Με αφορμή ερωτήματα που έχουν υποβληθεί στην υπηρεσία μας, αναφορικά με την υποχρέωση δήλωσης επαγγελματικού λογαριασμού για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 62 έως 65 του ν. 4446/2016 (Α’ 240), σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 65 του ν. 4446/2016, οι δικαιούχοι πληρωμής, στο πλαίσιο των συναλλαγών τους με πληρωτές οι οποίοι ενεργούν για λόγους που δεν εμπίπτουν στην εμπορική, επιχειρηματική ή επαγγελματική τους δραστηριότητα, υποχρεούνται ανάλογα με τον κύριο Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητάς τους (ΚΑΔ) και εντός ορισμένης προθεσμίας, να αποδέχονται μέσα πληρωμής με κάρτα για την ολοκλήρωση των πράξεων πληρωμής. Για την αποδοχή μέσων πληρωμής με κάρτα, οι δικαιούχοι πληρωμής συμβάλλονται υποχρεωτικά με νομίμως αδειοδοτημένους Παρόχους Υπηρεσιών Πληρωμών, κατά τα οριζόμενα στον ν. 3862/2010 (νυν ν.4537/2018). Με απόφαση των Υπουργών Οικονομίας & Ανάπτυξης και Οικονομικών ρυθμίζονται μεταξύ άλλων οι υπόχρεοι συμμόρφωσης βάσει των κύριων ΚΑΔ, η προθεσμία συμμόρφωσης καθώς και η διαδικασία δήλωσης και τροποποίησης των τηρούμενων Επαγγελματικών Λογαριασμών στους Παρόχους Υπηρεσιών Πληρωμών του ν. 3862/2010 (νυν ν.4537/2018) .
2. Περαιτέρω, σύμφωνα με την περ. ιη) του άρθρου 62 του ίδιου νόμου, ως επαγγελματικός λογαριασμός ορίζεται ο λογαριασμός πληρωμών που τηρείται σε Πάροχο Υπηρεσιών Πληρωμών του ν. 3862/2010 (νυν ν.4537/2018), μέσω του οποίου διενεργούνται συναλλαγές που αφορούν αποκλειστικά την επιχειρηματική δραστηριότητα του κατόχου. Σύμφωνα με τις περ. β) και γ) του ίδιου ως άνω άρθρου, αντίστοιχα ως «πληρωτής» ορίζεται το φυσικό πρόσωπο, το οποίο διατηρεί λογαριασμό πληρωμών και επιτρέπει εντολή πληρωμής από αυτόν τον λογαριασμό ή, εάν δεν υπάρχει λογαριασμός πληρωμών, το φυσικό πρόσωπο που δίνει εντολή πληρωμής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 4 του ν. 3862/2010 (νυν ν.4537/2018), και ως «δικαιούχος πληρωμής», το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που είναι τελικός αποδέκτης των χρηματικών ποσών τα οποία αποτελούν αντικείμενο της πράξης πληρωμής, σύμφωνα με την περίπτωση 13 του άρθρου 2 του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/751.
