Το επιχειρησιακό σχέδιο της αρμόδιας Αρχής που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ προβλέπει ότι το σύστημα ανάλυσης και αξιοποίησης δεδομένων παρακολούθησης του συστήματος εισροών εκροών στα καύσιμα θα ολοκληρωθεί μέχρι τις 31/12/2018.
Αυτό σημαίνει ότι, στην καλύτερη των περιπτώσεων, το σύστημα εισροών – εκροών που έχουν εγκαταστήσει τα πρατήρια σε όλη τη χώρα από τα τέλη του 2014 και για το οποίο έχουν δαπανηθεί συνολικά (δημόσιοι και ιδιωτικοί πόροι) περί τα 150 εκατ. ευρώ, δεν πρόκειται να λειτουργήσει πριν τις αρχές του 2019.
Ο σχεδιασμός της Αρχής Δημοσίων Εσόδων έχει προκαλέσει απογοήτευση στο υγιές κομμάτι της αγοράς καυσίμων που πιέζεται από την πτώση της ζήτησης και τον αθέμιτο ανταγωνισμό των παραβατών.
Εκπρόσωποι των Πρατηριούχων (ΠΟΠΕΚ) εκτιμούν ότι η κατάσταση που διαμορφώνεται θα ενισχύσει το λαθρεμπόριο και την παραβατικότητα, ενώ επισημαίνουν και την παντελή απουσία ελέγχων από τα αρμόδια κλιμάκια.
Την αγορά προβληματίζουν και τα επίσημα στοιχεία για την ζήτηση καυσίμων το πρώτο τρίμηνο του 2017 που δείχνουν υποχώρηση των καυσίμων κίνησης (βενζίνες και ντίζελ) κατά 2% και αύξηση της αδασμολόγητης αγοράς (εξαγωγές και ναυτιλιακά καύσιμα) κατά 26%, με κύριο χαρακτηριστικό, όπως επισημαίνουν τα ΕΛΠΕ στην συνοδευτική ανακοίνωση των αποτελεσμάτων τριμήνου που ανακοίνωσαν προχθές, την αύξηση των πωλήσεων ναυτιλιακών καυσίμων.
Πως γίνεται το λαθρεμπόριο
Οι κύριοι τρόποι λαθρεμπορίας, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος (ΣΕΕΠΕ) είναι οι εξής:
• Πετρέλαιο θέρμανσης. Είναι δυνατόν να διοχετευθεί κυρίως από εταιρείες εμπορίας, σε πρατήρια υγρών καυσίμων, πωλητές πετρελαίου θέρμανσης ή και μεταφορείς σε πρατήρια ή σε άλλους καταναλωτές (αγρότες, εργοτάξια, βιοτεχνίες, μεταφορικές εταιρείες κ.λπ.), όπου και πωλείται ως πετρέλαιο κίνησης. Τα διαφεύγοντα έσοδα του Δημοσίου είναι η διαφορά Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) μεταξύ πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης και ο αναλογών σε αυτήν ΦΠΑ. Ειδικά από τον Οκτώβριο 2012, η διαφορά αυτή ήταν ιδιαίτερα χαμηλή λόγω της εξίσωσης του ΕΦΚ, οδηγώντας έτσι σε εξάλειψη του κινήτρου για λαθρεμπόριο αυτής της μορφής και παρέμεινε σχετικά χαμηλή ακόμη και μετά τη μείωση του ΕΦΚ του πετρελαίου θέρμανσης από 330 ευρώ σε 230 ευρώ το χιλιόλιτρο.
• Πετρέλαιο ναυτιλίας. Είναι δυνατόν να διοχετευθεί παράνομα στην αγορά (πρατήρια, πωλητές πετρελαίου θέρμανσης, μεταφορικές εταιρείες κ.λπ.) από εταιρείες εμπορίας ή τους μεταφορείς βυτιοφόρων ή πλωτών μέσων (σλέπια) και να πωλείται ως πετρέλαιο κίνησης. Δεδομένου ότι τα ναυτιλιακά καύσιμα δεν υπόκεινται σε ΕΦΚ ή ΦΠΑ, τα διαφυγόντα έσοδα του Δημοσίου είναι το σύνολο ΕΦΚ και ΦΠΑ.
• Εικονικές εξαγωγές πετρελαίου κίνησης ή βενζινών. Σε αυτήν την περίπτωση, η δυνατότητα για λαθρεμπόριο αφορά καύσιμα που ενώ δηλώνονται ως εξαγωγές, καταλήγουν σε πρατήρια εντός της χώρας. Τα διαφεύγοντα έσοδα είναι και σε αυτήν την περίπτωση το σύνολο του ΕΦΚ και του ΦΠΑ, αφού πρόκειται για αδασμολόγητα καύσιμα.
Αθέμιτος ανταγωνισμός
Άλλες πιθανές εστίες λαθρεμπορίου είναι:
• Διαλύτες (τολουόλιο κ.λπ.), μεθανόλη κ.ά., που νοθεύουν βενζίνες ή και πετρέλαιο. Οι διαλύτες αυτοί δεν επιβαρύνονται με τον Ειδικό Φόρο που επιβαρύνονται π.χ. οι βενζίνες, δηλαδή 670 ευρώ ανά κυβικό, άρα κάθε κυβικό που αντικαθιστούν σημαίνει αντίστοιχη απώλεια εσόδων για το κράτος. Εδώ δεν είναι δυνατόν να υπολογισθούν ζημιές που προκαλούν στα οχήματα λόγω ακαταλληλότητας χρήσης.
• Βιοντίζελ που εισάγεται σαν σπορέλαιο ή παράγεται σε εγχώριες μονάδες και νοθεύει πετρέλαιο κίνησης.
• Πετρέλαιο που περιέχεται στα απόβλητα πλοίων (slops), από κλοπή των καυσίμων του πλοίου και διοχετεύονται εν τέλει σε πρατήρια.
• Λαθρεμπόριο υγραερίου, μέσω πώλησης βιομηχανικού / θέρμανσης ως autogas.
Οι παραπάνω περιπτώσεις, σύμφωνα με τον ΣΕΕΠΕ, αφορούν προϊόντα που διακινούνται σε μικρές ποσότητες και εκτιμάται ότι δεν επηρεάζουν ουσιαστικά τα μεγέθη που μπορεί να προκύψουν από τις τρεις πρώτες κατηγορίες.
Ωστόσο, δεν παύουν να αποτελούν σημαντικές πηγές αθέμιτου ανταγωνισμού, παραοικονομίας και διαφθοράς.
Παραδείγματος χάρην, ένας παραγωγός που πουλάει λαθραίο βιοντίζελ σε πρατήρια αποκτά πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών του, όπως και μια βιομηχανία που διοχετεύει τμήμα των διαλυτών που χρησιμοποιεί στο λαθρεμπόριο.
www.worldenergynews.gr
