διαβάσαμε στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» (Γιώργος Κανελλόπουλος)

Ανατιμήσεις από 14% έως 36% στην Ελλάδα – Ράλι και σε πετρέλαιο θέρμανσης

«Καίει» το κόστος των υγρών καυσίμων σε ολόκληρη την Ευρώπη –και στην Ελλάδα- καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία, το ράλι του δολαρίου και η στάση του ΟΠΕΚ+ να κλείσει κι άλλο τις κάνουλες έχουν οδηγήσει σε χωρίς προηγούμενο συνολικές αυξήσεις στις τιμές σε αμόλυβδη, πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης. Ειδικά σε σύγκριση με πέρσι τέτοια εποχή, οι μεγαλύτερες αυξήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο καταγράφονται στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης, με την αμόλυβδη να ακολουθεί.

Είναι ενδεικτικό πως λόγω των ιδιόμορφων συνθηκών στην αγορά, για πρώτη φορά οι τιμές του καυσίμου αυτού έχουν ξεπεράσει στη χώρα μας ακόμη και αυτές της αμόλυβδης 95 οκτανίων.

Όμως, το φαινόμενο αυτό με το ντίζελ να είναι πιο ακριβό από τη βενζίνη παρατηρείται πλέον και στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης.

Με βάση τα τελευταία συνολικά πανευρωπαϊκά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις 10 Οκτωβρίου, η μέση τιμή στην ΕΕ και την Ευρωζώνη στο πετρέλαιο κίνησης είχε αυξηθεί κατά σχεδόν 27% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο (25 Οκτωβρίου 2021) σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει σήμερα ο Οικονομικός Ταχυδρόμος. Η αντίστοιχη αύξηση για την αμόλυβδη 95 οκτανίων ανέρχεται σε περίπου 10%. Στην Ελλάδα όμως οι αυξήσεις αυτές είναι πολύ μεγαλύτερες, αφού στο πετρέλαιο κίνησης φτάνουν το 36% σε ετήσια βάση και στην αμόλυβδη ξεπερνούν το 14%. Ο «χάρτης» τιμών του ΟΤ για το που διαμορφώνονται οι τιμές, είναι χαρακτηριστικός της κατάστασης που επικρατεί.

Ράλι για το πετρέλαιο θέρμανσης

Άλμα παρουσιάζουν επίσης οι πανευρωπαϊκές μέσες τιμές και στο πετρέλαιο θέρμανσης. Εκεί, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, οι διακυμάνσεις είναι συνεχείς, όπως συμβαίνει γενικότερα και με το πετρέλαιο κίνησης, με αποτέλεσμα η κατάσταση να είναι πιο δύσκολο να εκτιμηθεί.

Όμως τελικά σημασία έχει τι πληρώνει ο καταναλωτής για να ζεσταθεί, εάν χρησιμοποιεί το καύσιμο αυτό. Έτσι, την ώρα που στην Ελλάδα οι τιμές του πετρελαίου θέρμανσης αναμένεται να ανοίξουν στα επίπεδα των 1,44 με 1,49 ευρώ το λίτρο σύμφωνα με παράγοντες της εγχώριας αγοράς, οι μέσες πανευρωπαϊκές τιμές διαμορφώνονταν στα 1,57 ευρώ το λίτρο σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Στην Ελλάδα πέρσι τέτοια εποχή οι τιμές ήταν στα 1,17 περίπου ευρώ, ενώ στην ΕΕ ήταν πολύ χαμηλότερα, στα 0,97 ευρώ το λίτρο. Πρόκειται για αύξηση 24% στη χώρα μας και 63% περίπου στην ΕΕ. Μένει τώρα να φανεί εάν η «μαγική εικόνα» αυτή στην Ευρώπη θα είναι συγκυριακή, με τις τιμές Platts της Μεσογείου για το ντίζελ να ακολουθούν συνεχώς πορεία ασανσέρ.

