Accessibility Tools

Skip to main content

Το ελληνικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση διακοπής παροχής φυσικού αερίου

Τα σενάρια κρίσης στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας και το πρωτόκολλο μέτρων για την αντιμετώπισή τους στο «σχέδιο ετοιμότητας» που ενέκρινε η ανεξάρτητη αρχή • Τι προβλέπεται στην περίπτωση διακοπής της παροχής αερίου • Μεγάλο βάρος στον λιγνίτη αλλά και στις περικοπές φορτίου

Εναν πλήρη οδικό χάρτη ενεργειών που ξεκινούν από τη διακοπή της λειτουργίας μονάδων παραγωγής και φτάνουν σε μέτρα μείωσης της κατανάλωσης ρεύματος από επιχειρήσεις και νοικοκυριά σε περίπτωση ανεπάρκειας ορυκτών καυσίμων, και δη φυσικού αερίου, περιλαμβάνει το ελληνικό Σχέδιο Ετοιμότητας Αντιμετώπισης Κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας που εκπόνησε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και έστειλε χθες προς έγκριση στην αρμόδια διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Πρόκειται για υποχρέωση της ελληνικής ανεξάρτητης αρχής που απορρέει από τον ευρωπαϊκό κανονισμό (Ε.Ε./2019/941). Από τα σενάρια κρίσης που περιλαμβάνει το 86 σελίδων σχέδιο της ΡΑΕ, αυτό που έχει πιο άμεσο ενδιαφέρον είναι το σενάριο της «ανεπάρκειας ορυκτών καυσίμων», που αντιστοιχεί στην πλήρη διακοπή της παροχής ρωσικού αερίου ή στις περιορισμένες εισαγωγές μέσω αγωγών στα βόρεια σύνορα της χώρας.

Στα μέτρα αντιμετώπισης των επιπτώσεων στο σύστημα ηλεκτροδότησης της χώρας περιλαμβάνονται:
■ Η ετοιμότητα όλων των διαθέσιμων ηλεκτροπαραγωγών μονάδων και η λειτουργία τους ανάλογα με τα διαθέσιμα αποθέματα (λιγνίτης, φυσικό αέριο, υδάτινα αποθέματα) κάθε ημέρας.
■ Η αύξηση αποθεμάτων λιγνίτη και η αυξημένη λειτουργία λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων.
■ Η ενεργοποίηση μηχανισμού μείωσης της κατανάλωσης στις ώρες αιχμής και η ενημέρωση των καταναλωτών για μειωμένη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας.
■ Η εξοικονόμηση ενέργειας στον φωτισμό και στα συστήματα ύδρευσης-αποχέτευσης και η ορθολογική διαχείριση στα συστήματα ψύξης-θέρμανσης.
■ Ο μηδενισμός των εξαγωγών και οι έκτακτες εισαγωγές ενέργειας από όμορες χώρες.
■ Η ενεργοποίηση μονάδων έκτακτης ανάγκης που βρίσκονται σε κατάσταση ψυχρής εφεδρείας.
■ Οι κυλιόμενες περικοπές φορτίου και άρα διακοπές ρεύματος.
■ Η αναβολή προγραμματισμένων συντηρήσεων μονάδων παραγωγής.
■ Η ενεργοποίηση με δυνατότητα εναλλαγής καυσίμου.
■ Η δημιουργία μηχανισμού αποζημίωσης μονάδων κατά τη λειτουργία τους με εναλλακτικό καύσιμο (diesel), όσο κρατά μια «κρίση φυσικού αερίου» και μια κατάσταση συναγερμού.

* διαβάστε περισσότερα στην «Εφημερίδα των Συντακτών»

Συμφωνία ΕΛ.ΠΕ. με την ExxonMobil για τις έρευνες Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης

Στις ερευνητικές Κοινοπραξίες στις δύο περιοχές μετείχαν αρχικά οι ExxonMobil και ΤotalEnergies με ποσοστό από 40% και τα Ελληνικά Πετρέλαια με το υπόλοιπο 20%

Η ExxonMobil απέκτησε την πλειοψηφία των δικαιωμάτων έρευνας υδρογονανθράκων στις περιοχές Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης, ύστερα από την αποχώρηση της γαλλικής ΤotalEnergies, όπως γνωστοποίησαν σήμερα τα Ελληνικά Πετρέλαια στο Χρηματιστήριο.

Υπενθυμίζεται ότι στις ερευνητικές Κοινοπραξίες στις δύο περιοχές μετείχαν αρχικά οι ExxonMobil και ΤotalEnergies με ποσοστό από 40% και τα Ελληνικά Πετρέλαια με το υπόλοιπο 20%.

Μετά την αποχώρηση της γαλλικής εταιρείας και τη συμφωνία ExxonMobil – ΕΛΠΕ που γνωστοποιήθηκε σήμερα, τα μερίδια διαμορφώνονται αντίστοιχα σε 70% για την ExxonMobil, η οποία θα αναλάβει και τα καθήκοντα του Εντολοδόχου που κατείχε η ΤotalEnergies και 30 % για τα ΕΛΠΕ, μέσω των θυγατρικών που έχει συστήσει για τις έρευνες στις δύο περιοχές.

Στις περιοχές έρευνας εκκρεμεί η πραγματοποίηση σεισμικών ερευνών που θα δώσουν μια πρώτη εικόνα για την ύπαρξη υδρογονανθράκων. Πρόκειται για περιοχές έκτασης 20,058.4 τετραγωνικά χλμ. (Δυτικά της Κρήτης) και 19,868.37 τετραγωνικά χλμ. (Νοτιοδυτικά της Κρήτης). Και στις δύο περιοχές είχε γίνει μια πρώτη σειρά σεισμικών ερευνών το 2012.

+3,6 δισ. ευρώ πάνω από το στόχο του προϋπολογισμού τα έσοδα από φόρους στο εξάμηνο

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουνίου 2022, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 6.552 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 7.981 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2022 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022 και ελλείμματος 12.221 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2021. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 3.429 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 4.896 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 9.093 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2021.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε  26.255 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2.075 εκατ. ευρώ ή 8,6% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022, παρά τα μειωμένα έσοδα του ΠΔΕ.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 28.950 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.875 εκατ. ευρώ ή 11% έναντι του στόχου.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 24.731 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 3.642 εκατ. ευρώ ή 17,3% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022. Η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται στην παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2022, στην καλύτερη απόδοση των φόρων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2022, στην καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους, καθώς και στην είσπραξη της πρώτης και της δεύτερης δόσης του ΕΝΦΙΑ κατά τους μήνες Μάιο και Ιούνιο ενώ είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθούν τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο αντίστοιχα.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2.695 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 799 εκατ. ευρώ από τον στόχο (1.895 εκατ. ευρώ).

Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.262 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 808 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.070 εκατ. ευρώ).

Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

Ειδικότερα, τον Ιούνιο 2022 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3.969 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 190 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, παρά τα μειωμένα έσοδα του ΠΔΕ.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4.483 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 415 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 4.117 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 799 εκατ. ευρώ ή 24,1% έναντι του στόχου, λόγω της καλύτερης απόδοσης στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους, καθώς και της είσπραξης της δεύτερης δόσης του ΕΝΦΙΑ που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Οκτώβριο, όπως προαναφέρθηκε.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 515 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 226 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (289 εκατ. ευρώ).

Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 156 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 344 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (500 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουνίου 2022 ανήλθαν στα 32.807 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 646 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (32.161 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022.

Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 368 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων κατά 567 εκατ. ευρώ. Μειωμένες παρουσιάζονται και οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων κατά 345 εκατ. ευρώ. Αντίθετα αυξημένες πληρωμές σε σχέση με τους στόχους παρατηρούνται κυρίως στις επιχορηγήσεις σε ΟΚΑ (κατά 563 εκατ. ευρώ).

Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 4.580 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.014 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο των 3.566 εκατ. ευρώ.

Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των δαπανών που αφορούν σε μέτρα κατά της πανδημίας για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουνίου, έχει ως εξής:

α) η ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον COVID-19 στις Περιφέρειες ύψους 160 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,

β) η συνεισφορά του δημοσίου για την αποπληρωμή επιχειρηματικών δανείων πληγέντων δανειοληπτών ύψους 76 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,

γ) η επιδότηση κεφαλαίου κίνησης σε τουριστικές επιχειρήσεις ύψους 42 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,

δ) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους 126 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),

ε) οι πρόσθετες επιχορηγήσεις προς τον ΕΟΠΥΥ, ύψους 90 εκατ. ευρώ και προς τα νοσοκομεία και τις ΔΥΠΕ, ύψους 80 εκατ. ευρώ καθώς και η αγορά εμβολίων ύψους 249 εκατ. ευρώ και

στ) η πρόσθετη επιχορήγηση προς την ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) ύψους 200 εκατ. ευρώ για την κάλυψη της απώλειας εσόδων λόγω μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων και η επιχορήγηση προς τον e-ΕΦΚΑ ύψους 150 εκατ. ευρώ για την κάλυψη απώλειας εσόδων από τη μείωση των υπέρ της ΔΥΠΑ συνεισπραττόμενων εισφορών.

Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των δαπανών για τα μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, που αφορούν στην Κεντρική Διοίκηση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουνίου, έχει ως εξής:

α) επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΑ ύψους 206 εκατ. ευρώ η οποία αναλύεται στα εξής επιμέρους: 120 εκατ. ευρώ για την έκτακτη δόση του επιδόματος τέκνου, 46 εκατ. ευρώ για την καταβολή της προσαύξησης της εισοδηματικής ενίσχυσης των δικαιούχων του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, 33 εκατ. για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ΑμεΑ και 7 εκατ. ευρώ για την προσαύξηση της σύνταξης των ανασφάλιστων υπερηλίκων,

β) επιχορήγηση προς τον e-ΕΦΚΑ ύψους 135 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ευάλωτων συνταξιούχων,

γ) επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας για την ενίσχυση φυσικών προσώπων και ελεύθερων επαγγελματιών με σκοπό την αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους των καυσίμων κίνησης (fuel pass) ύψους 131 εκατ. ευρώ,

δ) επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ ύψους 50 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση των συνεπειών στην ελληνική κτηνοτροφία λόγω των διεθνών εξελίξεων,

ε) αποζημίωση ειδικού σκοπού για τη στήριξη εκμεταλλευτών και οδηγών ΤΑΞΙ ύψους 5 εκατ. ευρώ και

στ) επιδότηση του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (diesel) κίνησης ύψους 67 εκατ. ευρώ.

Για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουνίου 2022 οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται μειωμένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, κατά 1.385 εκατ. ευρώ.

Ουρανοκατέβατα κέρδη και στα πετρελαιοειδή

Της Αντιγόνης Ζούντα, από την «ΑΥΓΗ της Κυριακής»

Ενδείξεις «ουρανοκατέβατων» κερδών διαφαίνονται (και) στον τομέα των πετρελαιοειδών, που συνδέονται κατά βάση με τη διαμόρφωση σε υψηλά επίπεδα των περιθωρίων διύλισης στις διεθνείς αγορές, επ’ ωφελεία των εταιρειών του κλάδου, όταν οι λιανικές τιμές των υγρών καυσίμων, ιδίως από τον Μάρτιο και μετά, βρίσκονται σταθερά σε επίπεδα-ρεκόρ, επιβαρύνοντας υπέρμετρα νοικοκυριά και παραγωγικούς κλάδους.

Ο ρόλος των περιθωρίων διύλισης, άλλωστε, έχει και στο παρελθόν βρεθεί στο επίκεντρο συζητήσεων ως προς την καταλυτική τους επίδραση στην κερδοφορία των εταιρειών διύλισης, δεδομένου μάλιστα ότι στην ελληνική αγορά δεν υπάρχει ουσιαστικός ανταγωνισμός, αλλά και σε σχέση με τις τιμές των υγρών καυσίμων στην αντλία.

Θυμίζουμε ότι τα περιθώρια διύλισης προκύπτουν από τη διαφορά μεταξύ των τιμών των προϊόντων πετρελαίου (π.χ βενζίνες, πετρέλαιο κίνησης) χωρίς μεταφορικά και έξοδα εκφόρτωσης (τιμή FOB) μείον την τιμή του αργού πετρελαίου και το κόστος διύλισης. Οι δε τιμές προμήθειας αργού πετρελαίου και προϊόντων ενός διυλιστηρίου αντικατοπτρίζονται στον μηχανισμό Platts, δηλαδή την πλατφόρμα για τις τιμές αναφοράς των πετρελαιοειδών, ανά περιοχή, εν προκειμένω για την Ελλάδα, της Μεσογείου.

Αλμα στα περιθώρια διύλισης

Η εξέλιξη λοιπόν των τιμών όπως αποτυπώνονται στο Platts διεθνώς αλλά και ειδικότερα στη Μεσόγειο δείχνει μια αισθητά ανοδική πορεία με σημαντικές διαφορές σε σχέση με τα ιστορικά περιθώρια διύλισης.

Τα περιθώρια δεν υπολογίζονται ενιαία για όλες τις επιχειρήσεις, γι’ αυτό ενδεικτικά αναφέρουμε από τα δημοσιοποιημένα στοιχεία των ΕΛ.ΠΕ. ότι ενώ τα περιθώρια κυμαίνονταν μεταξύ 2-5 δολάρια το βαρέλι το 2021, τον φετινό Μάιο άγγιξαν τα 20 δολάρια, ενώ βάσει των στοιχείων της διεθνούς BP τα περιθώρια από10,4 δολάρια/βαρέλι το τρίτο τρίμηνο του 2021, βρίσκονται το δεύτερο τρίμηνο του 2022 στα 39 δολάρια! Έχουν δηλαδή τουλάχιστον τετραπλασιαστεί από το 2021 στο 2022.

