Accessibility Tools

Skip to main content

Μειώθηκε ο μηνιαίος ρυθμός ανόδου του πληθωρισμού τον Φεβρουάριο, αλλά… απογειώθηκαν τα τρόφιμα • -3,9% το πετρέλαιο θέρμανσης, -3,2% το πετρέλαιο κίνησης, +1,4% η βενζίνη

Αποκλιμακώθηκε περαιτέρω τον Φεβρουάριο εφέτος ο ρυθμός ανόδου του πληθωρισμού, καθώς διαμορφώθηκε στο 6,1% από 7% τον Ιανουάριο, και έναντι 7,2% τον Φεβρουάριο 2022. Ωστόσο, η αποκλιμάκωση αυτή οφείλεται στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς ο πληθωρισμός στα τρόφιμα και είδη διατροφής αυξήθηκε 14,8%.

Ειδικότερα, σε ένα έτος (Φεβρουάριος 2023 προς Φεβρουάριο 2022), οι τιμές στον ηλεκτρισμό μειώθηκαν 22,4% και στο Πετρέλαιο θέρμανσης 5,1%. Αντίθετα, αυξήθηκαν σε Φυσικό αέριο (37,1%), Υγραέριο (15%), Στερεά καύσιμα (25,3%) και Καύσιμα και λιπαντικά (2%).

Στα ΕΙΔΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, ανατιμήσεις καταγράφηκαν σε: Ψωμί και δημητριακά (16,8%), Κρέατα- γενικά (20%), Ψάρια- γενικά (2,6%), Γαλακτοκομικά και αυγά (25,2%), Έλαια και λίπη (22,9%), Λαχανικά- γενικά (8,6%), Ζάχαρη- σοκολάτες- γλυκά- παγωτά (9,2%), Λοιπά τρόφιμα (13,1%), Καφέ- κακάο- τσάι (13%), Μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμούς φρούτων (9%) και Αλκοολούχα ποτά- μη σερβιριζόμενα (7,2%).

Επίσης, ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΤΙΜΩΝ υπήρξαν σε: Ένδυση και υπόδηση (7,1%), Ενοίκια κατοικιών (4%), Επισκευή και συντήρηση κατοικίας (6,7%), Υπηρεσίες κοινοχρήστων (1,9%), Οικιακές συσκευές και επισκευές (6,4%), Υαλικά- επιτραπέζια σκεύη και σκεύη οικιακής χρήσης (7,7%), Είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού (16,7%), Οικιακές υπηρεσίες (7,5%), Φαρμακευτικά προϊόντα (13,8%), Ιατρικά προϊόντα (2,9%), Ιατρικές- οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες (1,8%), Νοσοκομειακή περίθαλψη (0,6%), Αυτοκίνητα καινούργια (9,3%), Αυτοκίνητα μεταχειρισμένα (8,4%), Μοτοποδήλατα- μοτοσικλέτες (8,4%), Ανταλλακτικά και αξεσουάρ αυτοκινήτου (10,7%), Συντήρηση και επισκευή εξοπλισμού προσωπικής μεταφοράς (4,2%), Μεταφορά επιβατών με ταξί (32,9%), Μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (47,6%), Μεταφορά επιβατών με πλοίο (26,7%), Μικρά είδη αναψυχής- άνθη- κατοικίδια ζώα (4,2%), Κινηματογράφους- θέατρα (18,8%), Γραφική ύλη και υλικά σχεδίασης (8,2%), Πακέτο διακοπών (13,9%), Πρωτοβάθμια εκπαίδευση (2,6%), Δευτεροβάθμια εκπαίδευση (2,7%), Εστιατόρια- ζαχαροπλαστεία- καφενεία- κυλικεία (8,1%), Ξενοδοχεία- μοτέλ- πανδοχεία (5,9%), Κομμωτήρια και καταστήματα προσωπικής φροντίδας (4%), ‘Αλλα είδη ατομικής φροντίδας (10,4%), ‘Αλλα προσωπικά είδη (3,9%) και Ασφάλιστρα υγείας (5,7%).

ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΙΜΩΝ (-1,5%) σημειώθηκαν μόνο στις Τηλεφωνικές υπηρεσίες.

Σε μηνιαία σύγκριση (Φεβρουάριος προς Ιανουάριο), ξεχωρίζει η μείωση των τιμών στο Φυσικό αέριο (21,6%), ενώ μειώσεις υπήρξαν και σε Πετρέλαιο θέρμανσης (3,9%) και Πετρέλαιο κίνησης (3,2%). Αντίθετα, ανατιμήσεις υπήρξαν σε Καύσιμα αυτοκινήτου- βενζίνη (1,4%) και Ηλεκτρισμό (0,3%).

Στα ΕΙΔΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, υπήρξαν νέες ανατιμήσεις σε: Μοσχάρι (1,9%), Χοιρινό (1,5%), Τυριά (2,1%), Ελαιόλαδο (2,7%), Φρούτα νωπά (1,4%), Λαχανικά νωπά (14,9%), Λαχανικά κατεψυγμένα (3,5%) και Καφέ (2,3%). Στον αντίποδα, οι τιμές μειώθηκαν σε Ζυμαρικά (3,2%) και Λαχανικά διατηρημένα ή επεξεργασμένα (1,7%).

Στα άλλα ΠΡΟΪΟΝΤΑ & ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ, ανατιμήσεις καταγράφηκαν σε: Είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού (2,4%), Φαρμακευτικά προϊόντα (7,1%), Μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (15,7%), Εστιατόρια- ζαχαροπλαστεία- καφενεία (0,6%), Κομμωτήρια και καταστήματα προσωπικής φροντίδας (1%) και άλλα είδη ατομικής φροντίδας (0,6%). Αντίθετα, οι τιμές μειώθηκαν σε Ξενοδοχεία- μοτέλ- πανδοχεία (2,3%) και Τηλεφωνικές υπηρεσίες (0,4%).

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η αύξηση του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή τον Φεβρουάριο προήλθε κυρίως από τις μεταβολές στις ακόλουθες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών:

1. Από τις ΑΥΞΗΣΕΙΣ των δεικτών κατά:

+14,8% στην ομάδα «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί και δημητριακά, κρέατα (γενικά), ψάρια (γενικά), γαλακτοκομικά και αυγά, έλαια και λίπη, λαχανικά (γενικά), ζάχαρη- σοκολάτες- γλυκά- παγωτά, λοιπά τρόφιμα, καφέ- κακάο- τσάι, μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμούς φρούτων.

+2,9% στην ομάδα «Αλκοολούχα ποτά και καπνός», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα).

+7,1% στην ομάδα «Ένδυση και υπόδηση», λόγω αύξησης των τιμών στα είδη ένδυσης και υπόδησης.

+10,5% στην ομάδα «Διαρκή αγαθά- Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: οικιακές συσκευές και επισκευές, υαλικά- επιτραπέζια σκεύη και σκεύη οικιακής χρήσης, είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού, οικιακές υπηρεσίες.

*5,3% στην ομάδα «Υγεία», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: φαρμακευτικά προϊόντα, ιατρικά προϊόντα, ιατρικές, οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες, νοσοκομειακή περίθαλψη.

+6,5% στην ομάδα «Μεταφορές», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: καινούργια αυτοκίνητα, μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, μοτοποδήλατα- μοτοσυκλέτες, ανταλλακτικά και αξεσουάρ αυτοκινήτου, καύσιμα και λιπαντικά, συντήρηση και επισκευή εξοπλισμού προσωπικής μεταφοράς, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με ταξί, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με πλοίο.

+3,5% στην ομάδα «Αναψυχή- Πολιτιστικές δραστηριότητες», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: μικρά είδη αναψυχής- άνθη- κατοικίδια ζώα, κινηματογράφους- θέατρα, γραφική ύλη και υλικά σχεδίασης, πακέτο διακοπών.

+2,2% στην ομάδα «Εκπαίδευση», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: δίδακτρα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, δίδακτρα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

+8,1% στην ομάδα «Ξενοδοχεία- Καφέ- Εστιατόρια», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: εστιατόρια- ζαχαροπλαστεία- καφενεία- κυλικεία, ξενοδοχεία- μοτέλ- πανδοχεία.

+5,8% στην ομάδα «’Αλλα αγαθά και υπηρεσίες», λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: κομμωτήρια και καταστήματα προσωπικής φροντίδας, άλλα είδη ατομικής φροντίδας, άλλα προσωπικά είδη, ασφάλιστρα υγείας.

2. Από τη ΜΕΙΩΣΗ του δείκτη κατά:

4,9% στην ομάδα «Στέγαση, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών σε: ηλεκτρισμό, πετρέλαιο θέρμανσης». Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, επισκευή και συντήρηση κατοικίας, υπηρεσίες κοινοχρήστων, φυσικό αέριο, υγραέριο, στερεά καύσιμα.