Ράλι στις τιμές Platts

Ενδεικτικά, η τιμή Platts για το ντίζελ ήταν πέρυσι την 1η Σεπτεμβρίου στα 625,7 δολάρια ανά τόνο και την 1η Ιουνίου του 2022 υπερδιπλασιάστηκε στα 1.324,7 δολάρια ανά τόνο. Στις 6 Οκτωβρίου σημείωσε μικρή μείωση στα 1.161,7 δολάρια.

Σημειώνεται επίσης ότι μετά τα τεράστια προβλήματα με τις παραδόσεις φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη, πολλές βιομηχανίες στην ΕΕ έχουν εγκαταλείψει το καύσιμο αυτό και στρέφονται προς το πετρέλαιο για να καλύψουν τις ανάγκες τους, ανεβάζοντας τη ζήτηση.

Ταυτόχρονα, η επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία με αποκορύφωμα τις τελευταίες κυρώσεις στις 5 Οκτωβρίου στις εξαγωγές του πετρελαίου, έχουν σαν αποτέλεσμα τον περιορισμό της προσφοράς από μία χώρα η οποία είναι η δεύτερη στον κόσμο στις εξαγωγές μαύρου χρυσού.

Πλήγμα από τον ΟΠΕΚ+

Στις αρχές του Οκτωβρίου επίσης ο OΠΕΚ+ αποφάσισε να προχωρήσει σε μείωση της παγκόσμιας ημερήσιας παραγωγής κατά 2 εκατ. βαρέλια, ή κατά 10% περίπου, παρά την αντίθεση των ΗΠΑ και άλλων χωρών. Η μείωση της παραγωγής θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανάκαμψη της τιμής του μαύρου χρυσού που υποχώρησε στα 90 δολάρια το βαρέλι από τα 120 που είχε ανέλθει πριν τρεις μήνες.

Σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg που χρησιμοποίησε τα στοιχεία της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου τον Σεπτέμβριο, η μείωση κατά 2 εκατ. βαρέλια την ημέρα σημαίνει ότι τουλάχιστον οκτώ πετρελαιοπαραγωγές χώρες θα χρειαστεί να μειώσουν την παραγωγή τους και πως στην πραγματικότητα η μείωση θα είναι της τάξης των 880.000 βαρελιών ημερησίως σε αυτή τη φάση.

Ποσότητες επιδοτούμενου πετρελαίου θέρμανσης που παραμένουν αδιάθετες στις αποθήκες των εταιρειών εμπορίας καυσίμων (κάτοχοι άδειας εμπορίας πετρελαιοειδών κατηγορίας Α), των πρατηρίων υγρών καυσίμων στο τέλος του μηνός Δεκεμβρίου 2022, μπορούν να διατεθούν στην αγορά, με μειωμένη κατά το ποσό της επιδότησης τιμή, το αργότερο εντός χρονικού διαστήματος δέκα (10) ημερολογιακών ημερών πέραν του μηνός Δεκεμβρίου 2022. Εφόσον και πέραν της ημερομηνίας αυτής παραμείνουν αδιάθετες επιδοτημένες ποσότητες πετρελαίου θέρμανσης στις αποθήκες των εταιρειών εμπορίας καυσίμων, οι τελευταίες υποχρεούνται να επιστρέψουν προς τα διυλιστήρια και τους εισαγωγείς καυσίμων το ποσό της επιδότησης που αντιστοιχεί στις ποσότητες αυτές.

Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 5331/Β/2022 η κοινή υπουργική απόφαση (Οικονομικών, Ανάπτυξης & Επενδύσεων και Περιβάλλοντος & Ενέργειας) για τη χορήγηση επιδότησης πετρελαίου εσωτερικής καύσης θέρμανσης.

Άρθρο 1
Ορισμοί – Για τους σκοπούς της παρούσας ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

α. «Πετρέλαιο θέρμανσης»: το πετρέλαιο εσωτερικής καύσης ντίζελ (gas-oil, diesel-oil) που χρησιμοποιείται ως καύσιμο θέρμανσης και δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται ως καύσιμο κινητήρων της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 3054/2002, εξαιρουμένου του πετρελαίου θέρμανσης που δεν διατίθεται στην εσωτερική αγορά.