Εκτιμάται ότι τα μέσα περιθώρια διύλισης την προηγούμενη χρονιά διαμορφώνονταν σε περίπου 8,5 δολάρια το βαρέλι.

Τα περιθώρια διύλισης συνδέονται προφανώς με την τελική τιμή των πετρελαιοειδών, καθώς αποτελούν κομμάτι της τιμής διυλιστηρίου.

Σημαντικά επιπλέον κέρδη

Οι δύο ελληνικές επιχειρήσεις διύλισης, ΕΛ.ΠΕ. και Motor Oil Hellas, διυλίζουν περί τους 26 εκατ. τόνους αργού πετρελαίου, ήτοι περίπου 182 εκατ. βαρέλια.

Έτσι, για παράδειγμα, αν υπολογίσουμε μια… μετριοπαθή διαφορά στα περιθώρια διύλισης της τάξεως των 10 δολαρίων ανά βαρέλι, δημιουργούνται επιπλέον μεικτά κέρδη ύψους 1,82 δισ. ευρώ, σε ετήσια βάση, αν δε η διαφορά ανέβει στα 30 δολάρια, τότε τα κέρδη αγγίζουν τα 5,5 δισ.

Προφανώς δεν είναι γνωστό αν θα διατηρηθούν τα περιθώρια αυτά επί μακρόν, όμως είναι βέβαιο ότι βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα το δεύτερο τρίμηνο του 2022 και, εφόσον τα διυλιστήρια λειτουργούν αδιάλειπτα, μπορούν να οδηγήσουν σε «ουρανοκατέβατα» κέρδη, τα οποία δεν επιστρέφονται, ενώ εξακολουθούν να σωρεύονται ανατιμήσεις σε βάρος των καταναλωτών. Πρόκειται πάντως για τον ορισμό των «ουρανοκατέβατων», καθώς ο κλάδος επωφελείται από απροσδόκητα κέρδη που «γεννά» ευκαιριακά η ίδια η αγορά.

Απογείωση κερδοφορίας

Ήδη από τον περασμένο Μάρτιο διεθνείς αναλυτές έκαναν λόγο για υψηλά επταετίας στα περιθώρια, διαβλέποντας σήματα ανόδου για τις εταιρείες διύλισης, παρά τις υψηλές τιμές του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές.

Άλλωστε, τα ιδιαιτέρως ενισχυμένα περιθώρια διύλισης αποτυπώνονται και στα οικονομικά αποτελέσματα των δύο ελληνικών εταιρειών, καθώς ήδη στο πρώτο τρίμηνο του 2022 βρέθηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα και αναμένεται να απογειωθούν το δεύτερο τρίμηνο.

Τα ΕΛ.ΠΕ. το πρώτο τρίμηνο του έτους εμφανίζουν σχεδόν διπλάσια λειτουργικά κέρδη EBITDA (προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων) καθώς διαμορφώθηκαν στα 501 εκατ., έναντι 258 εκατ. την αντίστοιχη περσινή περίοδο (+94%). Τα συγκρίσιμα EBITDA διαμορφώθηκαν στα 99 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 54% σε ετήσια βάση και τα καθαρά κέρδη ανήλθαν σε 347 εκατ. από 153 το περσινό πρώτο τρίμηνο. Σημειώνεται ότι η θεαματική βελτίωση των αποτελεσμάτων πραγματοποιήθηκε παρά την υλοποίηση του προγράμματος συντήρησης στο διυλιστήριο Ελευσίνας (ολοκληρώθηκε στις αρχές το δεύτερου τριμήνου).

Για τη Motor Oil το πρώτο τρίμηνο 2022 τα έσοδα ανήλθαν σε 3,2 δισ. έναντι 1,88 δισ. την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Συγχρόνως, τα κέρδη EBITDA ανήλθαν σε 318 εκατ., έναντι 129 εκατ. το αντίστοιχο περσινό τρίμηνο, ενώ τα καθαρά κέρδη διαμορφώθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ, στα 197 εκατ., έναντι 64,8 το πρώτο τρίμηνο 2021. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα καθαρά κέρδη του τριμήνου σχεδόν αντιστοιχούν στην κερδοφορία μετά φόρων του συνόλου της περσινής χρονιάς (202 εκατ.).

Η μεταστροφή σε υψηλή κερδοφορία έχει ξεκινήσει άλλωστε και για τις δύο εταιρείες από το 2021 ανακάμπτοντας, μαζί με τα περιθώρια διύλισης, από τη δύσκολη περίοδο της πανδημίας και των γενικευμένων lockdown.

Στις αγορές ενέργειας «παίζεται» η μοίρα του ευρώ

Διαβάσαμε στην «Εφημερίδα των Συντακτών» / του Μπάμπη Μιχάλη

Μισό περίπου σεντ χαμηλότερα από την ισοτιμία του με το δολάριο υποχώρησε χθες ενδοσυνεδριακά το ευρώ μπαίνοντας σε τροχιά για μια από τις χειρότερες χρονιές της ιστορίας του. Η υποβάθμιση των προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανάπτυξης της ευρωζώνης μεγέθυνε την τρέχουσα εξασθένηση του ευρώ οδηγώντας το κάποια στιγμή έως τα 0,9953 δολάρια -επίπεδο από το οποίο πάλευε εναγωνίως να ξεφύγει. Η συνολική πτώση του ευρώ έναντι του δολαρίου από την αρχή του έτους αγγίζει το 12%, περίπου ίδια με αυτήν που είχε καταγραφεί το 2018 όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζας εξαπέλυσε πολιτικές ισχυρής τόνωσης.

Ωστόσο τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά – πληθωρισμός της ευρωζώνης είναι τετραπλάσιος, στο 8,6% και η ΕΚΤ αναμένεται να αυξήσει την επόμενη εβδομάδα τα επιτόκια της για πρώτη φορά από το 2011 όμως τα στελέχη της λοξοκοιτούν την ίδια στιγμή προς την οικονομία που επιβραδύνει και κινδυνεύει με ύφεση. Η ΕΚΤ δεν μπορεί να διακινδυνεύσει μια πολύ επιθετική σύσφιξη της πολιτικής της καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να βυθίσει την οικονομία σε ύφεση.