1,6% στην ομάδα «Επικοινωνίες», λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στις τηλεφωνικές υπηρεσίες.

Παράλληλα, ο γενικός δείκτης παρουσίασε αύξηση 0,3% τον Φεβρουάριο 2023 σε σύγκριση με τον Ιανουάριο 2023, έναντι αύξησης 1,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους.

Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός παρουσίασε αύξηση 6,5% τον Φεβρουάριο εφέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Φεβρουαρίου 2022, έναντι αύξησης 6,3% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση το 2022 με το 2021. Ενώ, παρουσίασε αύξηση 0,2% τον Φεβρουάριο 2023 σε σύγκριση με τον Ιανουάριο 2023, έναντι αύξησης 0,9% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους.

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ

Αλαλούμ στις ενεργειακές κοινότητες προκαλεί ο Σκρέκας με το σχέδιο νόμου που έφερε στη Βουλή

διαβάσαμε στην «Εφημερίδα των Συντακτών» (από τη Λένα Κυριακίδη)

Νέα εμπόδια στις ενεργειακές κοινότητες φέρνει το νομοσχέδιο, που ψηφίζεται τις επόμενες μέρες στη Βουλή, αντί να λύνει και να βελτιώνει το θεσμικό πλαίσιο. Οι -αυθεντικές- ενεργειακές κοινότητες μιλούν στην «Εφ.Συν.»

Φθηνή ενέργεια στα χέρια των πολιτών με έλεγχο της παραγωγής και μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα προσφέρουν οι ενεργειακές κοινότητες, που όμως βρίσκονται σε αναμμένα κάρβουνα εξαιτίας του νέου σχεδίου νόμου που αναμένεται να ψηφιστεί τις επόμενες ημέρες στη Βουλή.

Το νομοσχέδιο, με τίτλο «Εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές – Ενσωμάτωση των οδηγιών Ε.Ε. 2018/2001 και 2019/944», το οποίο ενσωματώθηκε στο νομοσχέδιο-μαμούθ του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καταγγέλλεται ότι προκαλεί αλαλούμ, αντί να βελτιώσει το υπάρχον πλαίσιο και να στηρίξει αυτό το μοντέλο δίκαιης ενεργειακής μετάβασης.

Με κρίσιμες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, που εκτείνεται σε 150 σελίδες, προστίθενται νέοι αποκλεισμοί στις πραγματικές ενεργειακές κοινότητες «ευρείας βάσης», συλλογικής δηλαδή αυτοπαραγωγής και ιδιοκατανάλωσης, που λειτουργούν σύμφωνα με τις αρχές της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και της βέλτιστης χρήσης πόρων σε τοπική κλίμακα. Αυτές οι «αυθεντικές» ενεργειακές κοινότητες βρίσκονται στον αντίποδα της συντριπτικής πλειονότητας των ψευδεπίγραφων ενεργειακών κοινοτήτων (πάνω από 1.400), που δεν προωθούν την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας και διαστρεβλώνουν τον θεσμό προκειμένου να επωφεληθούν από τα οφέλη του παραβαίνοντας τις παραπάνω ευρωπαϊκές οδηγίες.

Οι αυθεντικές κοινότητες ζέσταναν τον χειμώνα νοικοκυριά και μικροεπιχειρήσεις μέσω εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού με τους λογαριασμούς τους (virtual net metering) χάρη σε μια 25ετή επένδυση –αποσβένεται σε περίπου τρία χρόνια– με ειδική μέριμνα για ιδιαίτερα χαμηλό ή μηδαμινό κόστος συνεταιριστικής μερίδας σε ευάλωτους συμπολίτες τους, ανοίγοντας τον δρόμο και για άλλες συλλογικές μορφές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κόντρα στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και τους ενεργειακούς κολοσσούς με τα υπέρογκα βάρη και τα ανέγγιχτα υπερκέρδη.

Η μεγαλύτερη ενεργειακή κοινότητα «Μίνωας» διαμοιράζει ρεύμα στα 600 μέλη της, σε όλη την Κρήτη, από φωτοβολταϊκά πάρκα στο σεισμόπληκτο Αρκαλοχώρι. «Οι λίγο πιο εύποροι βοηθούν τους λιγότερο εύπορους ή τους φτωχούς για να πάμε μαζί», μας λέει ο πρόεδρος Λάμπης Γιαννόπουλος για τον εσωτερικό δανεισμό της κοινότητας, η οποία αγκαλιάστηκε από δεκάδες εθελοντές καθηγητές και ερευνητές, πολλούς δήμους και την Περιφέρεια Κρήτης. Αυτή με τη σειρά της αφενός εξοικονομεί για το Δημόσιο 30.000 ευρώ τον χρόνο, καθώς δεν πληρώνει καθόλου ρεύμα για το κεντρικότερο κτίριό της, και αφετέρου χρηματοδοτεί 100 σεισμόπληκτα νοικοκυριά.

Η Ενεργειακή Κοινότητα της Χάλκης «Κάλχιον» καλύπτει τις ανάγκες 220 νοικοκυριών, επιχειρήσεων εστίασης και κυρίως τουρισμού χάρη στο ευρωπαϊκό σχέδιο GReco Islands και πρωτοβουλία του δήμου, που έτσι φορτίζει πλέον και τα πρώτα ηλεκτροκίνητα οχήματά του. Η σταθερή ροή ενέργειας καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς επιτυγχάνεται με διοχέτευση της πλεονάζουσας κατά τους χειμερινούς μήνες ποσότητας στη γειτονική Ρόδο από όπου μπορεί να μεταφερθεί πίσω τους καλοκαιρινούς. Το πρόγραμμα εγκαινιάστηκε τον περασμένο Νοέμβριο από τον ίδιο τον πρωθυπουργό μιας κυβέρνησης που ευαγγελίζεται ότι οι ενεργειακές κοινότητες αποτελούν μέρος της λύσης στην ενεργειακή κρίση, αλλά δεν ανταποκρίνεται στις ευθύνες της.

Παραβιάσεις οδηγιών

Το δίκτυο Δέσμη Ενεργειακών Κοινοτήτων είχε εκθέσει τα αιτήματά του, με βασικό την ενίσχυση του μοντέλου ενεργειακού συμψηφισμού, από πέρυσι στο ΥΠΕΝ, χωρίς καμία ανταπόκριση μέχρι πριν από λίγες μέρες και ύστερα από την κατάθεση του νομοσχεδίου (όλη η τελευταία επιστολή του δικτύου στη διεύθυνση: https://t.ly/p_sS). Το υπουργείο ωστόσο επέλεξε, κατά παράβαση της κατεύθυνσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για συμπλήρωση του υπάρχοντος πλαισίου και όχι για διατάραξή του, να συγκροτήσει το νέο νομοθέτημα ώστε δήθεν να ενσωματώσει σε αυτό λιγοστά σημεία των δύο ευρωπαϊκών οδηγιών για τις ενεργειακές κοινότητες (RECs και CEC), που δεν είχαν συμπεριληφθεί στον ν. 4513/2018 και υπαγορεύουν, μεταξύ άλλων, την ανάγκη άρσης των εμποδίων.

Αντίθετα, το υπουργείο εισάγει τη θέσπιση «Κοινότητας Ανανεώσιμης Ενέργειας» (ΚΑΕ) και «Ενεργειακής Κοινότητας Πολιτών» (ΕΚΠ) με αποτέλεσμα οι ιδρυθείσες βάσει του ισχύοντος νόμου κοινότητες να βρίσκονται στον αέρα, είτε έχουν τεθεί σε λειτουργία είτε αναμένουν έγκριση από τον ΔΕΔΔΗΕ. Οι κοινότητες αυτές φοβούνται ότι θα πρέπει να ακολουθήσουν νέες χρονοβόρες και αγκυλωτικές γραφειοκρατικές διαδικασίες, καθώς κανείς δεν εγγυάται προς το παρόν ότι θα μπορούν να συνεχίζουν τη χρήση του ηλεκτρικού δικτύου, εάν αναγκαστούν να μετατραπούν σε μια από τις νέες κατηγορίες. Για παράδειγμα, οι τρεις ενεργειακές κοινότητες του μεγαλύτερου λεκανοπεδίου της χώρας, η Ενεργειακή Κοινότητα Αττικής, η Υπερίων και η Collevtive Energy, αγνοούν τι μέλλει γενέσθαι παρότι κατάφεραν να λάβουν πρόσφατα όρους σύνδεσης στο δίκτυο και ξεκινούν μέσα σε κλίμα αβεβαιότητας την κατασκευή μικρών φωτοβολταϊκών συστημάτων με εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό σε Χιλιομόδι (ισχύος 332,64 kWp για 80 μέλη), Κορινθία (500kWp για 100 μέλη) και Ναύπλιο (100kWp για 25 μέλη) αντίστοιχα.

