Πώς διαμορφώνεται ο παγκόσμιος χάρτης των αποθεμάτων πετρελαίου

διαβάσαμε στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» / του Δημήτρη Σταμούλη

Οι μεγαλύτεροι παραγωγοί δεν είναι απαραίτητα και οι χώρες με τα μεγαλύτερα αποθέματα. Διότι είναι άλλο μια χώρα να έχει έναν φυσικό πόρο και άλλο να μπορεί να τον εκμεταλλεύεται στο έπακρο.

Διαβάστε παρακάτω για τις δέκα κορυφαίες χώρες που είναι πλουσιότερες σε αργό πετρέλαιο κατά αύξουσα σειρά:

#10 Λιβύη

Η βορειοαφρικανική χώρα εκτιμάται ότι έχει περίπου 48,4 δισεκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου σε αποθέματα. Ωστόσο, είναι ένας σχετικά μικρός παραγωγός, με ημερήσιο μέσο όρο περίπου 1,2 εκατομμύρια βαρέλια.

Η πολιτική αστάθεια και οι διαμάχες για την εξουσία μεταξύ διαφορετικών φατριών μετά τον εμφύλιο πόλεμο είναι ο κύριος λόγος για το συνεχές πρόβλημα της Λιβύης να αξιοποιήσει στο έπακρο τους πετρελαϊκούς της πόρους. Ωστόσο, φαίνεται ότι τα πράγματα μπορεί να αρχίσουν να αλλάζουν με την Ευρώπη να κοιτάζει τη χώρα της Βόρειας Αφρικής ως μεγαλύτερη πηγή πετρελαίου.

#9 ΗΠΑ

Πηγές εκτιμούν διαφορετικά τα αποθέματα αργού πετρελαίου των ΗΠΑ. Ορισμένες, όπως η Υπηρεσία Ενεργειακών Πληροφοριών (ΕΙΑ), τα υπολογίζουν σε κάτι λιγότερο από 36 δισεκατομμύρια βαρέλια και υπολογίζουν χωριστά τα προϊόντα συμπύκνωσης.

Άλλα, όπως το World Population Review, υπολογίζουν όλα μαζί τα αποθέματα σε 68,8 δισεκατομμύρια βαρέλια για τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΙΑ, το αργό και τα συμπυκνώματα μαζί ανέρχονται σε περίπου 74 δισεκατομμύρια βαρέλια. Ωστόσο, η χώρα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός αργού πετρελαίου στον κόσμο.

#8 Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου του ΟΠΕΚ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, διαθέτουν περίπου 97,8 δισεκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου και παράγουν κατά μέσο όρο 2,7 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Από αυτά εξάγουν 2,3 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΠΕΚ.

Εκτός από έναν σημαντικό παραγωγό πετρελαίου και τη χώρα που διαθέτει μερικά από τα μεγαλύτερα αποθέματα του κόσμου, τα ΗΑΕ είναι επίσης ένα παράδειγμα μιας οικονομίας που χρησιμοποιεί το κύριο εξαγωγικό εμπόρευμά της για να διαφοροποιηθεί μακριά από αυτά. Χάρη στον πετρελαϊκό τους πλούτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν μετατραπεί σε τουριστικό μαγνήτη πολυτελείας και έχει μεγάλες ελπίδες ως κόμβος υψηλής τεχνολογίας.

#7 Κουβέιτ

Το Κουβέιτ έχει περίπου 101,5 δισεκατομμύρια βαρέλια σε αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου, σύμφωνα με τον ΟΠΕΚ. Το μικροσκοπικό κράτος του Κόλπου παράγει από 2,4 εκατομμύρια έως 2,67 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου καθημερινά και εξάγει περίπου 1,7 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως.

Το κράτος έχει μεγάλα σχέδια για τον πλούτο του σε πετρέλαιο – έως το 2030, καθώς η Kuwait Petroleum Corporation σχεδιάζει να αυξήσει την παραγωγική ικανότητα της χώρας σε έως και 4 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Σαφώς, το Κουβέιτ δεν ανησυχεί ιδιαίτερα για τις προβλέψεις που προβλέπουν την πτώση της ζήτησης πετρελαίου.

#6 Ρωσία

Η Ρωσία έχει περίπου 107,8  δισεκατομμύρια βαρέλια σε αποδεδειγμένα αποθέματα αργού πετρελαίου, σύμφωνα με την EIA, και από αυτόν τον μήνα, παράγει περίπου 9,4 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, εξαιρουμένων των συμπυκνωμάτων.

Πριν από μερικά χρόνια, η Ρωσία παρήγαγε περισσότερα από 11 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, συμπεριλαμβανομένων των συμπυκνωμάτων, αλλά η εισβολή στην Ουκρανία και οι δυτικές κυρώσεις που ακολούθησαν προκάλεσαν τις δυτικές κυρώσεις που είχαν ως αποτέλεσμα μεταξύ άλλων και τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου. Ακόμα κι έτσι, οι εξαγωγές αργού και καυσίμων έχουν επανέλθει στα προπολεμικά επίπεδα.