Στο περιβάλλον αυτό, η ανάπτυξη της οικονομίας, η ύφεση και η πορεία του πληθωρισμού θα κριθούν από το πως θα εξελιχθούν η ενεργειακή κρίση και οι ροές από τη Ρωσία. «Εάν ο αγωγός Nord Stream που είναι κλειστός για συντήρηση δεν ανοίξει ξανά στις 21 Ιουλίου, τότε ίσως να μην έχουμε δει ακόμη τα πιο χαμηλά επίπεδα του ευρώ», υπογραμμίζει ο Christian Keller, επικεφαλής της οικονομικής έρευνας στην Barclays. Από την πλευρά του επικεφαλής συναλλάγματος της UBP, Olivier Konzeoue, σημειώνει ότι υπάρχουν περιθώρια για υποχώρηση του ευρώ ως τα 0,97 δολάρια και ενδεχομένως ακόμη και τα 0,95 δολάρια.

Βραχυπρόθεσμα πάντως η πορεία του κοινού νομίσματος φαίνεται ότι εξαρτάται από τεχνικούς παράγοντες όπου και τις αγορές δικαιωμάτων προαίρεσης (options) όπου οι χρηματομεσίτες συνήθως τοποθετούνται για αντιστάθμιση ή για αναγνώριση κατεύθυνσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι οptions 1-1,5 δισ. δολαρίων λήγουν την επόμενη εβδομάδα και οι traders υπογραμμίζουν ότι μια οριστική -και διαρκής- πτώση του ευρώ κάτω από το ένα δολάριο θα πυροδοτήσει εντολές πώλησης του, στέλνοντας το πιθανότατα στα 0,95 δολάρια.

Εν τω μεταξύ η BNP Paribas σε ανάλυση της υπογραμμίζει ότι ιστορικά όταν οι τιμές της ενέργειας εκτινάσσονται στα ύψη, το ευρώ υποφέρει περισσότερο από τα άλλα ισχυρά νομίσματα υποχωρώντας κατά μέσο όρο 4,5%. Η JPMorgan από την πλευρά της, υποβάθμισε τον στόχο της για την ισοτιμία ευρώ δολαρίου στα 0,95 δολάρια ή και χαμηλότερα, στα 0,90 δολάρια, επικαλούμενη πρόβλεψη της Bundesbank για πλήγμα 6% στο γερμανικό ΑΕΠ τον πρώτο χρόνο εάν η ενεργειακές ροές από τη Ρωσία διακοπούν εντελώς. Τέλος η Nomura εκτιμά ότι το ευρώ μπορεί να πέσει στα 0,95 δολάρια μέχρι τα τέλη Αυγούστου, ενώ αν οι αποθήκες φυσικού αερίου αποτύχουν να γεμίσουν ικανοποιητικά ως το χειμώνα, θα διολισθήσει ακόμη και στα 0,90 δολάρια.

Στα υπόλοιπα “μέτωπα” χθες, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια συνέχισαν την πτώση τους υποχωρώντας ακόμη 1,5%, το πετρέλαιο μπρεντ παρέμεινε κάτω από τα 100 δολάρια (98 δολάρια ανά βαρέλι το απόγευμα) ενώ το ολλανδικό φυσικό αέριο έκλεισε στα 175,03 ευρώ, 5,5 δολάρια χαμηλότερα από προχθές.

Μηδενίζει ΦΠΑ σε καύσιμα και ρήτρα ρεύματος η Κύπρος μέχρι το τέλος της χρονιάς

Με 32 ψήφους υπέρ και 15 εναντίον η Ολομέλεια της Βουλής ψήφισε πρόταση νόμου που υπογράφουν το ΔΗΚΟ και η ΔΗΠΑ για κατάργηση της επιβολής 19% ΦΠΑ στη ρήτρα αναπροσαρμογής καυσίμων της ΑΗΚ μέχρι το τέλος του χρόνου. Επίσης η Ολομέλεια του σώματος ψήφισε με 31 ψήφους υπέρ και 15 εναντίον την πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ για κατάργηση της επιβολής 19% ΦΠΑ στο φόρο κατανάλωσης στα πετρελαιοειδή μέχρι το τέλος του χρόνου.

Είχε προηγηθεί προσπάθεια των τριών κομμάτων ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ και ΔΗΠΑ, για ενοποίηση των προτάσεων, για προώθηση κοινής πρόταση νόμου για λήψη μέτρων στήριξης των νοικοκυριών και επιχειρήσεων, τα οποία πλήττονται από το μπαράζ ανατιμήσεων βασικών αγαθών και προϊόντων, κάτι που δεν έγινε κατορθωτό. Επιτεύχθηκε όμως συμφωνία μεταξύ ΔΗΚΟ και ΔΗΠΑ για απόσυρση της πρότασης της ΔΗΠΑ και προώθησης από κοινού της πρότασης του ΔΗΚΟ, ενώ τα κόμματα αποφάσισαν αλληλοστήριξη των προτάσεων τους.

Σημειώνεται ότι ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο να αναπέμψει τους νόμους ψήφισε η Βουλή, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, καθώς όπως ενημέρωσε πρόσφατα την Βουλή, ο υπουργός Οικονομικών το κράτος θα έχει συνολική απώλεια εσόδων από την εφαρμογή των τριών προτάσεων Νόμου ύψους €75 εκατ. για διάστημα 6 μηνών, σε μια δύσκολη περίοδο για την οικονομία, ενώ προειδοποίησε και για περαιτέρω αύξηση του πληθωρισμού.

Υπενθυμίζεται ότι, για την πρόταση που κατατέθηκε από το ΔΗΚΟ και προστέθηκε η ΔΗΠΑ, και αφορά τροποποίηση του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου, ώστε η αναπροσαρμογή της τιμής των καυσίμων που είναι ενσωματωμένη στους τελικούς λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος της ΑΗΚ και στην οποία περιλαμβάνονται το ποσοστό του κόστους αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, το κόστος αγοράς καυσίμων και το κόστος της διατήρησης στρατηγικών αποθεμάτων, να υπόκειται προσωρινά, μέχρι το τέλος του έτους 2022 σε μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ, το υπουργείο Οικονομικών κοστολόγησε πως θα απαιτηθεί κονδύλι ύψους €45 εκατ.

Για την πρόταση που κατατέθηκε από τον γ.γ. του ΑΚΕΛ Στέφανο Στεφάνου, η οποία προβλέπει τη μην επιβολή ΦΠΑ μέχρι το τέλος του 2022 επί του ειδικού φόρου κατανάλωσης με τον οποίο βαρύνονται τα πετρελαιοειδή, η οποία τροποποιεί τον περί φόρου προστιθέμενης αξίας νόμο, το υπουργείο κοστολόγησε ότι η κυβέρνηση θα απωλέσει από τα έσοδα της κονδύλι ύψους €30 εκατ.