Ακόμα πιο προβληματικό είναι το άρθρο 47Β για σύσταση ενεργειακών κοινοτήτων αποκλειστικά από επιχειρήσεις ή δήμους. Το άρθρο καταστρατηγεί κραυγαλέα την πρόβλεψη του άρθρου 2 της Οδηγίας 944/2019 για ανοιχτή συμμετοχή οποιουδήποτε πολίτη, τοπικού φορέα κι επιχείρησης. Καταστρατηγεί επίσης το άρθρο 22 της Οδηγίας 2001/2018 για πρόσβαση σε όλους τους καταναλωτές, περιλαμβανομένων των καταναλωτών από νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος.

«Ενας επιχειρηματίας μπορεί να εμφανίσει ως μέλη εργαζόμενούς του. Επιδιώκουν να πάψουν οι Ε.Κ. του ν. 4513 και επιτρέπουν σε εμάς να γίνουμε μέλη στις καινούργιες κοινότητες. Στην επικοινωνία που είχαμε ξεκαθάρισαν ότι θα δώσουν οικονομική στήριξη μόνο στις νέου τύπου κοινότητες, γιατί τάχα οι υπάρχουσες δεν είναι συμβατές με το ευρωπαϊκό πλαίσιο, ενώ συμμετέχουν σε πολλά ευρωπαϊκά έργα, έχουν βραβευτεί και διακριθεί πανευρωπαϊκά. Θα υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός σε βάρος των παλιών Ε.Κ. Δεν υπάρχει καν ο τοπικός χαρακτήρας που περιόριζε κάποια συμφέροντα», τονίζει ο Δαμιανός Τσίγγανος από την Ενεργειακή Κοινότητα Αττικής.

Εντελώς ακατάλληλο και το άρθρο 6Γ για υψηλό ελάχιστο αριθμό 60 μελών, ο οποίος καθίσταται απαγορευτικός για εγχειρήματα που στην πλειονότητά τους ξεκινούν από μια μικρή ομάδα ανθρώπων κι εγγράφουν νέα μέλη, εάν και εφόσον αδειοδοτηθούν. Η ΔΕΣΜΗ αντιπροτείνει να παραμείνει το μίνιμουμ των 15 μελών –όπως άλλωστε προτείνεται για τις ΚΑΕ– και να δίδονται τα όποια κίνητρα όταν ανέλθουν σε 60 αποδεικνύοντας ότι συνιστούν συμμετοχικά σχήματα. Επίσης, το δίκτυο επισημαίνει πως ως πιθανά μέλη της ΚΑΕ αναφέρονται οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, χωρίς να καθίσταται σαφές εάν οι ΑΜΚΕ, οι φορείς ΚΑΛΟ, οι λοιποί συνεταιρισμοί δύνανται να αποτελέσουν μέλη, προτείνοντας την αντικατάσταση του όρου «μικρομεσαίες επιχειρήσεις» με τον όρο «νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου» ώστε να διασφαλιστεί η συμπερίληψη των ανωτέρω στις ΚΑΕ.

Το δε άρθρο 28 ανατρέπει την ισχύουσα διάταξη σχετικά με ενεργειακό συμψηφισμό ενέργειας από μονάδα ΑΠΕ έως 3 MW χωρίς υποχρέωση ταυτοχρονισμού με την καταναλισκόμενη ενέργεια. «Μια μικρή επιχείρηση δεν μπορεί να αποθηκεύει για να συμψηφίσει στο μέλλον το απόθεμα της ενέργειας, που δεν έχει καταναλωθεί και περισσεύει. Κρεοπώλης, μέλος της κοινότητάς μας, δεν μπορεί να βάλει μπαταρία, έχει χίλια προβλήματα. Δεν γίνεται να τον θεωρείς ίσο με μια μεγάλη και πιο ενεργοβόρα εταιρεία, που μπορεί να επενδύσει σε ένα έργο αποθήκευσης. Ο κ. Νίκος συμμετέχει με το νοικοκυριό του στην κοινότητα αλλά βάζει και το κατάστημά του, γιατί προσπαθεί να επιβιώσει», εξηγεί ο Δημήτης Κιτσικόπουλος, αντιπρόεδρος της υποστηρικτικής οργάνωσης ΗΛΕΚΤΡΑ Energy και αντιπρόεδρος του Δ.Σ. ΚΟΙΝΕΡΓΕΙΑ, που ολοκλήρωσε δύο φωτοβολταϊκά πάρκα μόλις δύο στρεμμάτων έκτασης και 100kWp ισχύος το καθένα για την παραγωγή ρεύματος για συνολικά 60 νοικοκυριά και πέντε επιχειρήσεις.

Μια πολύ καλή απάντηση στο ζήτημα της αποθήκευσης δίνει το νέο σύστημα της αντλησιοταμίευσης. Η Ενεργειακή Κοινότητα Σίφνου καινοτομεί με ένα σχέδιο, ύψους 37,25 εκατ. ευρώ, για πλήρη ενεργειακή αυτονομία του Μη Διασυνδεδεμένου Νησιού (ΜΔΝ), που περιλαμβάνει τη δημιουργία τεχνητής λίμνης σε σημείο μη ορατό από κανέναν οικισμό. Γιατί το έργο έχει μπλοκάρει; «Είναι θέμα πολιτικής βούλησης. Η τιμή ρεύματος για υβριδικά πάρκα σε ΜΔΝ δεν ορίστηκε ποτέ. Καθορίζεται από τον υπουργό. Εχουμε ενδιαφερόμενους επενδυτές αλλά ποιος θα συμφωνήσει χωρίς την τιμή;» δηλώνει η Ρόνια Αναστασιάδου, μέλος του Δ.Σ., και αναφέρει: «Οταν θα έχουμε παραπάνω ενέργεια, τότε θα μεταφέρουμε νερό από τη θάλασσα στη λίμνη. Οταν δεν έχουμε, ρίχνουμε το νερό στη θάλασσα και με το υδροηλεκτρικό παράγουμε την ενέργεια που λείπει. Μια λύση χωρίς μπαταρίες, για λόγους οικολογικούς, οικονομικούς κι μη εξάρτησης από εταιρείες». Η μελέτη έχει μάλιστα συνυπολογίσει τις πολλαπλάσιες ενεργειακές ανάγκες την περίοδο της τουριστικής αιχμής, σε βάθος εικοσαετίας.

Για μια θέση στο δίκτυο, χωρίς χρηματοδοτήσεις

Επίσης, δικαιολογημένη αμφισβήτηση προκαλεί η επανάληψη της δέσμευσης για προτεραιότητα των έργων ενεργειακού συμψηφισμού σε ό,τι αφορά τον περιορισμένο ηλεκτρικό χώρο, αφού δεν συνεπάγεται τη διασφάλιση έγκρισης σύνδεσης των μικρών έργων των αυθεντικών κοινοτήτων. Μέχρι σήμερα είδαν συχνά τις αιτήσεις τους να απορρίπτονται ενώ ευνοούνται ενεργειακές κοινότητες εταιρειών και «μεγάλοι παίκτες» μαζικής κατανάλωσης και εμπορικού χαρακτήρα, που κερδοσκοπούν και δρουν ερήμην των κατοίκων και του περιβάλλοντος.

Τελευταίο θύμα αυτής της τακτικής η Ε.Κ. Δημητρίου Υψηλάντη στην Κοζάνη, ελλείψει διάθεσης συγκεκριμένου ηλεκτρικού χώρου στις ενεργειακές κοινότητες (Βλ. «Δεν βρίσκουν θέση στον ήλιο οι ενεργειακές κοινότητες», «Εφ.Συν.» 8.2.2023). Και η αίτησή του στον ΔΕΔΗΕ απορρίφθηκε και η πρότασή του στη ΔΕΗ για δημιουργία έργων εικονικού συμψηφισμού σε εκτάσεις απολιγνιτοποίησης πρώην ορυχείων είχε αγνοηθεί. Προτείνει επίσης συνεργασία ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΗΜΕ, που προϋποθέτει θεσμικές αλλαγές, προκειμένου να συνδεθούν τα έργα σε ιδιωτικούς υποσταθμούς της περιοχής.

