερη τιμή, ίσως στα 40 δολάρια το βαρέλι.

Η διαφορά μεταξύ των 30 δολαρίων και των 45 δολαρίων ως μέσος όρος τιμής αργού πετρελαίου είναι τεράστια σε όρους δημοσιονομικής επίπτωσης στους παραγωγούς, αλλά δεν είναι τόσο σημαντική σε όρους απώλειας όγκου που θα σημειωθεί αργότερα φέτος από τους αμερικανούς παραγωγούς.

Η οικονομία της Ρωσίας θα υποστεί μεγάλο πλήγμα από την κατάρρευση των τιμών, όμως η Μόσχα βρίσκεται σε πολύ ισχυρότερη θέση απ’ ότι το Ριάντ. Η Μόσχα συσσωρεύει αποθέματα στο Εθνικό Ταμείο Πλούτου της από το 2017 με τιμές πάνω από 40 δολάρια το βαρέλι (με ετήσια πληθωριστική προσαρμογή 2%) και τα πιο πρόσφατα δημοσιοποιημένα στοιχεία έδειχναν το ταμείο στα 150 δις. δολάρια και τα αποθέματα ρευστού στα 570 δισ. δολάρια.

Ο προϋπολογισμός της Ρωσίας είναι καταρτισμένος υπολογίζοντας το brent σε εύρος περίπου 45 δολαρίων το βαρέλι, όμως αν αντλήσει χρήματα από το Εθνικό Ταμείο Πλούτου θα μπορέσει να αμβλύνει το πλήγμα αν οι τιμές μειωθούν κάτω από το εύρος αυτό.  Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε δεχθεί κάποια κριτική για την εφαρμογή μέτρων λιτότητας και για την αποταμίευση χρημάτων ενόσω οι τιμές του πετρελαίου βρίσκονταν σε «άνετο» επίπεδο, τώρα όμως φαίνεται πως ενήργησε με σύνεση. Αντανακλά το γεγονός πως ο Πούτιν δέχεται ότι μια τιμή που θα είναι χαμηλότερη για πιο μακρά χρονική περίοδο είναι πραγματικότητα και θέλησε να είναι προετοιμασμένος ακριβώς για αυτού του τύπου το σοκ.

Οι Σαουδάραβες, από την άλλη πλευρά, έρχονται αντιμέτωποι με ένα σενάριο όπου το μέρισμα που λαμβάνουν από την Saudi Aramco θα τους αναγκάσει να χρηματοδοτήσουν σχεδόν το ήμισυ των κρατικών δαπανών από αποθέματα και δανεισμό κατά το 2020, με αποθέματα  ύψους 502 δισ. δολαρίων. Το χαμηλό χρέος τους, που διαμορφώνεται στο 26% του ΑΠΕ, σημαίνει πως μπορούν να δανειστούν, όμως αυτός ο δανεισμός μπορεί να γίνει ακριβότερος λόγω των νέων αμφιβολιών αναφορικά τόσο με τις μελλοντικές τιμές του πετρελαίου όσο και με τη λογική και την παρορμητικότητα της διαδικασίας λήψης πολιτικών αποφάσεων της Σαουδικής Αραβίας.

Αυτό, σε συνδυασμό με τις απώλειες στην αξία των ξένων επενδύσεων που διακρατά Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο, θα καταστήσουν δυσκολότερη τη συντήρηση των δαπανών για το πρόγραμμα οικονομικής διαφοροποίησης «Vision 2030» του διαδόχου πρίγκηπα Μοχάμεντ, που μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να σημειώσει ιδιαίτερη πρόοδο στη δημιουργία αυξημένης απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα για τους νεαρούς ενήλικες, παρά τους φιλόδοξους δεδηλωμένους στόχους. Όπως και στην περίπτωση του Πούτιν, θα είναι πολιτικά δύσκολο να παραδεχθεί πως έκανε λάθος και να κάνει πίσω, αφού η μόνη άλλη επιλογή αυτή τη στιγμή πιθανότατα θα ήταν να συνεχιστούν οι σημερινές ποσοστώσεις και όχι να υπάρξουν παραχωρήσεις από τη Ρωσία.

Όλα αυτά αφήνουν τον κόσμο αντιμέτωπο με ένα ακραίο επίπεδο αβεβαιότητας ως προς το πού οδεύει η πετρελαϊκή αγορά, όμως δεν φαίνεται πιθανό να υπάρξει έντονη ανάκαμψη στις τιμές τους επόμενους μήνες.