Παρεμβάσεις

Μιλώντας κατά τη συνεδρία, ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου είπε ότι λόγω των αυξημένων τιμών το κράτος έχει αυξημένα έσοδα, σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία και πρόσθεσε πως «η Κυβέρνηση βλέποντας τα αυξημένα έσοδα έχει αναθεωρήσει τις προβλέψεις της προς τα πάνω κατά 1 δισ. ευρώ». «Επομένως υπάρχουν οι δυνατότητες να κάνουμε αυτό το προσωρινό μέτρο», ανέφερε, ενώ πρόσθεσε πως το ΑΚΕΛ προτιμά τα στοχευμένα μέτρα αλλά «είναι τέτοια η κατάσταση στην κοινωνία που δεν μπορούμε να πάμε στα στοχευμένα μέτρα».

Η βουλευτής του ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου αναφέρθηκε σε κρίση ακρίβειας και αύξησης του πληθωρισμού που αντιμετωπίζει η κάθε χώρα και πρόσθεσε ότι «δεν υπάρχει το μαγικό ραβδί που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε για να εξαλείψουμε τον πληθωρισμό και την ακρίβεια με μια μονοκονδυλιά». Ανέφερε ότι η κάθε χώρα προσπαθεί να προωθεί ανακουφιστικά μέτρα «για να μειώνει την δυσμενή επίπτωση στους πολίτες και κυρίως σε αυτούς που πραγματικά επηρεάζονται στον μέγιστο βαθμό» και πρόσθεσε πως η Κυβέρνηση προώθησε δύο δέσμες μέτρων με την πρώτη να είναι ύψους 193 εκ. ευρώ σε σχέση με οριζόντια μέτρα (μείωση ΦΠΑ για τους ευάλωτους στο 5% και τη μείωση του φόρου κατανάλωσης σε βενζίνη και πετρέλαιο), ενώ προχώρησε στην στόχευση για να στηρίξει αυτούς που έχουν πραγματικά ανάγκη.

Η βουλευτής του ΔΗΚΟ Χριστίνα Ερωτοκρίτου είπε ότι το ΔΗΚΟ θα ψηφίσει και τις δύο προτάσεις και πρόσθεσε ότι η πρόταση ΔΗΚΟ – ΔΗΠΑ είναι μια πρόταση κοστολογημένη, εφικτή και μέσα στα δημοσιονομικά περιθώρια του κράτους.

* διαβάστε περισσότερα στο stockwatch.com

Νευρικότητα για το ενδεχόμενο o Πούτιν να κλείσει τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου

Αγωνία και νευρικότητα έχει προκαλέσει στο Μέγαρο Μαξίμου το ενδεχόμενο ο Πούτιν να κλείσει οριστικά τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε σήμερα με την Επιτροπή Διαχείρισης Ενεργειακών Κρίσεων του ΥΠΕΝ, και τη συμμετοχή της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών,  ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενημερώθηκε -σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές- για εναλλακτικά σενάρια που έχει επεξεργαστεί η Επιτροπή σε περίπτωση μειωμένης διάθεσης, ή και πλήρους διακοπής ρωσικού φυσικού αερίου το φθινόπωρο και τον χειμώνα προς την Ευρώπη, προκειμένου να διασφαλιστεί η ενεργειακή επάρκεια της χώρας.

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι στην σύσκεψη παρουσιάστηκαν δεδομένα παραγωγής, εισαγωγών, εξαγωγών και αποθήκευσης, ενώ έγινε εκτίμηση για την πορεία των διεθνών τιμών των καυσίμων και για την επίπτωσή τους στις δημοσιονομικές αντοχές της οικονομίας. Ωστόσο δεν έγινε καμία περαιτέρω διευκρίνηση, παρά μόνο σημειώθηκε ότι η Ελλάδα είναι σε καλύτερη θέση, σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Σύμφωνα με όσα έχουν αναφερθεί μέχρι στιγμής, το πλάνο της κυβέρνησης για την περίπτωση της πλήρους διακοπής της ροής φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη προβλέπει την λειτουργία πέντε μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με ντίζελ, αντί για φυσικό αέριο, όπως επίσης και τη λειτουργία τον Σεπτέμβριο και νέας λιγνιτικής μονάδας της ΔΕΗ (Πτολεμαΐδα 5).

Υπενθυμίζεται ότι χθες, ο ρωσικός κολοσσός φυσικού αερίου Gazprom δήλωσε πως δεν μπορεί να εγγυηθεί την καλή λειτουργία του αγωγού Nord Stream 1, που εξυπηρετεί την Ευρώπη, σημειώνοντας ότι αδυνατεί να επιβεβαιώσει ότι θα ανακτήσει την γερμανική τουρμπίνα που είχε σταλεί για επιδιόρθωση στον Καναδά: «Η Gazprom δεν έχει στην κατοχή της κανένα έγγραφο που επιτρέπει στη Siemens να βγάλει από τον Καναδά τον κινητήρα της τουρμπίνας αερίου» που η Οτάβα λέει ωστόσο πως θέλει να επιστρέψει στο Βερολίνο, ανέφερε η Gazprom σε ανακοίνωσή της. «Υπό αυτές τις συνθήκες, δεν είναι δυνατό να εξαγάγουμε αντικειμενικό συμπέρασμα σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της κατάστασης σχετικά με τη λειτουργία με πλήρη ασφάλεια» του αγωγού, προσθέτει ο όμιλος.

Από πλευράς του το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών αρνήθηκε να σχολιάσει την ανακοίνωση της Gazprom, ενώ ανέφερε ότι η Siemens ανακοίνωσε ότι βρίσκεται στο στάδιο προγραμματισμού έτσι ώστε η μεταφορά και η ανάπτυξη να μπορέσουν να λάβουν χώρα το ταχύτερο δυνατό.

Μακρόν: Έρχεται «δύσκολο» και «σκληρό» φθινόπωρο

Η δήλωση του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν σήμερα ότι έρχεται δύσκολο» και «σκληρό» φθινόπωρο, προκάλεσε ανησυχία. Αναφερόμενος στη Ρωσία τόνισε ότι χρησιμοποιεί την παροχή του φυσικού αερίου ως πολεμικό όπλο και εκτίμησε ότι κατά πάσα πιθανότητα θα διακόψει πλήρως την παροχή του προς τις ευρωπαϊκές χώρες. Σημείωσε επίσης ότι η Γαλλία είναι λιγότερο εκτεθειμένη από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, την οποία όπως ανέφερε η χώρα του θα βοηθήσει.