«Τα τελευταία χρόνια δεν έχουν γίνει υποδομές για να φιλοξενηθούν πολλά μικρά φωτοβολταϊκά πάρκα με συνέπεια να μην μπορούμε να κάνουμε εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό. Αυτή τη στιγμή σπίτια κρυώνουν στην Κοζάνη, όπου κατασκευάζονται πολύ μεγάλης έκτασης φωτοβολταϊκά πάρκα. Πριν από κάποιους μήνες εγκαινιάστηκε μεγάλο φωτοβολταϊκό πάρκο των ενεργειακών πετρελαίων 200MWh, ενώ η ΔΕΗ φτιάχνει φωτοβολταϊκά πάρκα ισχύος 2GWh. Υπάρχει τεράστια επενδυτική κινητικότητα, αλλά δεν μπορούμε να δώσουμε φθηνή ενέργεια στους κατοίκους», καταγγέλλει ο Λευτέρης Ιωαννίδης, πρόεδρος του Δικτύου ενεργειακών κοινοτήτων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Δυτικής Μακεδονίας «Οφελος».

Ανικανοποίητο παραμένει το αίτημα χρηματοδότησης για έργα εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, τα οποία αποκλείονται από τον δανεισμό συστημικών τραπεζών, καθώς οι αόριστες αναφορές περί οικονομικών κινήτρων κι ένταξης των κοινοτήτων στον Αναπτυξιακό νόμο είχαν οριστεί ήδη στον ν. 4513, χωρίς να φέρουν ούτε ένα ευρώ στις Ε.Κ. «Υπάρχει “παράθυρο” ευκαιρίας με το Ταμείο Ανάκαμψης, προγράμματα από το Ταμείο Συνοχής και Περιφερειακής Ανάπτυξης. Προβλέπονται χρηματοδοτήσεις για ενεργειακές κοινότητες σε όλα τα κράτη-μέλη και είναι η κατεύθυνση από την Κομισιόν να χρησιμοποιηθεί το σχέδιο REPowerEU κι άλλα προγράμματα για στήριξη των Ε.Κ. Η ερώτηση είναι αν όλα αυτά τα χρήματα θα φτάσουν όντως στις πραγματικές ενεργειακές κοινότητες κι αν θα είναι διαφανή και εύκολα προσβάσιμα. Βλέπουμε ότι σε πολλές χώρες χρησιμοποιούνται τα Ταμεία Ανάκαμψης. Εδώ εξήγγειλαν χρηματοδότηση 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο μόνο σε δήμους για Ε.Κ.» υπογραμμίζει ο Χρήστος Βρεττός από την Πανευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενεργειακών Συνεταιρισμών REScoop.eu.

Η Ενεργειακή Κοινότητα Καρδίτσας έχει την τύχη να έχει στο δυναμικό των εκατοντάδων μελών της τη συνεταιριστική τράπεζα Καρδίτσας, αρωγός της σε μονάδα βιομάζας, που έχει δημιουργήσει θέσεις εργασίες κι αποτελεί το πρώτο βήμα σε έναν στόχο για συγκρότηση μιας εφοδιαστικής αλυσίδας συγκομιδής και μεταφοράς της μεγάλης ποσότητας υπολειμμάτων καλλιεργειών και του δασικού οικοσυστήματος του νομού για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Το εργοστάσιο δημιουργεί coffee pellet, ένα νέο βιοκαύσιμο από κατακάθι καφέ, το οποίο συγκεντρώνεται από νοικοκυριά και καφετέριες, και ξύλο από τα κλαδέματα δέντρων του δήμου, που αντί να πετιούνται σε παράνομες χωματερές, να καίγονται ή να θάβονται, βρίσκουν χώρο επεξεργασίας. Ηδη ένα νηπιαγωγείο κάλυψε της θερμικές του ανάγκες χωρίς σταγόνα πετρελαίου, ενώ του χρόνου θα πάρουν σειρά άλλα κτίρια.

Οπως μας λέει ο Βασίλης Φιλίππου από το Δ.Σ. της ΕΣΕΚ, «μαθητές και καθηγητές του 1ου Πειραματικού Λυκείου Καρδίτσας ευαισθητοποιήθηκαν και μάζεψαν επί τρεις μήνες σχεδόν έναν τόνο υπολειμματικό καφέ, που μετατράπηκε στο βιοκαύσιμο, παραδόθηκε σε δομή του Δήμου Καρδίτσας και θα διαμοιραστεί σε κοινωνικά ευάλωτα νοικοκυριά, ώστε συμπολίτες τους να ζεσταθούν με αυτό το νέο καύσιμο». Παράλληλα, η ΕΣΕΚ σχεδιάζει δύο φωτοβολταϊκά πάρκα ιδιοκατανάλωσης, τα οποία βρίσκονται σε φάση αδειοδότησης, και είκοσι κατασκευές φωτοβολταϊκών σε στέγες μελών ή μη της ΕΣΕΚ, σε συνεργασία με την Greenpeace Ελλάδος και τη χρηματοδοτική πλατφόρμα Genervest για την εγκατάστασή τους σε συνολικά 90.000 ελληνικά σπίτια.

Τα κέρδη-ρεκόρ στρέφουν ξανά τις μεγάλες ενεργειακές εταιρίες στα ορυκτά καύσιμα

Αναδίπλωση από Shell, BP και TotalEnergies για τους πράσινους στόχους

διαβάσαμε στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»

Η Shell, η BP και η Total Energies έχουν περάσει τα τελευταία χρόνια προσπαθώντας να πείσουν τους επενδυτές για τα πλεονεκτήματα των μηδενικών ρύπων και τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αλλά το 2022 άλλαξαν γραμμή πλεύσης με αφορμή τα δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια που κέρδισαν από την άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου

Ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι ρωσικές κυρώσεις και η σφοδρή ενεργειακή κρίση, που έπληξε την Ευρώπη ως επί το πλείστον και δευτερευόντως τις ΗΠΑ, άλλαξαν άρδην τα δεδομένα για τους ενεργειακούς κολοσσούς της Γηραιάς Ηπείρου, που ακολουθούν τον ρυπογόνο δρόμο των αμερικανικών ενεργειακών.

Το 2022 καταγράφηκαν κέρδη-ρεκόρ, οπότε πλέον οι ευρωπαϊκές εταιρείες του κλάδου στρέφονται ξανά στο πετρέλαιο και στο φυσικό αέριο, ανεξαρτήτως του πώς θα επηρεαστούν οι δεσμεύσεις τους για μείωση στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Πρόκειται για μια προσέγγιση που είναι ήδη γνωστή στους αμερικανικούς κολοσσούς Exxon Mobil και Chevron, των οποίων το μέλλον παρέμενε πάντα προσδεδεμένο με το πετρέλαιο.

Η Shell, η BP και η TotalEnergies έχουν περάσει τα τελευταία χρόνια προσπαθώντας να πείσουν τους επενδυτές για τα πλεονεκτήματα των μηδενικών ρύπων και τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αλλά το 2022 άλλαξαν γραμμή πλεύσης με αφορμή τα δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια που κέρδισαν από την άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπως και οι ομόλογές τους στις ΗΠΑ, σύμφωνα με δημοσίευμα του finance.yahoo.com.

Η μεταστροφή αυτή προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία έστρεψε την εστίαση των κυβερνήσεων πίσω στην ενεργειακή ασφάλεια και δημιούργησε ένα τεράστιο κενό στις προμήθειες πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ευρώπης – αυτό το κενό μπορούσαν να καλύψουν οι προαναφερθείσες επιχειρήσεις.

«Η παραγωγή πετρελαίου θα είναι και πάλι πάνω από τα επίπεδα του 2019», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της BP, Μπέρναρντ Λούνεϊ, σηματοδοτώντας μία αλλαγή στα λεγόμενά του σε σύγκριση με το 2020. Τότε διατεινόταν πως η ζήτηση μπορεί να έχει ήδη φθάσει στο μέγιστο.

Η Shell έχει δηλώσει πως θα σταματήσει να αυξάνει τις δαπάνες στη μονάδα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ παράλληλα θα επεκτείνει την παραγωγή φυσικού αερίου.

Η BP επιβράδυνε τη σχεδιαζόμενη μείωση της παραγωγής ορυκτών καυσίμων και αναθεώρησε προς το χειρότερο τον στόχο της για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Η TotalEnergies ανοίγει νέους τερματικούς σταθμούς εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ευρώπη, ώστε να συνεχίσει μία δραστηριότητα που επεκτάθηκε κατά 15% το 2022.

Όπως όλα δείχνουν, οι επενδυτές αποφασίζουν και ψηφίζουν στις γενικές συνελεύσεις με γνώμονα το πορτοφόλι τους. Οι αμερικανικές εταιρείες κέρδισαν σταθερά υψηλότερες αποτιμήσεις, διότι η εστίασή τους στο πετρέλαιο και στο φυσικό αέριο απέφερε καλύτερες αποδόσεις. Μόνο η Chevron υποσχέθηκε τον περασμένο μήνα να δώσει 75 δισ. δολάρια στους μετόχους μέσω της επαναγοράς ιδίων μετοχών, κάνοντας να ωχριούν τα ανάλογα προγράμματα στις ευρωπαϊκές εταιρείες.