#5 Ιράκ

Το Ιράκ, ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός του ΟΠΕΚ, έχει αποδεδειγμένα αποθέματα περίπου 145 εκατομμυρίων βαρελιών, με παραγωγή περίπου 4,5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Οι εξαγωγές κατά μέσο όρο ανέρχονται σε 3,4 εκατομμύρια αλλά, όπως το Κουβέιτ, το Ιράκ έχει μεγάλα σχέδια.

Η φιλοδοξία της Βαγδάτης είναι να αυξήσει την παραγωγή της στα επίπεδα της Σαουδικής Αραβίας, του μεγαλύτερου παραγωγού μέλους του ΟΠΕΚ, αλλά, σύμφωνα με αναλυτές, δεν θα μπορέσει να το κάνει αυτό, με την παραγωγική ικανότητα να κορυφώνεται στα 6,3 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως τα επόμενα πέντε χρόνια.

#4 Ιράν

Το Ιράν έχει αποθέματα πετρελαίου 157,8 δισεκατομμύρια βαρέλια και παράγει περίπου 2,39 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Από αυτό, εξάγει μόνο λίγο πάνω, από 760.000 βαρέλια ημερησίως, με βάση στοιχεία του ΟΠΕΚ. Ο λόγος για το μεγάλο χάσμα μεταξύ των αποθεμάτων, της παραγωγής και των εξαγωγών είναι, φυσικά, οι κυρώσεις των ΗΠΑ που επιβλήθηκαν εκ νέου στο Ιράν.

Παρά τις κυρώσεις -και τις αποτυχημένες διαπραγματεύσεις για την άρση τους- το Ιράν εξάγει περισσότερο αργό, ξεπερνώντας τα 1,13 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως στα τέλη του 2022 και ξεκινώντας φέτος με ανοδική τροχιά. Υπάρχουν σχέδια για ενίσχυση της παραγωγής επίσης.

#3 Καναδάς

Ο Καναδάς έχει αποθέματα 168,1 δισεκατομμυρίων βαρελιών αργού πετρελαίου, το μεγαλύτερο μέρος του με τη μορφή πίσσας σε πετρελαϊκή άμμο: έως και 166,3 δισεκατομμύρια από το σύνολο είναι πετρελαϊκή άμμος, συγκεντρωμένη στην Αλμπέρτα. Αυτό είναι το ένα δέκατο των συνολικών αποθεμάτων πετρελαίου στον κόσμο.

Η χώρα είναι η τέταρτη μεγαλύτερη παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο, με τον ημερήσιο μέσο όρο της να ξεπερνά τα 5 εκατομμύρια βαρέλια πέρυσι — ένα υψηλό ρεκόρ. Είναι ενδιαφέρον ότι η παραγωγή αυξάνεται παρά τις προσπάθειες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης να συρρικνώσει τη βιομηχανία λόγω του αποτυπώματος άνθρακά της. Η ζήτηση για πετρέλαιο, ωστόσο, συντηρεί σε υψηλά επίπεδα την άντληση. Μια πρόσφατη έρευνα της Ipsos διαπίστωσε ότι ο Καναδάς είναι επίσης ο πιο προτιμώμενος προμηθευτής πετρελαίου σε παγκόσμια κλίμακα.

#2 Σαουδική Αραβία

Ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο και ο μεγαλύτερος του ΟΠΕΚ, η Σαουδική Αραβία, έχει αποδεδειγμένα αποθέματα περίπου 297,5 δισεκατομμυρίων βαρελιών. Η παραγωγή ήταν λίγο πάνω από 9 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως το 2021, η οποία αυξήθηκε στα 11,5 εκατομμύρια το 2022, για να μειωθεί πρόσφατα κατά μισό εκατομμύριο βαρέλια, ως μέρος του τελευταίου γύρου περικοπών της παραγωγής στον OPEC+.

Παρά τη γραμμή περιορισμένης παραγωγής που ακολουθεί τελευταία, το βασίλειο σχεδιάζει να επεκτείνει την παραγωγική του ικανότητα από τα σημερινά 12 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως σε 13 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως το 2027. Ορισμένοι αναλυτές, ωστόσο, έχουν προειδοποιήσει ότι η Σαουδική Αραβία είναι κοντά στο να φτάσει στο υψηλό της όσον αφορά στην παραγωγή πετρελαίου.

# 1 Βενεζουέλα

Η Βενεζουέλα είναι η χώρα με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο, καθώς εκτιμάται ότι είναι περίπου 303,8 δισεκατομμύρια βαρέλια. Ωστόσο, οι κυρώσεις των ΗΠΑ, μια μακροχρόνια οικονομική κρίση και η διαφθορά εμποδίζουν τη χώρα να αξιοποιήσει στο έπακρο τον πετρελαϊκό της πλούτο.

Μετά από μια περίοδο άνθησης στη δεκαετία του ’90 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η πρώτη πτώση της τιμής του πετρελαίου της νέας χιλιετίας ακρωτηρίασε την οικονομία της Βενεζουέλας. Κρίσιμο ρόλο για την χαμηλή παραγωγή της χώρας έχουν παίξει οι ΗΠΑ που επέβαλαν κυρώσεις, οι οποίες με τη σειρά τους περιόρισαν την παραγωγή: το 2022, ο μέσος όρος ήταν 600.000 έως 700.000 bpd. Οι εξαγωγές ήταν κατά μέσο όρο λίγο πάνω από 600.000 bpd.