Σημείωσε επίσης ότι υπάρχουν εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας για την Ευρώπη, όπως η Νορβηγία, το Κατάρ, η Νιγηρία, οι ΗΠΑ και άλλες χώρες. Για το θέμα της ενέργειας ανέφερε ακόμη ότι στρατηγική του είναι η εξοικονόμηση και ότι προς το σκοπό αυτό έχει ήδη δοθεί εντολή στις κρατικές υπηρεσίες να εφαρμόζουν προγράμματα μείωσης της κατανάλωσης. Ανέφερε επίσης ότι η εξοικονόμηση ενέργειας συνιστά συνολική ευθύνη όλων των Γάλλων πολιτών, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι είναι συμβατή και προς τους στόχους που έχουν τεθεί για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με το ΑΠΕ, ο Εμανουέλ Μακρόν τάχθηκε επίσης υπέρ της αναμόρφωσης της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, η τιμή της οποίας όπως είπε εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις τιμές του φυσικού αερίου. Σε ό,τι αφορά τη Γαλλία τάχθηκε υπέρ της ενίσχυσης της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας λέγοντας πως είναι αναγκαία και απαραίτητη. Σε ό,τι αφορά τα μέτρα που θα υιοθετηθούν στο εσωτερικό της Γαλλίας ο Γάλλος πρόεδρος αναφέρθηκε κατ αρχήν σε μέτρα οικονομικης ενίσχυσης προς τους εργαζόμενους που αναγκάζονται να χρησιμοποιούν τα αυτοκίνητα τους.

«Ψαλίδι» στην κατανάλωση ενέργειας

Την ίδια ώρα η ΕΕ βλέπει μεγάλο κίνδυνο να κλείσει εντελώς τη στρόφιγγα η Μόσχα και ετοιμάζεται να ανακοινώσει έκτακτο πακέτο μέτρων που έχει στην καρδιά του το «ψαλίδι» στην κατανάλωση ενέργειας και φτάνει έως και τη μείωση της θέρμανσης και της ψύξης.

«Όλοι μπορούν να εξοικονομήσουν φυσικό αέριο, ακόμα κι αν βρίσκονται σε τομείς υπό προστασία, όπως τα νοικοκυριά ή τα δημόσια κτίρια, οι βιομηχανίες που έχουν δυνατότητα αλλαγής καυσίμου και οι επιχειρήσεις ηλεκτρισμού, ανάλογα με το εθνικό πλαίσιο», αναφέρει η Κομισιόν.

Μελέτη του γερμανικού Ινστιτούτου Bruegel αναφέρει πως αν κλείσει η στρόφιγγα η ΕΕ θα πρέπει να προχωρήσει σε εξοικονόμηση 15% ενώ η Ελλάδα συγκαταλέγεται μαζί με χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ουγγαρία στην ομάδα που θα πρέπει να προχωρήσουν σε δραστική μείωση ζήτησης 49% στο φυσικό αέριο για να βγάλουν το χειμώνα χωρίς τις ροές από τη Ρωσία. Ήδη πάντως ο λιγνίτης επιστρέφει δυναμικά στο εγχώριο ενεργειακό μείγμα.

* διαβάστε περισσότερα στο newsbreak.gr

Η εκτίναξη τιμών καυσίμων αυξάνει τα κέρδη των κυκλωμάτων νόθευσης

Οι διαφορετικοί φόροι που επιβάλλονται στους διάφορους τύπους καυσίμων συντηρούν το λαθρεμπόριο. Η μεταφορά, για παράδειγμα, αφορολόγητου πετρελαίου ναυτιλίας από τη θάλασσα στη στεριά επιτρέπει στους λαθρεμπόρους να εισπράττουν αυτοί τα έσοδα που αντιστοιχούν στο Δημόσιο

Διαβάσαμε στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» / του Ηλία Μπέλλου

Οι πολλοί διαφορετικοί τύποι καυσίμων και κυρίως πετρελαίου που διατίθενται στην ελληνική αγορά, όπως ναυτιλιακού, κίνησης, αγροτικού, σε συνδυασμό με τα διαφορετικά τέλη, φόρους ή επιστροφές που επιβάλλονται στον καθένα δημιουργούν το υπόβαθρο που εκμεταλλεύονται επιτήδειοι με διάφορους τρόπους για να κερδίσουν εις βάρος του Δημοσίου αλλά και του καταναλωτή.

Η μεταφορά, για παράδειγμα, αφορολόγητου πετρελαίου ναυτιλίας από τη θάλασσα στη στεριά μέσα από δαιδαλώδεις διαδρομές παράνομων φορτίων και δεξαμενών και η διοχέτευσή του στη λιανική αγορά επιτρέπει στους λαθρεμπόρους να εισπράξουν αυτοί τα έσοδα που αντιστοιχούν στο Δημόσιο. Τώρα και καθώς οι τιμές των καυσίμων έχουν εκτοξευθεί εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία, το κίνητρο για παρανομία είναι ακόμα μεγαλύτερο.

Πειραγμένες αντλίες

Πέραν του βαπτίσματος αφορολογήτου πετρελαίου σε φορολογημένο, η παραβατικότητα στην αγορά καυσίμων οργιάζει και με την κλοπή στην αντλία, ήτοι από την τσέπη του καταναλωτή. Την πώληση δηλαδή νοθευμένου καυσίμου ή και ποσότητας μικρότερης από την αναφερόμενη στην αντλία.

Είναι χαρακτηριστικό πως με βάση στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα η κυβέρνηση, από τον Ιανουάριο του 2021 έως τα τέλη Απριλίου φέτος στον τομέα των καυσίμων έγιναν συνολικά από την ΑΑΔΕ, την ΕΛ.ΑΣ. και το ΣΔΟΕ 19.282 έλεγχοι και διαπιστώθηκαν 1.868 παραβάσεις. Οι αριθμοί αυτοί μεταφράζονται σε παραβατικότητα 9,68%. Δηλαδή ο ένας στους δέκα ελέγχους διαπίστωσε παραβάσεις. Αν αναλογιστεί κανείς ότι τα φορολογικά και κάθε άλλου είδους έσοδα (ειδικός φόρος, ΦΠΑ κ.λπ.) από την αγορά ενεργειακών προϊόντων εν γένει –με βάση στοιχεία του 2019– ήταν 6,2 δισ., αντιλαμβάνεται καλύτερα το εύρος της παράνομης δραστηριότητας. Εάν το 10% της αγοράς είναι «μαύρο», όπως δείχνουν οι έλεγχοι που προαναφέρθηκαν, αυτό σημαίνει πως περί τα 620 εκατομμύρια φόρων δεν καταβάλλονται.