Το 2021, τα επενδυτικά κεφάλαια Third Point του ακτιβιστή επενδυτή Νταν Λεμπ απέκτησαν σημαντικό μερίδιο στη Shell και άρχισαν να την πιέζουν να στραφεί και πάλι στον «μαύρο χρυσό». Δεν είναι μόνο το πετρέλαιο, όπου οι Ευρωπαίοι αρχίζουν να κυνηγούν αποδόσεις αμερικανικού μεγέθους. Είναι, τέλος, και η ενέργεια με χαμηλότερες εκπομπές, όπως τα βιοκαύσιμα και η φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων, που προσφέρουν καλύτερες αποδόσεις και σαφέστερο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

«Φρέναρε» η κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης το πρώτο δίμηνο του 2023

Στο 60% έφθασε τον Ιανουάριο η πτώση στις πωλήσεις του πετρελαίου θέρμανσης, καθώς ο καλός καιρός άφησε αποθέματα στα νοικοκυριά (τον περσινό Ιανουάριο οι ανάγκες κατανάλωσης ήταν πολύ μεγαλύτερες λόγω της πολυήμερης κακοκαιρίας και των χιονοπτώσεων που έπληξαν μεγάλο μέρος της χώρας). Σε επίπεδο τιμών δεν καταγράφονται μεγάλες διαφοροποιήσεις από τον περσινό χειμώνα, με το κόστος να ινείται στην περιοχή του 1,2 ευρώ ανά λίτρο.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς το αρνητικό πρόσημο (-4%) στις πωλήσεις πετρελαίου παρέμεινε και τον Φεβρουάριο.

Αντίθετα, η κατανάλωση βενζίνης σημειώνει αύξηση κατά 4% τον Ιανουάριο και ήταν οριακά θετική τον Φεβρουάριο. Η μέση τιμή της αμόλυβδης με βάση τα τελευταία στοιχεία από το Παρατηρητήριο Υγρών Καυσίμων του υπ. Ανάπτυξης στο 1,903 ευρώ ανά λίτρο ενώ η μέση τιμή της αμόλυβδης 100 οκτανίων ξεπέρασε τα 2 ευρώ και διαμορφώνεται στα 2,079 ευρώ/λίτρο.

Σε ό,τι αφορά το diesel κίνησης η αγορά φαίνεται να κινείται στα ίδια σχεδόν επίπεδα. Με τον Ιανουάριο να σημειώνει μια αύξηση της τάξης του 2% και τον Φεβρουάριο οι πωλήσεις να κινούνται οριακά αρνητικά. Η μέση τιμή του diesel κίνησης διαμορφώνεται στα 1,712 ευρώ ανά λίτρο. Πάντως το ντίζελ κίνησης, σύμφωνα πάντα με εκτιμήσεις της αγοράς το 2022 ανέβασε… στροφές καταγράφοντας αύξηση περίπου κατά 6% σε σχέση με το 2021 γεγονός που σχετίζεται τόσο με την αυξημένη οικονομική δραστηριότητα και την εκρηκτική αύξηση του τουρισμού αλλά και με την οριζόντια έκπτωση των 15 λεπτών ανά λίτρο, που διακόπηκε από τον περασμένο Οκτώβριο για μεταφερθεί το μέτρο της επιδότησης στην αντλία για το πετρέλαιο θέρμανσης.

Η Ελλάδα ακριβή στη βενζίνη
Αναφορικά με τις τιμές, το τελευταίο διάστημα οι μεταβολές είναι απειροελάχιστες. Ωστόσο η χώρα μας παραμένει ως μία από τις ακριβότερες χώρες στη βενζίνη ενώ στο ντίζελ κινείται κοντά αν και πάνω από τον μέσο ευρωπαϊκό χώρο. Όπως προκύπτει από τα τελευταία στοιχεία της ΕΕ, την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου ο μέσος ευρωπαϊκός όρος στην τιμη της βενζίνης ήταν στο 1,723 ευρώ ανά λίτρο και ο μέσος όρος στις χώρες της Ευρωζώνης στο 1,772 ευρώ ανά λίτρο. Στην Ελλάδα η τιμή διαμορφώθηκε στο 1,898 ευρώ ανά λίτρο με χώρες όπως η Αυστρία, το Βέλγιο, η Κύπρος, η Γερμανία ή Ιταλία να έχουν χαμηλότερη τιμή.

Στο πετρέλαιο θέρμανσης η μέση τιμής στις 27 χώρες της Ευρώπης ήταν στο 1,163 ευρώ ανά λίτρο και στις χώρες της Ευρωζώνης στο 1,150 ευρώ ανά λίτρο. Οι Ελληνες καταναλωτές πλήρωσαν το πετρέλαιο θέρμανσης οριακά υψηλότερα από τον μέσο όρο, καθώς διαμορφώθηκε στα 1,190 ευρώ ανά λίτρο.

1.000 «βόμβες» μεθανίου το 2022 σπρώχνουν το Κλίμα σε σημείο χωρίς επιστροφή

Οι περιοχές υπερ-εκπομπής μεθανίου εντοπίστηκαν χάρη στην ανάλυση δορυφορικών δεδομένων. Οι περισσότερες εντοπίζονται σε ΗΠΑ, Ρωσία και Τουρκμενιστάν

Πηγή: Guardian
(απόδοση μέρους της έρευνας στα Ελληνικά από την εφημερίδα Καθημερινή)

Το 2022, τεράστιες ποσότητες μεθανίου απελευθερώθηκαν στην ατμόσφαιρα από 1.000 και πλέον περιοχές στο πλανήτη, σύμφωνα με περιβαλλοντική ανάλυση που αποκαλύπτει ο Guardian. Οι περισσότερες από αυτές τις υπερ-εκπομπές μεθανίου, προήλθαν από εγκαταστάσεις και υποδομές πετρελαίου και φυσικού αερίου. 

Ενδεικτικό είναι πως η χειρότερη από αυτές τις διαρροές μεθανίου, είχε ρυθμό που ισοδυναμεί με τους ρύπους από 67 εκατομμύρια κινούμενα αυτοκίνητα. Εν τω μεταξύ, ανεξάρτητα στοιχεία αποκαλύπτουν 55 «βόμβες μεθανίου» σε όλο τον πλανήτη. Πρόκειται για περιοχές που γίνεται εξόρυξη καυσίμων και οι μελλοντικές διαρροές αερίου από την παραγωγή, εκτιμάται πως θα απελευθερώσουν ποσότητες μεθανίου που θα ισοδυναμούν με τις εκπομπές όλων των ατμοσφαιρικών ρύπων των ΗΠΑ σε βάθος 30 ετών. 

Ορισμένες διαρροές είναι σκόπιμες, κατά τις γεωτρήσεις για πετρέλαιο, ώστε να απελευθερωθεί το ανεπιθύμητο μεθάνιο στην ατμόσφαιρα. Άλλες διαρροές οφείλονται απλώς σε κακοσυντηρημένο ή κακώς ρυθμισμένο εξοπλισμό. 

Οι εκπομπές μεθανίου ευθύνονται για το 25% της ανόδου της θερμοκρασίας σήμερα, με επιστήμονες να σχολιάζουν πως έχει σημειωθεί μια «τρομακτική» αύξηση από το 2007. Αυτοί οι ρυθμοί ενδέχεται να απειλήσουν το κλιματικό όριο των 1,5 βαθμών Κελσίου με φόντο την υπερθέρμανση του πλανήτη. Ερευνητές προειδοποιούν πως αυτοί οι παράγοντες απειλούν να εξωθήσουν το Κλίμα σε πολλαπλά σημεία καμπής με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες. 

Αν ληφθούν γρήγορα μέτρα, η τάση υπερθέρμανσης μπορεί να επιβραδυνθεί σημαντικά, καθώς το μεθάνιο μένει για συγκριτικά λίγο χρόνο στην ατμόσφαιρα. Μια μείωση των εκπομπών κατά 45% έως το 2030, η οποία σύμφωνα με τον ΟΗΕ είναι εφικτή, θα απέτρεπε την άνοδο της θερμοκρασίας κατά 0,3 βαθμούς Κελσίου.

«Η τρέχουσα αύξηση του μεθανίου είναι πολύ τρομακτική», σχολίασε ο καθηγητής Euan Nisbet, στο Royal Holloway, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. 

Οι περιοχές υπερ-εκπομπής μεθανίου εντοπίστηκαν χάρη στην ανάλυση δορυφορικών δεδομένων. Οι περισσότερες εντοπίζονται σε ΗΠΑ, Ρωσία και Τουρκμενιστάν. Η μεγαλύτερη διαρροή, με ρυθμό 427 τόνων την ώρα, σημειώθηκε τον περασμένο Αύγουστο, κοντά στις ακτές του Τουρκμενιστάν προς την Κασπία Θάλασσα, σε έναν μεγάλο αγωγό. Αυτή η διαρροή ισοδυναμούσε με ταυτόχρονες εκπομπές 67 εκατομμυρίων αυτοκινήτων. 