ΠΗΓΗ: euro2day.gr

Με απώλειες έκλεισαν τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το πετρέλαιο, ως αποτέλεσμα των κυβερνητικών δεδομένων στις ΗΠΑ, που αποκάλυψαν αύξηση των εγχώριων αποθεμάτων αργού, την ώρα μάλιστα που Σαουδική Αραβία αύξησε τα όρια παραγωγής.

Η χώρα – ηγέτης του Οργανισμού Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (OPEC), Σαουδική Αραβία, κλιμάκωσε την Τετάρτη τον “πετρελαϊκό πόλεμο” που έχει κηρύξει στη Ρωσία, δίνοντας εντολή στον κρατικό πετρελαϊκό κολοσσό της, Saudi Aramco, να αυξήσει την παραγωγή της σε 13 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, έναντι 12 εκατ. βαρελιών που είναι σήμερα.

Τους τελευταίους μήνες η παραγωγή του βασιλείου κυμαίνεται στα 9,7 εκατ. βαρέλια κατά μέσο όρο, ωστόσο η παραγωγική ικανότητα της χώρας είναι πολύ μεγαλύτερη, ενώ το Ριάντ διατηρεί και στρατηγικά αποθέματα εκατοντάδων εκατομμυρίων βαρελιών.

Τα futures αμερικανικού αργού τύπου WTI έκλεισαν με πτώση 4% στα 32,98 δολάρια το βαρέλι, την ώρα που το Brent έκλεισε με πτώση 3,4% στα 35,95 δολάρια.

ΠΗΓΗ: capital.gr

Τη στιγμή που η Κίνα φαίνεται να ξεπερνά την κρίση του κορωνοϊού, το φθηνό πετρέλαιο από τη Σ. Αραβία ρέει άφθονο στη χώρα. Σε μια δύσκολη εποχή οι οικονομικές σχέσεις της Κίνας με αραβικές χώρες ανοίγουν νέους δρόμους.

Η Κίνα τις τελευταίες μέρες μπορεί να χαίρεται για δύο λόγους. Από τη μια πλευρά οι υγειονομικές αρχές αναφέρουν ότι ο αριθμός των κρουσμάτων κορωνοϊού εμφανίζεται στα χαμηλότερα επίπεδα μέχρι τώρα. Τις τελευταίες ημέρες έχουν υπάρξει μόνο 40 νέα κρούσματα, με την τάση να καταγράφεται σταθερή με τάσεις μείωσης. Ο αριθμός των θανάτων είναι επίσης χαμηλότερος σε σχέση με τον Ιανουάριο βάσει της τελευταίας ιατρικής ανακοίνωσης της Δευτέρας.

Από την άλλη πλευρά, η δεύτερη καλή είδηση αφορά τις αγορές πετρελαίου: μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων Ρωρίας και OPEC (Οργανισμός Εξαξωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών) για τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου, η τιμή του μαύρου χρυσού στις αρχές της εβδομάδας έπεσε στο χαμηλότερο επίπεδο εδώ και 30 χρόνια. Γίνεται μάλιστα λόγος για έναν πόλεμο τιμών μεταξύ Ρωσίας και Σαουδικής Αραβίας. Η Σαουδική Αραβία σκοπεύει να αυξήσει την παραγωγή τους προσεχείς μήνες αγγίζοντας το ρεκόρ των 12 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα σύμφωνα με το Bloomberg.

Από το φθηνότερο πετρέλαιο δεν επωφελούνται όμως μόνο οι Ευρωπαίοι. Μεγάλο μέρος του όγκου παραγωγής θα συνεχίσει να πηγαίνει στην Κίνα. Παρά τον ρωσικό ανταγωνισμό η Σαουδική Αραβία κατάφερε πέρυσι να πουλήσει στην Κίνα μεγαλύτερες ποσότητες πετρελαίου. Αν η τάση συνεχιστεί, αναμένεται να τονώσει ακόμη περισσότερο τις ήδη καλές σχέσεις της Κίνας με αραβικές χώρες και ιδίως με τη Σαουδική Αραβία. Άλλωστε η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας πετρελαίου παγκοσμίως.

«Βusiness first»

O πρόεδρος της Κίνας Σιζινπίνγκ με τον πρίγκηπα Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας (2019)

Η Κίνα έχει συνάψει συμφωνίες εταιρικής σχέσης με 15 χώρες στη Μέση Ανατολή. Οι συμφωνίες αυτές είναι κυρίως οικονομικού χαρακτήρα. «Το μότο της Κίνας είναι: Business first» αναφέρει στη DW ο ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής Κέβιν Λιμ από το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. «Η ηγεσία του κινεζικού κράτους στηρίζεται σε σχέσεις με καθαρά οικονομικό προσανατολισμό. Οι σχέσεις αυτές συνάπτονται με χώρες εντελώς διαφορετικού πολιτικού προσανατολισμού».