Ο Σύνδεσμος Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος, που παρακολουθεί τη δραστηριότητα κυρίως στη λιανική αγορά, υπολογίζει πως το μέγεθος της απώλειας δημοσίων εσόδων και της απώλειας αγοραστικής δύναμης καταναλωτή (από τη νοθεία στην αντλία) είναι της τάξης των 150-240 εκατομμυρίων ετησίως. Ωστόσο, πολλαπλάσιο, κοντά στο 1 δισεκατομμύριο, σύμφωνα με τους προ ετών (2012) υπολογισμούς του ΔΝΤ, είναι το μέγεθος της λαθρεμπορίας. Εκτοτε πολλά μέτρα έχουν ληφθεί και οι έλεγχοι έχουν εντατικοποιηθεί. Ομως ακόμα και σήμερα, όπως δείχνουν τα στοιχεία των τελευταίων ελέγχων, το λαθρεμπόριο συνεχίζεται με αμείωτη ένταση: σταχυολογώντας περιπτώσεις από σχετική ανακοίνωση της ΑΑΔΕ για τα αποτελέσματα ελέγχων του πρώτου τριμήνου 2022, διαπιστώνεται πως σε πλοίο με σημαία Λιβερίας ελέγχθηκαν τα ναυτιλιακά έγγραφα και λοιπά φορολογικά – τελωνειακά παραστατικά σε συνδυασμό με τη διενέργεια ποσοτικής καταμέτρησης καυσίμων με τη μέθοδο της κλειστής αποθήκης και διαπιστώθηκε πλεονάζουσα διαφορά στα καύσιμα ιδιοκατανάλωσης. Το ίδιο και σε φορτηγό πλοίο με ελληνική σημαία. Σε άλλο πλοίο διαπιστώθηκε λαθρεμπορία πετρελαίου εξωτερικής καύσης 22,3 μετρικών τόνων και πετρελαίου ναυτιλίας 48,87 μετρικών τόνων και σε άλλο εντοπίστηκε λαθρεμπορία 8.412 λίτρων καυσίμων.

Η αιτία του κακού

Η κεντρική αιτία για το λαθρεμπόριο είναι οι διαφορετικοί δασμοί και φόροι που επιβάλλονται σε κάθε διαφορετική χρήση πετρελαίου, που με τη σειρά τους πηγάζουν από την πολιτική που ασκεί η εκάστοτε κυβέρνηση αναφορικά με επιμέρους δραστηριότητες. Οι διαφορετικές τελικές τιμές, σε ένα περιβάλλον ατελών ελέγχων, θα δίνουν πάντοτε ισχυρό κίνητρο σε κάποιους να προσπαθήσουν να επωφεληθούν από τη διάθεση ενός φθηνού τύπου σε ακριβότερες χρήσεις, εξηγεί στην «Κ» βετεράνος της ελληνικής αγοράς καυσίμων. Και ενώ στο πετρέλαιο κίνησης πλέον τα πράγματα έχουν δυσκολέψει (πολύ χαμηλό θείο και προσθήκη βιοντίζελ σε ποσοστό 7% ελέω ευρωπαϊκών κανονισμών), η διάθεση του πετρελαίου μεταξύ ναυτιλίας, θέρμανσης, αγροτικής χρήσης, αλιείας, βιομηχανικής χρήσης κ.λπ. είναι τεχνικά δυνατή και λαμβάνει πράγματι χώρα. Τι κι αν είναι χρωματισμένο το ίδιο πετρέλαιο διαφορετικά για κάθε χρήση. Το κέρδος του arbitrage μεταξύ των τιμών είναι τέτοιο που έχει οδηγήσει τους επιτηδείους να αποκτήσουν δυνατότητες αποχρωματισμού ή ακόμα και εξουδετέρωσης των απλών ιχνηθετών που μπαίνουν σε κάποιος τύπους. Ιδανικά, η διάθεση ενός τύπου πετρελαίου για όλες τις χρήσεις –κίνησης, θέρμανσης, αγροτικό κ.ά.– θα καθιστούσε πολύ ευκολότερο τον έλεγχο της αγοράς για την εξάλειψη του λαθρεμπορίου, αναφέρουν οι ίδιες πηγές.

Μια ματιά στα στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα η κυβέρνηση δείχνει ξεκάθαρα την αύξηση των ελέγχων αλλά και των κατασχέσεων υγρών καυσίμων. Ωστόσο, η αύξηση των παράνομων ποσοτήτων που δεσμεύονται είναι τόσο μεγάλη που δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο από την αύξηση των ελέγχων, εκτιμούν κύκλοι της αγοράς. Ειδικότερα οι ποσότητες που κατασχέθηκαν το 2021 είναι τριπλάσιες αυτών που κατασχέθηκαν το 2019, ενώ με βάση όσες κατασχέθηκαν κατά το πρώτο τετράμηνο του 2022, ολόκληρη η χρήση αναμένεται να κλείσει με ποσότητες 20% υψηλότερες από αυτές του 2021. Και φυσικά οι έλεγχοι δεν γίνονται στο σύνολο της αγοράς, παρά δειγματοληπτικά.

Απολογιστική κυβερνητική σύσκεψη για λαθρεμπόριο και περιθώριο κέρδους στα καύσιμα

Σε απολογιστική κυβερνητική σύσκεψη, με τη συμμετοχή υπουργών, υφυπουργών και γεν. γραμματέων από τα υπουργεία Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Προστασίας του Πολίτη και της ΑΑΔΕ, το πρωί της Πέμπτης 7 Ιουλίου, τονίστηκε ότι ο σχεδιασμός για τον περιορισμό του λαθρεμπορίου και της αθέμιτης κερδοφορίας στην αγορά καυσίμων έχει αποδώσει σημαντικά και μετρήσιμα αποτελέσματα.

Στη σύσκεψη συμμετείχαν οι Υπουργοί Οικονομικών κ. Χρ. Σταϊκούρας, Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Άδ. Γεωργιάδης, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, κ. Ι. Πλακιωτάκης, ο Υφυπουργός Οικονομικών κ. Απ. Βεσυρόπουλος, ο Υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, κ. Ελ. Οικονόμου, ο Γενικός Γραμματέας Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας, κ. Εμμ. Μαστρομανώλης, η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, κα. Αλ. Σδούκου, ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή, κ. Σωτ. Αναγνωστόπουλος, ο Γενικός Γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής, κ. Αθ. Πετραλιάς και ο Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), κ. Γ. Πιτσιλής.

Ο σχεδιασμός συμπεριλαμβάνει ενιαία εποπτεία, παρακολούθηση της υλοποίησης του συστήματος εισροών-εκροών (αν και αντί καθολικής συμμόρφωσης με την καταληκτική ημερομηνία, επελέγη η… εν ευθέτω χρόνω βελτίωση των προδιαγραφών).

Από τις νομοθετικές και κανονιστικές παρεμβάσεις, αναφέρεται ο νόμος 4758/2020, με τον οποίο μεταξύ άλλων παρέχονται κίνητρα για πληροφορίες και ορίζεται απογραφή όλων των δεξαμενών καυσίμων, εγκατάσταση συστήματος εισροών- εκροών και σε φορολογικές αποθήκες, υποχρέωση εγκατάστασης GPS σε βυτιοφόρα και σλέπια, νέοι ιχνηθέτες κ.ά. ενώ προβλέφθηκε (άργησε η εγκύκλιος) και η προσωρινή σφράγιση για νοθεία.