Οι μελλοντικές εκπομπές μεθανίου από τις εγκαταστάσεις ορυκτών καυσίμων (σ.σ «βόμβες μεθανίου») εκτιμάται πως θα είναι εξίσου εκτεταμένες.

«Η σύντομη διάρκεια ζωής του μεθανίου σημαίνει ότι η μείωση των εκπομπών είναι μία από τις λίγες επιλογές που έχουμε ακόμη για να μείνουμε κάτω από τον 1,5C», δήλωσε η Δρ Lena Höglund-Isaksson, από το Διεθνές Ινστιτούτο Εφαρμοσμένης Ανάλυσης Συστημάτων στην Αυστρία. «Αν υπερβούμε αυτό το επίπεδο, έστω και προσωρινά, οι συνέπειες μπορεί να είναι μη αναστρέψιμες».

Το μεθάνιο αποδεικνύεται το «πιο δύσκολο» στην προσπάθεια να συγκρατηθεί το κλιματικό ντόμινο, επειδή δρομολογεί άμεσες εξελίξεις σύμφωνα με τον Kjell Kühne από την Πρωτοβουλία Leave it in the Ground, (σ.σ «Αφήστε το στο έδαφος»). «Το να έχουμε τόσες πολλές βόμβες μεθανίου εκεί έξω είναι πραγματικά ανησυχητικό».

Το μεθάνιο μπορεί να είναι αόρατο, αλλά είναι ιδιαίτερα καταστροφικό για το κλίμα

Ως αέριο του θερμοκηπίου, το μεθάνιο παγιδεύει 80 φορές περισσότερη θερμότητα από το διοξείδιο του άνθρακα, αλλά εξαφανίζεται από την ατμόσφαιρα σε περίπου μια δεκαετία, πολύ πιο γρήγορα από τα εκατό και πλέον χρόνια που χρειάζεται το διοξείδιο του άνθρακα.

Το 2021, το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν πλήρη στοιχεία, το μεθάνιο άγγιξε τα 1.908 μέρη ανά δισεκατομμύριο, τιμή 2,6 φορές υψηλότερη από ό,τι πριν η ανθρώπινη δραστηριότητα αρχίσει να μεταμορφώνει την ατμόσφαιρα. Ο ρόλος του στην υπερθέρμανση του πλανήτη συχνά παραβλέπεται, αλλά οι ανθρωπογενείς εκπομπές μεθανίου ευθύνονται για το ένα τρίτο περίπου της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας που παρατηρήθηκε τον τελευταίο αιώνα. Σήμερα, ο αντίκτυπος παραμένει μεγάλος, με το μεθάνιο στην ατμόσφαιρα να ευθύνεται για το 25% περίπου της θερμότητας που παγιδεύεται από αέρια του θερμοκηπίου, και οι εκπομπές επιταχύνονται. «Οι υψηλότεροι ρυθμοί αύξησης που έχουμε δει ποτέ ήταν τα τελευταία χρόνια, από το 2020 και μετά», δήλωσε ο Nisbet.

Καύσιμα, βοοειδή και απόβλητα

Περίπου το 40% των ανθρωπογενών εκπομπών μεθανίου προέρχεται από διαρροές από έρευνες για ορυκτά καύσιμα, παραγωγή και μεταφορά ορυκτών καυσίμων. Οι εκπομπές αυξήθηκαν κατά σχεδόν 50% από το 2000 έως το 2019. Το 40% προέρχεται από την κτηνοτροφία και τη γεωργία (κυριαρχούν τα αέρια από βοοειδή), και 20% από χώρους αποβλήτων. Και όλοι οι παράγοντες αναμένεται να ενταθούν. 

Η πρόσφατη αύξηση του μεθανίου οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην δραστηριότητα των μικροβίων που αποσυνθέτουν οργανική ύλη, στους υγροτόπους και στα στομάχια των ζώων. Φαίνεται ότι η άνοδος της θερμοκρασίας επιτρέπει στα μικρόβια να παράγουν περισσότερο μεθάνιο, το οποίο στη συνέχεια επιδεινώνει την υπερθέρμανση του πλανήτη, δημιουργώντας έναν κλιματικό «φαύλο κύκλο».

«Μοιάζει πολύ με ένα φαινόμενο ανάδρασης και είναι τρομακτικό από πολλές απόψεις», δήλωσε ο Nisbet. «Πρέπει πραγματικά να θέσουμε το μεθάνιο υπό έλεγχο».

Υπερ-εκπομπές

Τα δορυφορικά δεδομένα που αναλύθηκαν από την εταιρεία Kayrros κατέγραψαν 1.005 υπερ-εκπομπές το 2022, εκ των οποίων 559 προέρχονταν από κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, 105 από ανθρακωρυχεία και 340 από χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων. Οι διαρροές μπορεί να διαρκούν από λίγες ώρες έως αρκετούς μήνες.

«Πριν από τη δορυφορική τεχνολογία, δεν είχαμε ιδέα πού συνέβαιναν αυτά τα μεγάλα γεγονότα, αλλά τώρα, το καλό είναι ότι τουλάχιστον τα παρακολουθούμε σε ένα βαθμό», δήλωσε ο Höglund-Isaksson.

Πηγή: Kayrros Methane Watch. Οι 15 χώρες με τα περισσότερα συμβάντα υπερ-εκπομπών μεθανίου

Το Τουρκμενιστάν είχε τον υψηλότερο αριθμό υπερ-εκπομπών, μετρώντας 184 τέτοια περιστατικά. Είναι ανεξέλεγκτοι, σχολιάζει ο Christian Lelong της Kayrros. Ελάχιστα είναι γνωστά για την παραγωγή ορυκτών καυσίμων στο δικτατορικό καθεστώς του Τουρκμενιστάν. 

Οι ΗΠΑ είχαν 154 συμβάντα υπερ-εκπομπής από υποδομές για ορυκτά καύσιμα. Το μεγαλύτερο συνέβη τον περασμένο Μάρτιο, κοντά στο Σαν Αντόνιο του Τέξας, που απελευθερωνόταν 147 τόνοι την ώρα.

Η Ρωσία μέτρησε 120 υπερ-εκπομπές το 2022 ενώ άλλα κράτη στην πρώτη 15άδα είναι το Πακιστάν, η Αλγερία, η Κίνα, η Σαουδική Αραβία, η Αυστραλία, το Ιράν και το Ιράκ. Η δεύτερη μεγαλύτερη διαρροή της χρονιάς – με ρυθμό 356 τόνων την ώρα – καταγράφηκε στο Ιράκ, σε ένα διυλιστήριο πετρελαίου κοντά στη Βασόρα. 

Πίδακες μεθανίου που ρέουν προς τα δυτικά για περισσότερα από 20 μίλια, ανατολικά του Hazar, στο Τουρκμενιστάν. Πηγή: Nasa/JPL-Caltech

Τα δορυφορικά δεδομένα αποκάλυψαν υπερ-εκπομπές μεθανίου και από άλλες ανθρωπογενείς πηγές: από ορυζώνες, χωματερές και παράνομες δραστηριότητες σε δίκτυο φυσικού αερίου, σε χώρες όπως η Ινδία, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και η Αργεντινή.

Εν τω μεταξύ, οι δορυφόροι δεν μπορούν να εντοπίσουν όλα τα γεγονότα, καθώς η παρουσία νερού επηρεάζει την ανίχνευση των στοιχείων στο υπέρυθρο. Έτσι διαρροές από υποδομές στη θάλασσα, σε συνθήκες υγρασίας, ή εν μέσω νεφώσεων και χιονόπτωσης κάνουν πιο δύσκολο το έργο των δορυφόρων. Η επόμενη γενιά δορυφορικών ανιχνευτών, θα διαθέτει πιο ευαίσθητα όργανα μέτρησης. 

Οι «βόμβες μεθανίου»

Τον Μάιο του 2022, ο Guardian είχε αποκαλύψει έρευνα, σύμφωνα με την οποία οι μεγαλύτερες εταιρείες ορυκτών καυσίμων στον κόσμο έκαναν σχέδια που συνεπάγονταν επικίνδυνες «βόμβες άνθρακα». Τώρα, νέα έρευνα από τους ίδιους επιστήμονες εντόπισε 55 «βόμβες μεθανίου»: κοιτάσματα φυσικού αερίου όπου μόνο η διαρροή από την πλήρη εκμετάλλευση των πόρων θα είχε ως αποτέλεσμα εκπομπές που θα ισοδυναμούσαν με τουλάχιστον ένα δισεκατομμύριο τόνους διοξειδίου του άνθρακα.