3. Με την αριθ.45231/2017 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Οικονομίας και Ανάπτυξης (Β΄1445), όπως ισχύει, ορίζονται οι δικαιούχοι πληρωμής, οι οποίοι υποχρεούνται να αποδέχονται μέσα πληρωμής με κάρτα (υπόχρεοι) καθώς και οι προθεσμίες συμμόρφωσης. Οι υπόχρεοι αυτοί καθορίζονται με βάση τον τετραψήφιο Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ), που προκύπτει από την Εθνική Ονοματολογία Οικονομικών Δραστηριοτήτων (παρ. 1 άρθρου 1), και όχι με βάση τη δηλούμενη στη Φορολογική Διοίκηση κύρια ή δευτερεύουσα δραστηριότητά τους. Υπόχρεος να αποδέχεται πληρωμές με κάρτα είναι «κάθε δικαιούχος πληρωμής που διαθέτει ΚΑΔ, ο οποίος συμπεριλαμβάνεται στη λίστα της εν λόγω απόφασης, και τον έχει δηλώσει είτε ως κύρια είτε ως δευτερεύουσα δραστηριότητα, εφόσον συναλλάσσεται με πληρωτές οι οποίοι δρουν για λόγους που δεν εμπίπτουν στην εμπορική, επιχειρηματική ή επαγγελματική τους δραστηριότητα» (αριθμ. πρωτ. 83942/2017 εγκύκλιος του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή). Η υποχρέωση αυτή «δεν αφορά δικαιούχους πληρωμής (ελεύθερους επαγγελματίες, ατομικές επιχειρήσεις και εταιρείες) που πωλούν αγαθά και παρέχουν υπηρεσίες αποκλειστικά σε άλλες επιχειρήσεις (νομικά ή φυσικά πρόσωπα) που δρουν στο πλαίσιο της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας (Β2Β συναλλαγές), ακόμη και αν οι εν λόγω δικαιούχοι πληρωμής διαθέτουν ΚΑΔ που περιλαμβάνεται στη λίστα της με αριθμ. 45231/2017 ΚΥΑ» (στην ίδια ως άνω εγκύκλιο).
4. Περαιτέρω, σύμφωνα με την ίδια ως άνω Κ.Υ.Α., οι δικαιούχοι πληρωμής της παρ. 1 του άρθρου 1 της απόφασης αυτής υποχρεούνται να δηλώνουν ηλεκτρονικά τον ή τους Επαγγελματικό/ούς Λογαριασμό/ούς στο διαδικτυακό τόπο της ΑΑΔΕ( www.aade.gr ) με τη χρήση των διαπιστευτηρίων που διαθέτουν οι χρήστες για όλες τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ, εντός μηνός από την έναρξη άσκησης δραστηριότητας που υπάγεται στους ΚΑΔ της παρ. 1 του άρθρου 1 της ως άνω απόφασης, και για την πρώτη εφαρμογή μέχρι 30.4.2019 (άρθρο 5α, παρ. 1, της απόφασης). Στον επαγγελματικό λογαριασμό, οι υπόχρεοι αποδέχονται συναλλαγές με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής όπως, ενδεικτικά, μέσα πληρωμής με κάρτα, εντολές άμεσης χρέωσης, μεταφορές πίστωσης, πάγιες εντολές, καθώς και συναλλαγές με μετρητά. Οι συναλλαγές που διενεργούνται μέσω του επαγγελματικού λογαριασμού αφορούν αποκλειστικά την εμπορική, επιχειρηματική ή επαγγελματική δραστηριότητα του υπόχρεου (άρθρο 5α, παρ. 2, της απόφασης). Συναλλαγές που αφορούν την εμπορική, επιχειρηματική ή επαγγελματική δραστηριότητα του υπόχρεου, μέσω των Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών του ν. 3862/2010 (νυν ν.4537/2018) ανεξαρτήτως του μέσου συναλλαγής, διενεργούνται μέσω επαγγελματικού λογαριασμού (άρθρο 5α, παρ. 3, της απόφασης). Οι δικαιούχοι πληρωμής υποχρεούνται να δηλώσουν το σύνολο των επαγγελματικών λογαριασμών τους σε περίπτωση που οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής διενεργούνται σε πέραν του ενός επαγγελματικούς λογαριασμούς (άρθρο 5α, παρ. 6, της απόφασης). Δήλωση ίδιου επαγγελματικού λογαριασμού από διαφορετικούς δικαιούχους πληρωμής δεν επιτρέπεται και η ΑΑΔΕ προβαίνει σε απενεργοποίηση των λογαριασμών (άρθρο 5α, παρ. 5, της απόφασης). Οι επαγγελματικοί λογαριασμοί δηλώνονται με τη χρήση του Αριθμού Λογαριασμού Πληρωμών. Εφόσον υπάρχει IBAN δηλώνονται υποχρεωτικά με τη μορφή αυτή και επιβεβαιώνονται από τους Παρόχους Υπηρεσιών Πληρωμών του ν. 3862/2010 (νυν ν.4537/2018). Σε περίπτωση μη επιβεβαίωσης του Λογαριασμού, η ΑΑΔΕ προβαίνει σε απενεργοποίησή του (άρθρο 5α, παρ. 4, της απόφασης). Οι δικαιούχοι πληρωμής δύναται να διαγράφουν Επαγγελματικό/ούς Λογαριασμό/ούς και να προβαίνουν σε προσθήκη Επαγγελματικού Λογαριασμού, σε περίπτωση τροποποίησης (άρθρο 5α, παρ. 7, της απόφασης).