Επίσης η Κίνα συμμετέχει στη Μέση Ανατολή και στρατιωτικά με μεγάλη ωστόσο προσοχή. Για παράδειγμα, πέρυσι είχε πραγματοποιήσει κοινή ναυτική άσκηση με τη Σαουδική Αραβία και είχε στρατιωτική παρουσία στον Κόλπο του Ομάν τον Δεκέμβριο του 2019. Μέχρι στιγμής το Πεκίνο κρατά πάντως αποστασιοποιημένη θέση και δεν εμπλέκεται στις τοπικές αντιπαλότητες στη Μέση Ανατολή. Αναφορικά με τον ανταγωνισμό Ιράν και Σαουδικής Αραβίας, δύο περιφερειακών δυνάμεων στην περιοχή, δεν παίρνει θέση υπέρ καμιάς. Για το Πεκίνο και οι δύο αυτές χώρες αποτελούν δύο από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της. «Το Πεκίνο προσέχει πολύ ώστε να μην εμπλακεί στις μεταξύ τους διενέξεις» εκτιμά μελέτη της δεξαμενής σκέψης European Council on Foreign Relations.

H Κίνα ως εμπορικός εταίρος στη Μέση Ανατολή

To Nτουμπάι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι σημαντικός εμπορικός κόμβος για την Κίνα

Η Κίνα ενδιαφέρεται κατά κύριο λόγο να συνάψει οικονομικές σχέσεις και δεν το κρύβει. Η Σ. Αραβία είναι ο βασικότερος εμπορικός εταίρος της στη Δυτική Ασία ενώ η Κίνα είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Σ. Αραβίας παγκοσμίως. Οι κινεζικές κατασκευαστικές εταιρείες παίζουν σημαντικό ρόλο στα έργα υποδομής στη Σ. Αραβία. Η Κίνα έχει επίσης καλές σχέσεις και με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με σημαντικό εμπορικό κόμβο το λιμάνι του Ντουμπάι. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αποτελούν και σημαντικό κόμβο για τη φιλόδοξη κινεζική πρωτοβουλία του νέου Δρόμου του Μεταξιού (Βeld and Road Initiative). H Kίνα επίσης εστιάζει σε επενδυτικά προγράμματα και προγράμματα διασύνδεσης εμπορικών δρομολογίων στην Αίγυπτο και συμμετέχει στην ανάπτυξη ενός νέου λιμανιού στην Ερυθρά Θάλασσα όπως επίσης και στη βιομηχανική ζώνη στη δυτική ακτή της διώρυγας του Σουέζ. Καλές σχέσεις το Πεκίνο επιδιώκει και με το Ισραήλ ιδιαίτερα στον τομέα των νέων τεχνολογιών, στον τομέα της ασφάλειας και τις αντιτρομοκρατικής δράσης. Βέβαια οι καλές σχέσεις με το Ισραήλ δεν αποτρέπουν το Πεκίνο από το να διατηρεί παράλληλα καλές σχέσεις συνεργασίας και με το Ιράν. Το πετρέλαιο του Ιράν θεωρείται σημαντικής αξίας για τον κινεζικό ενεργειακό εφοδιασμό.

Από την άλλη πλευρά σε πολιτικό επίπεδό η Κίνα εμφανίζεται συγκρατημένη στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Για παράδειγμα αν και βοήθησε τη συριακή κυβέρνηση κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, στη συνέχεια εμφανίστηκε συγκρατημένη. Ως προς το Ιράν, αν και το ενθάρρυνε στις διαπραγματεύσεις για την πυρηνική συμφωνία, τήρησε αποστάσεις. Ταυτόχρονα όμως το Πεκίνο γνωρίζει καλά ότι με την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Μέση Ανατολή δημιουργείται ένα νέο κενό εξουσίας που πρέπει να καλυφθεί. «Αλλά ως προς αυτό η Κίνα δεν έχει αποφασίσει ακόμη τι ρόλο θέλει να παίξει» εκτιμά ο Λιμ. «Στο Πεκίνο επί του παρόντος δεν υπάρχει πολιτική βούληση για να αναλάβει πολιτική δράση.

Kέρστεν Κνιπ

ΠΗΓΗ: dw.com