«Εκπλήσσομαι από το πόσο μακρύς είναι αυτός ο κατάλογος και πόσα από αυτά τα γιγαντιαία έργα προωθούνται ακόμη», δήλωσε ο Kühne, ο οποίος έκανε την ανάλυση. «Οι επιπτώσεις του μεθανίου είναι εμπροσθοβαρείς – έρχονται πολύ σύντομα μετά την εκπομπή του. Οι περσινές διαρροές αερίου σκοτώνουν ανθρώπους φέτος», μέσω των κλιματικών επιπτώσεων που προκαλούν.

Τα κοιτάσματα φυσικού αερίου παράγουν επίσης μεθάνιο, το οποίο πωλείται στους πελάτες και καίγεται, διοχετεύοντας διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Αν συνυπολογιστούν αυτές οι εκπομπές με το μεθάνιο που διαρρέει, ο αριθμός των «βομβών μεθανίου» που θα είχαν αντίκτυπο αντίστοιχο με ένα δισεκατομμύριο τόνους διοξειδίου του άνθρακα, ανεβαίνει στις 112.  

Οι εκπομπές των βομβών μεθανίου είναι σημαντικά υψηλότερες από το όριο εκπομπών των 380 δισ. τόνων διοξειδίου του άνθρακα, που εκτιμάται πως απαιτείται, για να μην υπερθερμανθεί ο πλανήτης περισσότερο από 1,5 βαθμούς Κελσίου.

Εφικτός στόχος

Η κλιματική καταστροφή από το μεθάνιο είναι σαφής, αλλά η πολιτική δυναμική που αναπτύσσεται για τη λήψη μέτρων, καθώς και ο ρόλος των δορυφορικών ανιχνεύσεων, επιτρέπουν τη συγκρατημένη αισιοδοξία. 

Το 2021, στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα Cop26 στη Γλασκώβη, είχε ανακοινωθεί μια διεθνής δέσμευση για μείωση των ανθρωπογενών εκπομπών κατά 30% έως το 2030. Τα κράτη που υποστηρίζουν τον στόχο ανέρχονται πλέον σε 150, αλλά ορισμένες «χώρες-κλειδιά» δεν έχουν συνυπογράψει, όπως η Ρωσία, η Κίνα, το Τουρκμενιστάν, το Ιράν και η Ινδία.

Πηγή: Guardian

Μειώνει η βρετανική Barkleys τις προβλέψεις της για την εξέλιξη της τιμής του πετρελαίου το 2023

Η Barclays μείωσε τις προβλέψεις της για τις τιμές του πετρελαίου το 2023 επικαλούμενη την ισχυρότερη από το αναμενόμενο παραγωγή από τη Ρωσία, αν και δεν αποκλείει το δεύτερο μισό του έτους η αγορά να περάσει σε έλλειμμα λόγω της αυξανόμενης ζήτησης από την Κίνα.

Ειδικότερα, η βρετανική τράπεζα μείωσε τις μέσες προβλέψεις της για το Brent και το WTI κατά 6 δολ. και 7 δολ. το βαρέλι αντίστοιχα, στα 92 δολ. και 87 δολ. το βαρέλι.

Βλέπει επίσης το Brent στα 97 δολ. το βαρέλι το επόμενο έτος και το WTI στα 92 δολ. το βαρέλι.

Η τράπεζα αναφέρει ότι η αγορά ενδεχομένως να περάσει σε έλλειμμα 500.000 βαρελιών την ημέρα το δεύτερο μισό του έτους, καθώς η κινεζική οικονομία θα συνεχίζει να ανεβάζει ρυθμούς μετά τον τερματισμό των μέτρων για την πανδημία και η αύξηση της προσφοράς εκτός του OPEC+ θα επιβραδύνει.

Για τη ζήτηση το 2023 η Barclays αναθεώρησε την εκτίμηση της κατά 150.000 βαρέλια την ημέρα υψηλότερα, λόγω των βελτιωμένων αναπτυξιακών προοπτικών στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Για την Κίνα βλέπει αύξηση της ζήτησης κατά 900.000 βαρέλια αυτό το έτος.

Προειδοποιεί πάντως για τον κίνδυνο περαιτέρω επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας λόγω της συνεχιζόμενης σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής.

Πάρτυ μεταφόρτωσης παράνομου πετρελαίου μεταξύ τάνκερ και στα ανοιχτά της Ισπανίας

Μεγάλες ποσότητες ρωσικού πετρελαίου εξακολουθούν να μεταφορτώνονται από το ένα τάνκερ στο άλλο μόλις λίγα μίλια ανοιχτά των ισπανικών ακτών – και μόλις λίγες εβδομάδες αφού οι αρχές της χώρας υπενθύμισαν γραπτώς στις τοπικές εταιρείες ότι η εν λόγω δραστηριότητα απαγορεύεται.

Τέσσερα VLCC, δηλαδή πολύ μεγάλα πλοία μεταφοράς αργού πετρελαίου, βρίσκονται τώρα αγκυροβολημένα στα ανοιχτά της Θέουτα, ισπανικού θύλακα στη βόρεια Αφρική, σύμφωνα με τη Vortexa και τα δεδομένα παρακολούθησης πλοίων που συγκεντρώθηκαν από το Bloomberg. Αθροιστικά μπορούν να χωρέσουν περίπου 8 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου.

Το ένα δεξαμενόπλοιο εξ αυτών, το Veronica, έλαβε ήδη φορτία από δύο μικρότερα πλοία και τώρα παίρνει πετρέλαιο από ένα τρίτο. Το δεύτερο, το Anshun II, μόλις παρέλαβε ένα φορτίο από ένα μικρότερο σκάφος, ενώ τα άλλα δύο δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα.

Στις αρχές Φεβρουαρίου, οι ισπανικές αρχές έστειλαν επιστολή σε εγχώριες εταιρείες ναυτιλιακών υπηρεσιών υπενθυμίζοντάς τους ότι απαγορεύεται η παροχή βοηθητικών-προστατευτικών fenders εφόσον πραγματοποιούνται μεταφορτώσεις ρωσικού πετρελαίου έστω και καθ’ υποψία, ακόμη και σε διεθνή ύδατα.

Αλλά από τα τέλη Φεβρουαρίου, μετά από παύση δραστηριότητας για δύο εβδομάδες, οι θαλάσσιες μεταφορτώσεις ρωσικού πετρελαίου Ουραλίων ξαναξεκίνησαν.

Οι εταιρείες της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύεται να παρέχουν ναυτιλιακές και ναυτασφαλιστικές υπηρεσίες εφόσον το φορτίο επί του πλοίου δεν αγοράζεται στα όρια του πλαφόν 60 δολ./βαρέλι που έχει επιβάλει η G7. Δεν είναι σαφές εάν αυτό το όριο έχει παραβιαστεί ή όχι για το πετρέλαιο που μεταφορτώνεται στη Θέουτα.

Οι μεταφορές από πλοίο σε πλοίο έχουν γίνει σημαντικός τρόπος εξυπηρέτησης της κυκλοφορίας ρωσικού πετρελαίου στην αγορά. Περίπου το ένα τρίτο των εξαγωγών πετρελαίου Ουραλίων μεταφορτώθηκε στη θάλασσα τον περασμένο μήνα, σύμφωνα με τη Vortexa.

Οι κύριοι κόμβοι της εν λόγω δραστηριότητας από τον Δεκέμβριο, όταν η ΕΕ απαγόρευσε σχεδόν όλες τις θαλάσσιες εισαγωγές και υιοθέτησε το πλαφόν στην τιμή του ρωσικού αργού, είναι η Θέουτα και η Καλαμάτα, υπενθυμίζει το Bloomberg.

Σχεδόν 30 εκατομμύρια βαρέλια αργού Ουραλίων έχουν μετακινηθεί μεταξύ δεξαμενόπλοιων μέχρι στιγμής φέτος. Η Θέουτα αντιπροσωπεύει περίπου το 43% αυτής της δραστηριότητας και η Καλαμάτα σχεδόν το υπόλοιπο ποσοστό. Στη συνέχεια, τα φορτία κατευθύνονται προς την Ασία.

Συμμαχία για συνθετικά καύσιμα

Η Τσεχία, μαζί με την Γερμανία, δεν θα υποστηρίξουν την απαγόρευση της ΕΕ για την πώληση νέων βενζινοκίνητων ή πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων από το 2035, εάν δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν συνθετικά καύσιμα, δήλωσε ο Τσέχος υπουργός Μεταφορών Μάρτιν Κούπκα μετά από συνάντηση με τον Γερμανό ομόλογό του Φόλκερ Βίσινγκ στο Βερολίνο.