5. Κατόπιν όλων όσων προαναφέρθηκαν προκύπτουν τα ακόλουθα:
α) Υπόχρεοι σε δήλωση επαγγελματικού λογαριασμού είναι οι δικαιούχοι πληρωμής (φυσικά, νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες) με Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας, είτε κύριας είτε δευτερεύουσας, που περιλαμβάνεται στη λίστα της με αριθμ. 45231/2017 ΚΥΑ, και οι οποίοι αποδέχονται συναλλαγές από πληρωτές οι οποίοι δρουν για λόγους που δεν εμπίπτουν στην εμπορική, επιχειρηματική ή επαγγελματική τους δραστηριότητα (Β2C συναλλαγές). Δεν είναι υπόχρεοι σε δήλωση επαγγελματικού λογαριασμού, ακόμη και αν έχουν ΚΑΔ που περιλαμβάνεται στη λίστα της με αριθμ. 45231/2017 ΚΥΑ, οι δικαιούχοι πληρωμής που συναλλάσσονται με πληρωτές οι οποίοι δρουν στο πλαίσιο της εμπορικής, επιχειρηματικής ή επαγγελματικής τους δραστηριότητας (Β2Β συναλλαγές). Επισημαίνεται ότι υποχρέωση δήλωσης Επαγγελματικού Λογαριασμού υπάρχει και στην περίπτωση που διενεργούνται Β2Β συναλλαγές παράλληλα με Β2C συναλλαγές.
Οι δικαιούχοι πληρωμής υποχρεούνται να δηλώσουν το σύνολο των επαγγελματικών λογαριασμών τους σε περίπτωση που οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής διενεργούνται σε πέραν του ενός επαγγελματικούς λογαριασμούς.
Τα ανωτέρω ισχύουν αντίστοιχα και για τους φορολογούμενους που αποκτούν εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις της περ. στ΄ της παρ. 2 του άρθρου 12 του ν.4172/2013.
β) Ο τετραψήφιος ΚΑΔ περιλαμβάνει όλη την ανάλυσή του σε υποκατηγορίες. Για παράδειγμα, ο ΚΑΔ 33.12 «Επισκευή μηχανημάτων» περιλαμβάνει όλους τους δικαιούχους πληρωμής που εκτείνονται στις υποκατηγορίες του.
γ) Δεν υπάρχει υποχρέωση δήλωσης Επαγγελματικού Λογαριασμού, όταν οι δικαιούχοι πληρωμής (φυσικά ή νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες) βρίσκονται σε κατάσταση αδράνειας.
δ) Οι συναλλαγές με μετρητά κατατίθενται στον Επαγγελματικό Λογαριασμό από τον δικαιούχο πληρωμής με την επιφύλαξη των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 20 του ν. 3842/2010 (νυν ν.4537/2018).
ε) Τραπεζικός λογαριασμός που τηρείται ως κοινός λογαριασμός με συνδικαιούχα πρόσωπα μπορεί να δηλωθεί ως επαγγελματικός μόνον από τον ένα από τους συνδικαιούχους.
στ) Νομικό πρόσωπο και νομική οντότητα έχει τη δυνατότητα να δηλώσει ως επαγγελματικό λογαριασμό, τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο δικαιούχος είναι φυσικό πρόσωπο (νόμιμος εκπρόσωπος ή μέλος), αρκεί να δηλώνεται ως Επαγγελματικός Λογαριασμός μόνο από το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα.
