“Το διεθνές ενεργειακό παζλ”.
Μπορεί οι τιμές της ενέργειας να βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα -αν αναλογιστεί κανείς το παρελθόν- και αυτό να σκορπά ικανοποίηση στους καταναλωτές -επιχειρήσεις και ιδιώτες-, αλλά όλοι γνωρίζουν ότι αυτό δεν θα διαρκέσει αιώνια.
Μπορεί οι τιμές της ενέργειας να βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα -αν αναλογιστεί κανείς το παρελθόν- και αυτό να σκορπά ικανοποίηση στους καταναλωτές -επιχειρήσεις και ιδιώτες-, αλλά όλοι γνωρίζουν ότι αυτό δεν θα διαρκέσει αιώνια.
Σε αυτό το παιγνίδι που κάθε χρόνο παίζονται μυθώδη ποσά η Ευρώπη έχει κεντρικό ρόλο, αφού η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ενέργειας στον κόσμο.
Η προσπάθεια που αφορά στην αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας δεν τρέχει με τους αισιόδοξους ρυθμούς που είχαν αρχικά προβλεφθεί και αυτό σημαίνει ότι η ενέργεια από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο θα είναι στρατηγικής σημασίας.
Τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, δείχνουν ότι τα βήματα που έχουν γίνει, για παράδειγμα, στον τομέα της ηλιακής ενέργειας είναι πιο αργά από ό,τι προβλέπονταν. Έτσι αν και η Γερμανία κατείχε κάποτε μια πρωτοπόρα θέση σε αυτόν τον τομέα, σήμερα έχουν χαθεί πολλές θέσεις εργασίας. Το 2015 μόλις 38.000 άνθρωποι εργάζονταν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Πριν από δυο χρόνια υπήρχαν σχεδόν οι τριπλάσιες θέσεις.
Αυτό ερμηνεύει και το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή ζήτηση για φυσικό αέριο αυξήθηκε κατά 4,5% το 2015. Φυσικά, ρόλο στην αύξηση της ζήτησης έπαιξαν και οι χαμηλές τιμές αλλά και η υποκατάσταση του άνθρακα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2016, το φυσικό αέριο παρείχε το 40% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ ο άνθρακας ήταν μόλις στο 15%. Στην Ισπανία, το 2015, το φυσικό αέριο παρήγαγε λίγο πάνω από το 50% της ηλεκτρικής ενέργειας από όσο ο άνθρακας. Άλλες αγορές, όπως η Αυστρία, η Ελλάδα και η Ιταλία, βλέπουν το φυσικό αέριο να ανακτά μερίδιο αγοράς, επίσης.
Σήμερα, οι εισαγωγές από τη Ρωσία αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 30% της ευρωπαϊκής κατανάλωσης αερίου. Στην πλάτη της Ρωσίας βρίσκεται επίσης το Ιράν, η μεγαλύτερη πηγή φυσικού αερίου στον κόσμο. Το Ιράν θα μπορούσε να προσφέρει στην Ευρώπη τόση ενέργεια όση και η Ρωσία.
Ήδη, ξένες εταιρίες έχουν το βλέμμα τους σε ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα φυσικού αερίου στον κόσμο, το Νότιο Pars, το οποίο μοιράζονται το Ιράν με το Κατάρ. Τα αποθέματά του, που είναι περίπου 50 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, θα μπορούσαν θεωρητικά να ανταποκριθούν στην ευρωπαϊκή ζήτηση για τα επόμενα 100 χρόνια. Συγκεκριμένα, το 1989, το Κατάρ και το Ιράν ξεκίνησαν να αναπτύσσουν το κοίτασμα South Pars / North Dome, το οποίο είναι θαμμένο 3.000 μέτρα κάτω από τον βυθό του Περσικού Κόλπου. Περίπου το ένα τρίτο του πλούτου του βρίσκεται στα ιρανικά χωρικά ύδατα και τα δύο τρίτα σε εκείνα του Κατάρ.
Στο παζλ υπάρχουν και οι ΗΠΑ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα είναι σύντομα καθαρός εξαγωγέας φυσικού αερίου. Μέχρι το 2020, ο όγκος του παγκόσμιου εμπορίου υγροποιημένου φυσικού αερίου θα αυξηθεί έως και κατά 50%, σχεδόν εξ ολοκλήρου χάρη στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αυστραλία. Το Ιράν, το Κατάρ και η Ρωσία αγωνίζονται να διατηρήσουν το μερίδιό τους στην αγορά.
Παρά το γεγονός ότι πολλά παραμένουν αβέβαια οι εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου των ΗΠΑ μπορεί να αλλάξουν την ενεργειακή γεωπολιτική στα χρόνια που έρχονται. Σύμφωνα με ειδικούς, μέχρι το 2020, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να στείλουν περίπου 80 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου προς την Ευρώπη ετησίως – περίπου τα δύο τρίτα του όγκου που η Ρωσία εξήγαγε στην Ευρώπη το 2015 και ελάχιστα κάτω από το ένα τρίτο της συνολικής κατανάλωσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη, η οποία είναι 400 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ανά έτος (450 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, αν συμπεριληφθεί η Τουρκία).
Επίσης για την Ευρώπη υπάρχει και η Νορβηγία, που είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος πάροχος φυσικού αερίου μετά την Ρωσία. Η Αλγερία είναι τρίτη, αν και το μερίδιό της στην αγορά συρρικνώνεται.
Πέρα από την Ευρώπη, η Αυστραλία πρόκειται να προσθέσει τόσο LNG στην παγκόσμια προσφορά, όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες για τα επόμενα πέντε χρόνια. Φυσικά, η απόσταση δεν την βοηθά, αλλά το γεγονός ότι η αγορά είναι διασυνδεδεμένη, σημαίνει ότι όταν το αυστραλέζικο υγροποιημένο φυσικό αέριο φτάνει στην Ασία, αυτό μειώνει την ανάγκη της Ασίας να τραβήξει φυσικό αέριο από την Μέση Ανατολή ή από τη λεκάνη του Ατλαντικού.
Το σίγουρο είναι ότι το ενεργειακό πάζλ στα χρόνια που έρχονται θα βρεθεί πάλι στο επίκεντρο αλλάζοντας πολλά από τα οικονομικά αλλά και γεωπολιτικά δεδομένα που υπάρχουν σήμερα.
(Premium.paratiritis.gr)