Οι πρέσβεις των κρατών μελών αποφάσισαν να αναβάλουν την τελική έγκριση της πρότασης που θα καταστήσει αδύνατη την αγορά νέων βενζινοκίνητων ή πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων από το 2035, ανακοίνωσε την Παρασκευή η σουηδική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.

«Πρόκειται για μια εξέλιξη την οποία χαιρετίζουμε απερίφραστα και υποστηρίζουμε», δήλωσε ο Κούπκα.

Πρόσθεσε ότι μέχρι να τεθεί επί τάπητος μια δεσμευτική εξαίρεση για τα συνθετικά καύσιμα, η Τσεχία δεν θα υποστηρίξει την τελική έγκριση.

Όσον αφορά τις επικείμενες εκπομπές ρύπων Euro 7 της ΕΕ, οι οποίες επικρίνονται ευρέως από τη γερμανική κυβέρνηση, την αυτοκινητοβιομηχανία και τις λέσχες αυτοκινήτων, η Τσεχία και η Γερμανία «συμφώνησαν να αντιταχθούν και να επικρίνουν το τρέχον σχέδιο του προτύπου Euro 7», δήλωσε ο Κούπκα, δηλώνοντας ότι οι δύο χώρες θεωρούν την πρόταση μη ρεαλιστική και απαράδεκτη.

Επιπλέον, Κούπκα και Βίσινγκ αποφάσισαν ότι μέχρι το τέλος του καλοκαιριού θα προετοιμάσουν ένα μνημόνιο για την επιτάχυνση του εκσυγχρονισμού της σιδηροδρομικής γραμμής μεταξύ του Plzen, στη δυτική Βοημία, και του Μονάχου

Αύξηση στις πωλήσεις καυσίμων το 2022 με μόλις +2% στη βενζίνης και άλμα 13% στο πετρέλαιο θέρμανσης 

Παρά την ενεργειακή κρίση, η εγχώρια αγορά καυσίμων πέτυχε πέρυσι την «ολική επαναφορά» στο 2019, με τις πωλήσεις να διαμορφώνονται κατά μόλις 1% χαμηλότερα από ό,τι πριν από μία 3ετία, έπειτα από δύο χρόνια μειωμένων καταναλώσεων.

Το 2022 έκλεισε με τις πωλήσεις να διαμορφώνονται στους 6,805 εκατ. μετρικούς τόνους, αυξημένες κατά 6% σε σχέση με το 2021, όταν είχαν κινηθεί στα 6,402 εκατ. Με θετικό πρόσημο έκλεισαν όλες οι επιμέρους κατηγορίες καυσίμων, καθώς ακόμη και η βενζίνη παρουσίασε έστω και οριακή ενίσχυση κατά 2% σε σχέση με το 2021, παρά τον συνδυασμό της αυξημένης τιμής του καυσίμου και της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των Ελλήνων καταναλωτών, που είχε ως συνέπεια να περιορίσουν τις μετακινήσεις. 

Οι πωλήσεις πετρελαίου θέρμανσης άγγιξαν τους 1,17 εκατ. μετρικούς τόνους, σημειώνοντας αύξηση κατά 13% σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο έτος. Κοντά σε διψήφιο ποσοστό, στο 8%, κινείται η ενίσχυση των πωλήσεων σε σχέση με το 2019. 

Όσον αφορά το ντίζελ κίνησης, η διάθεσή του ήταν αυξημένη κατά 6% σε σχέση με το 2021 (και 2% σε σχέση με το 2019), αγγίζοντας τα 2,697 εκατ.  

> διαβάστε περισσότερα στο energypress.gr (Κώστας Δεληγιάννης)

Σούπερ μάρκετ και πρατήρια καυσίμων αύξησαν τον τζίρο του λιανεμπορίου το 2022

διαβάσαμε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Τα 62 δισ. ευρώ πλησίασε το 2022 ο τζίρος του λιανεμπορίου, εξέλιξη η οποία οφείλεται, βεβαίως, στην πλήρη λειτουργία των φυσικών καταστημάτων το 2022, στην απουσία περιορισμών στις μετακινήσεις, στην αυξημένη τουριστική κίνηση, αλλά, βεβαίως, και στον πληθωρισμό. Οι δύο κλάδοι, άλλωστε, που είχαν τη μεγαλύτερη συμμετοχή στον συνολικό τζίρο του λιανεμπορίου το 2022 είναι αυτός των σούπερ μάρκετ (26,9%) και των πρατηρίων καυσίμων (13,9%), κλάδοι οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν τη χρονιά που πέρασε από πολύ μεγάλες αυξήσεις τιμών.

Πληθωριστικός τζίρος

Και εάν στην περίπτωση των πρατηρίων καυσίμων η αύξηση του τζίρου σχετίζεται με τις πολύ περισσότερες μετακινήσεις σε σύγκριση με το 2021, καθώς δεν υπήρχε lockdown ούτε απαγόρευση μετακινήσεων από νομό σε νομό, στην περίπτωση των σούπερ μάρκετ η αύξηση του τζίρου είναι σχεδόν αποκλειστικά πληθωριστική, καθώς o όγκος πωλήσεων παρουσίασε οριακά μείωση με τους καταναλωτές να περικόπτουν δαπάνες ακόμη και για την αγορά τροφίμων. Συναφές με αυτό, αλλά και με τη γενικότερη τάση που υπάρχει κυρίως στη νεολαία, είναι το γεγονός άλλωστε ότι ο κλάδος που σημείωσε τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση τζίρου το 2022 σε σύγκριση με το 2021 (41%), παρά τη μικρή συμμετοχή του στον συνολικό κύκλο εργασιών του λιανεμπορίου, ήταν αυτός του λιανικού εμπορίου μεταχειρισμένων ειδών (17,28 εκατ. ευρώ).

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ο συνολικός κύκλος εργασιών του λιανεμπορίου διαμορφώθηκε το 2022 σε 61,99 δισ. ευρώ, έναντι 55,23 δισ. ευρώ το 2021, σημειώνοντας αύξηση 12,2%. Εάν, ωστόσο, εξαιρεθούν οι κλάδοι των τροφίμων, των καυσίμων και των οχημάτων, τότε ο τζίρος διαμορφώθηκε σε 22,65 δισ. ευρώ, έναντι 20,58 δισ. ευρώ το 2021, καταγράφοντας αύξηση 10,05%. Ο τζίρος στον κλάδο των σούπερ μάρκετ διαμορφώθηκε σε 16,7 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 7% σε σύγκριση με το 2021, ενώ στα πρατήρια καυσίμων σημείωσε αύξηση 28,4% και διαμορφώθηκε σε 8,63 δισ. ευρώ.

Διψήφια ανάπτυξη σημείωσαν οι παραδοσιακοί κλάδοι του λιανεμπορίου, οι οποίοι ευνοήθηκαν από την πλήρη λειτουργία των φυσικών καταστημάτων, όπως είναι ο κλάδος της ένδυσης (αύξηση τζίρου 18,4%) και της υπόδησης (18,7%), ενώ κοντά στα 700 εκατ. ευρώ έφτασε ο τζίρος των καταστημάτων αθλητικού εξοπλισμού (ανάπτυξη 9%), κλάδος που βρίσκεται σε ανοδική πορεία από την εποχή των lockdowns. Η επιστροφή στους φυσικούς χώρους εργασίας και η κανονική λειτουργία των χώρων διασκέδασης είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση, κατά 29,7%, του κλάδου καλλυντικών, όπως επίσης και του λιανεμπορίου ρολογιών και κοσμημάτων (26,7%).

Ειδικά το τέταρτο τρίμηνο του 2022, τρίμηνο που παραδοσιακά πραγματοποιείται πάνω από το 25% του συνολικού ετήσιου τζίρου, ο κύκλος εργασιών στο λιανεμπόριο διαμορφώθηκε σε 17,01 δισ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 10,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021. Εξαιρουμένων των κλάδων τροφίμων, καυσίμων και οχημάτων, ο τζίρος του τελευταίου τετραμήνου του 2022 διαμορφώθηκε σε 6,58 δισ. ευρώ, ενισχυμένος κατά 8,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τετράμηνο του 2021.

Ανακατατάξεις στην αγορά

Τα νέα δεδομένα, πάντως, που προκάλεσε η πληθωριστική κρίση και οι νέες τάσεις που αναπτύχθηκαν μετά την πανδημία, προκαλούν με τη σειρά τους νέες ανακατατάξεις στον λιανεμπορικό χάρτη της χώρας, με τη σταθερά του τουρισμού, την ίδια ώρα, να παίζει τον δικό της καθοριστικό ρόλο. Ο ερχομός πολυτελών, αλλά και εκπτωτικών αλυσίδων, η έντονη δραστηριότητα στα αθλητικά είδη, καθώς και η περαιτέρω ανάπτυξη των marketplaces είναι μερικές από αυτές τις αλλαγές.