ζ) Τραπεζικοί λογαριασμοί που τηρούνται ως ταμιευτηρίου, όψεως ή σε συνάλλαγμα, μπορούν να δηλωθούν ως Επαγγελματικοί Λογαριασμοί.
η) Οι δικαιούχοι πληρωμής (π.χ. δικηγόροι, λογιστές, ασφαλιστές, κλπ) που τηρούν τραπεζικούς λογαριασμούς αποκλειστικά για πληρωμή υποχρεώσεων τρίτων, όπως ενδεικτικά φόρων, εργοδοτικών εισφορών, προκαταβολών, ασφαλίστρων, Δ.Ε.Η. κλπ, δεν δηλώνονται ως Επαγγελματικοί Λογαριασμοί.
θ) Όσον αφορά αποκλειστικά τους μεσολαβητές είσπραξης, οι οποίοι δεν έχουν B2C συναλλαγές, αυτοί χρησιμοποιούν για τη διαμεσολάβησή τους τραπεζικούς λογαριασμούς τρίτων, δεν έχουν υποχρέωση δήλωσης των συγκεκριμένων λογαριασμών ως Επαγγελματικών Λογαριασμών (π.χ. πρακτορεία ΟΠΑΠ χωρίς άλλη δραστηριότητα).
ι) Ιατροί που αμείβονται μέσω ΕΟΠΥΥ και όχι από τους ασθενείς τους δεν έχουν υποχρέωση δήλωσης Επαγγελματικών Λογαριασμών, καθόσον πραγματοποιούν B2B συναλλαγή (αμείβονται μόνο από τον ΕΟΠΥΥ). Εντούτοις, η υποχρέωση για δήλωση Επαγγελματικών Λογαριασμών παραμένει όταν πραγματοποιούν παράλληλα και Β2C συναλλαγές (αμείβονται από τους ασθενείς).
ια) Κυρώσεις επιβάλλονται μόνο σε περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης επαγγελματικού λογαριασμού. Δεν επιβάλλεται πρόστιμο εκπρόθεσμης δήλωσης επαγγελματικού λογαριασμού, σε περίπτωση που φορολογούμενοι δηλώσουν εκπρόθεσμα Επαγγελματικό Λογαριασμό χωρίς να υπάρχει υποχρέωση δήλωσης.
ιβ) Δεν επιβάλλεται πρόστιμο στην περίπτωση που από Λογαριασμό ο οποίος έχει δηλωθεί ως επαγγελματικός διενεργούνται συναλλαγές οι οποίες δεν αφορούν την εμπορική, επιχειρηματική ή επαγγελματική δραστηριότητα του υπόχρεου.
ιγ) Δεν επιβάλλεται πρόστιμο σε περίπτωση τροποποίησης ήδη δηλωθέντος επαγγελματικού λογαριασμού.
6. Δεν επηρεάζεται από τις διατάξεις των άρθρων 62-65 του ν. 4446/2016 και της ΚΥΑ με αριθμ. 45231/2017 η εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 22 και 23 ν. 4172/2013 για τους όρους και τις προϋποθέσεις έκπτωσης των δαπανών επιχείρησης.
7. Τέλος, υπενθυμίζεται ότι όσον αφορά τη διατήρηση της μείωσης φόρου σύμφωνα με το άρθρο 16 του ν.4172/2013, ισχύουν τα αναφερόμενα στην ΠΟΛ 1062/2017 εγκύκλιο και επομένως, για την απόδειξη της εξόφλησης με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής των δαπανών απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 2 της ΑΥΟ ΠΟΛ.1005/2017 και αφορούν σε προσωπικά έξοδα που πραγματοποιούνται μέσω Επαγγελματικού Λογαριασμού, γίνεται δεκτό κάθε πρόσφορο μέσο όπως ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, κατάσταση κίνησης τραπεζικού λογαριασμού (bank statement) ή αντίγραφο κίνησης τραπεζικού λογαριασμού, αναλυτική εικόνα καρτών, αποδεικτικά κατάθεσης ή εξόφλησης, αντίγραφο του τερματικού μηχανήματος (POS) κ.λπ.
Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ
5
