Μεταξύ 2001 και 2018, το μερίδιό της στις παγκόσμιες εξαγωγές διυλισμένου πετρελαίου έχει αυξηθεί από 0,67% (που σε αξία αντιστοιχούσε σε 1 δισεκ. ευρώ) σε 1,5% (ή 11 δισεκ. ευρώ), με αποτέλεσμα η Ελλάδα να κατατάσσεται πλέον 19η στην παγκόσμια κατάταξη εξαγωγέων προϊόντων διυλισμένου πετρελαίου επί συνόλου 232 χωρών. Έτσι, ιδιαίτερα μετά το 2012, καταγράφεται σημαντική αύξηση των ελληνικών εξαγωγών διυλισμένου πετρελαίου, η οποία επέφερε τη δραστική μείωση των καθαρών εισαγωγών πετρελαίου και τη συνακόλουθη βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας.
Η στροφή του συγκεκριμένου κλάδου προς την εξωτερική αγορά, αν και εν πολλοίς κατέστη αναγκαία λόγω της εγχώριας οικονομικής κρίσης, ήταν σε σημαντικό βαθμό προϊόν συνειδητής στρατηγικής επιλογής. Αυτό προκύπτει κατά κύριο λόγο από τη μεγάλη αύξηση των επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν στον κλάδο, με αποτέλεσμα τη σημαντική βελτίωση των υποδομών και την τεχνολογική αναβάθμιση της παραγωγής.
Η θεωρητική εξειδίκευση της συνάρτησης προσφοράς εξαγωγών χρησιμοποιεί στοιχεία από εκείνη των Goldstein και Khan (1978), που αφορά το σύνολο των εξαγωγών και βασίζεται στην υπόθεση ατελούς υποκατάστασης μεταξύ εξαγωγών και εγχώριας παραγωγής. Εκτός από το ρόλο των επενδύσεων ως σημαντικού παράγοντα ενίσχυσης της προσφοράς διυλισμένου πετρελαίου στη διεθνή αγορά, η ανάλυση εξετάζει την εμπειρική σπουδαιότητα δύο επιπλέον μεταβλητών:
(α) του περιθωρίου διύλισης, το οποίο υπολογίζεται με βάση την τιμή αγοράς του αργού πετρελαίου και την τιμή πώλησης μετά τη διύλιση, όπως διαμορφώνονται στη διεθνή αγορά, δεδομένου ότι ο κλάδος είναι αποδέκτης και των δύο αυτών διεθνών τιμών, και
(β) του πραγματικού ΑΕΠ της χώρας, το οποίο αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την εγχώρια ζήτηση διυλισμένου πετρελαίου.
Η εμπειρική ανάλυση αφορά το χρονικό διάστημα από το α΄ τρίμηνο του 2004 έως το β΄ τρίμηνο του 2018. Σε πρώτο στάδιο εκτιμώνται μακροχρόνιες σχέσεις συνολοκλήρωσης με τη χρήση υποδείγματος διόρθωσης σφάλματος και στη συνέχεια παράγονται οι βραχυχρόνιες «υπό όρους» ελαστικότητες και ο συντελεστής διόρθωσης σφάλματος. Αποδεικνύεται ότι υπάρχουν στατιστικά σημαντικές μακροχρόνιες σχέσεις μεταξύ των μεταβλητών των εξισώσεων που εξετάζονται και με τα σωστά πρόσημα.
Μάλιστα, επιβεβαιώνεται η μη γραμμικότητα της σχέσης ως προς τις επενδύσεις. Οι επενδύσεις εμφανίζονται ως ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας με θετική αλλά φθίνουσα επίδραση στις εξαγωγές. Αρνητική είναι η επίδραση του πραγματικού ΑΕΠ, καταδεικνύοντας ότι η μείωση της εγχώριας ζήτησης επίσης συνέβαλε σε σημαντικό βαθμό στην περαιτέρω στροφή του κλάδου προς τις διεθνείς αγορές. Τέλος, όπως αναμενόταν, οι εξαγωγές αντιδρούν θετικά σε μεταβολές του περιθωρίου διύλισης.
Από πλευράς προτάσεων πολιτικής, η εμπειρία του κλάδου διύλισης πετρελαίου δείχνει το δρόμο για τη βελτίωση της εξαγωγικής επίδοσης της χώρας και την ουσιαστική ανάκαμψη της οικονομίας. Συμπερασματικά, η επέκταση στις αγορές του εξωτερικού, αν και επιβλήθηκε από τη μείωση της εγχώριας ζήτησης, κατέστη δυνατή χάρη στην εντυπωσιακή άνοδο των επενδύσεων, που συνέβαλαν στη βελτίωση της υφιστάμενης υποδομής των επιχειρήσεων και στην εισαγωγή νέας τεχνολογίας, η οποία με τη σειρά της αναβάθμισε την ποιότητα του προϊόντος.