Αναλυτικά, για τον τομέα των καυσίμων θεσπίστηκαν:
α) Ηλεκτρονικό μητρώο για την απογραφή όλων των δεξαμενών καυσίμων.
β) Υποχρέωση εγκατάστασης συστήματος εισροών-εκροών, πέραν των πρατηρίων υγρών καυσίμων, και σε φορολογικές αποθήκες και αποθήκες τελωνειακής αποταμίευσης υγραερίων.
γ) Υποχρέωση εγκατάστασης ηλεκτρονικού συστήματος γεωγραφικού εντοπισμού (GPS) σε βυτιοφόρα οχήματα και πλωτά εφοδιαστικά μέσα (σλέπια) και άλλα πλοία μεταφοράς ναυτιλιακού καυσίμου.
δ) Για τον περιορισμό της νοθείας, υποχρέωση φορολογικής σήμανσης (ιχνηθέτηση) των καυσίμων, συμπεριλαμβανομένων των υγραερίων, με νέους μοριακούς ιχνηθέτες.
ε) Σφράγιση των βυτιοφόρων μεταφοράς καυσίμων για τα οποία έχει δηλωθεί εξαγωγή, ώστε να διασφαλίζεται ότι αυτά δεν θα διοχετευθούν στο εσωτερικό της χώρας.
στ) Αυστηρές κυρώσεις για τις παραβάσεις λαθρεμπορίας και νοθείας καυσίμων, την καταδολίευση του συστήματος εισροών-εκροών και την αποθήκευση καυσίμων σε παράνομες δεξαμενές. Ειδικότερα:
i) αυστηροποιήθηκαν οι ποινές φυλάκισης και κάθειρξης για το αδίκημα της λαθρεμπορίας,
ii) προβλέφθηκε το μέτρο της προσωρινής σφράγισης, έως και 3 μήνες, των πρατηρίων και λοιπών εγκαταστάσεων εμπορίας καυσίμων και η δημοσιοποίηση των στοιχείων των παραβατών, για παραβάσεις νοθείας καυσίμων,
iii) θεσπίστηκαν αυστηρά πρόστιμα για τη μη εγκατάσταση καθώς και την καταδολίευση του συστήματος εισροών – εκροών, τη μη εγγραφή στο Μητρώο Δεξαμενών και τη μη εγκατάσταση GPS σε βυτιοφόρα και σλέπια,
ζ) ορίστηκε πρόστιμο για την παρεμπόδιση του τελωνειακού ελέγχου,
η) προβλέφθηκαν χρηματικά και άλλα κίνητρα για όσους συμβάλλουν στην αποκάλυψη σημαντικών υποθέσεων λαθρεμπορίας.

Για την εφαρμογή όλων αυτών, εκδόθηκε ήδη σειρά Υπουργικών Αποφάσεων και παράλληλα υλοποιούνται τα ηλεκτρονικά συστήματα παρακολούθησης και ελέγχου.

Επιπρόσθετα, με το άρθρο 58 του ν. 4818/2021, εισήχθη για πρώτη φορά στην ελληνική νομοθεσία ένα ολοκληρωμένο ρυθμιστικό πλαίσιο για τον περιορισμό της αθέμιτης κερδοφορίας σε περιόδους κρίσης, με τη θέσπιση μέγιστου ποσοστού περιθωρίου μεικτού κέρδους σε όλη την αλυσίδα της εμπορίας καυσίμων. Επίσης, για πρώτη φορά, επιτρέπεται η δημοσιοποίηση της εμπορικής επωνυμίας των επιχειρήσεων που παραβιάζουν τα μέτρα περιορισμού φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας, προκειμένου να προστατεύεται άμεσα το καταναλωτικό κοινό.

Ο απολογισμός της επιχειρησιακής δράσης για το 2021 και το πρώτο τετράμηνο φέτος καταγράφει 22 συλλήψεις, κατάσχεση 276.758 λίτρων υγρών καυσίμων (έναντι 67.795 λίτρων το 2020), 4.200.000 κιλών υγραερίου και 10 βυτιοφόρων φορτηγών, ενώ απενεργοποιήθηκαν 79 ΑΦΜ ανύπαρκτων ή αδρανών επιχειρήσεων εμπορίας χημικών διαλυτών.

Σφράγιση πρατηρίου υγρών καυσίμων, λόγω νοθείας

Αξιοποιώντας την ανάλυση δεδομένων του συστήματος εισροών-εκροών, η ΑΑΔΕ προέβη σε έλεγχο πρατηρίου υγρών καυσίμων στη Νίκαια. Από τον έλεγχο του Γενικού Χημείου του Κράτους προέκυψε ότι το εν λόγω πρατήριο διέθετε νοθευμένα καύσιμα, με αποτέλεσμα, την 1η Ιουλίου 2022, να επιβληθεί η πρώτη σφράγιση πρατηρίου για νοθεία καυσίμων, για διάστημα δέκα ημερών -θα ακολουθήσει η δημοσιοποίηση των στοιχείων του παραβάτη, της παράβασης και των κυρώσεων για ένα έτος, σύμφωνα με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο.

Αποφάσεις

Στη σύσκεψη αποφασίστηκε ακόμη η εξομοίωση των συντελεστών ΕΦΚ του βιομηχανικού υγραερίου με το υγραέριο λοιπών χρήσεων, η υποχρεωτική χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής για όλες τις συναλλαγές αγαθών που υπόκεινται σε ΕΦΚ και η γνωστοποίηση παραλαβής από άλλα κράτη-μέλη ή το εσωτερικό της χώρας διαλυτών και άλλων προϊόντων νέου τύπου που χρησιμοποιούνται στη νοθεία των καυσίμων.

Υπό την πίεση της γαλλικής κυβέρνησης η TotalEnergies ανακοίνωσε έκπτωση 0,12 ευρώ ανά λίτρο στα καύσιμα για το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου

Η TotalEnergies, υπό την πίεση της γαλλικής κυβέρνησης να κάνει περισσότερα για να βοηθήσει τους καταναλωτές να αντιμετωπίσουν το υψηλότερο ενεργειακό κόστος, ανακοίνωσε εκπτώσεις στις τιμές των καυσίμων στα γαλλικά πρατήρια αυτοκινητοδρόμων, σύμφωνα με το Reuters.

Ο γαλλικός όμιλος δήλωσε ότι θα προσφέρει έκπτωση 0,12 ευρώ ανά λίτρο στα καύσιμα στα πρατήρια καυσίμων στους αυτοκινητόδρομους της Γαλλίας το δίμηνο Ιουλίου και Αυγούστου. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα συνολική έκπτωση στα πρατήρια TotalEnergies 0,30 ευρώ ανά λίτρο, η οποία έρχεται να προστεθεί στις εκπτώσεις του γαλλικού κράτους ύψους 0,18 ευρώ.

Η κυβέρνηση είχε παροτρύνει την εταιρεία να κάνει περισσότερα για να βοηθήσει τους πολίτες να αντιμετωπίσουν τους αυξανόμενους λογαριασμούς ενέργειας, καθώς οι τιμές έχουν εκτοξευθεί μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.