β. «Διυλιστήρια»: οι κάτοχοι άδειας διύλισης πετρελαιοειδών προϊόντων.

γ. «Εισαγωγείς καυσίμων»: οι κάτοχοι άδειας εμπορίας πετρελαιοειδών που πραγματοποιούν εισαγωγή πετρελαίου θέρμανσης, εξαιρουμένων των διυλιστηρίων.

δ. «Εταιρίες Εμπορίας καυσίμων»: οι κάτοχοι άδειας εμπορίας πετρελαιοειδών κατηγορίας Α.

ε. «Πρατήρια υγρών καυσίμων»: οι κάτοχοι άδειας λειτουργίας πρατηρίων υγρών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένου των κοινοπραξιών πρατηρίων υγρών καυσίμων και των προμηθευτικών συνεταιρισμών πρατηρίων.

στ. «Βιομηχανικοί πελάτες»: οι εγχώριες επιχειρήσεις κάθε μορφής, που προμηθεύονται πετρέλαιο απευθείας από τα διυλιστήρια ή τις εταιρείες εμπορίας καυσίμων και θεωρούνται τελικοί καταναλωτές για το σκοπό εφαρμογής της παρούσας.

Άρθρο 2
Σκοπός – Πεδίο Εφαρμογής

1. Σκοπός της παρούσας απόφασης είναι o καθορισμός του μηχανισμού της επιδότησης του πετρελαίου θέρμανσης, το ύψος και η διάρκεια χορήγησης της επιδότησης, ο τρόπος υπολογισμού αυτής, καθώς και ο καθορισμός του μηχανισμού εκκαθάρισης βάσει των ποσοτήτων πετρελαίου θέρμανσης που διατίθενται στην εσωτερική αγορά από τα διυλιστήρια και τους εισαγωγείς καυσίμων, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με τη χορήγηση της ανωτέρω επιδότησης.
2. Δικαιούχοι της επιδότησης είναι τα διυλιστήρια και οι εισαγωγείς καυσίμων. Οι δικαιούχοι του προηγουμένου εδαφίου δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά.

Άρθρο 3
Ύψος και διάρκεια Χορήγησης Επιδότησης -Τρόπος υπολογισμού της επιδότησης

1. Το ύψος της επιδότησης ανέρχεται στο ποσό των 0,20 € προ ΦΠΑ ανά λίτρο πετρελαίου θέρμανσης που διατίθεται στην εσωτερική αγορά από τους δικαιούχους του άρθρου 2 από την 14η Οκτωβρίου έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022.
2. Τα συνολικά λίτρα που επιδοτούνται προς τα διυλιστήρια και τους εισαγωγείς καυσίμων, αποτελούν το άθροισμα των λίτρων καυσίμων που τιμολογούνται εντός της περιόδου ισχύος της επιδότησης
   (α) από τα διυλιστήρια προς τα πρατήρια καυσίμων της εσωτερικής αγοράς,
   (β) από τα διυλιστήρια προς τους βιομηχανικούς πελάτες (τελικούς καταναλωτές) και
   (γ) από τα διυλιστήρια προς τις εταιρίες εμπορίας καυσίμων για την διάθεσή τους στην εσωτερική αγορά, αφαιρουμένων των λίτρων που δεν διατέθηκαν στην εσωτερική αγορά από τις εταιρίες εμπορίας καυσίμων.
3. Για τα διυλιστήρια και τους εισαγωγείς καυσίμων η επιδότηση υπολογίζεται επί τη βάση των ποσοτήτων (λίτρων) πετρελαίου θέρμανσης που αναγράφονται στα τιμολόγια πώλησης προς τις εταιρίες εμπορίας καυσίμων εσωτερικής αγοράς, τα πρατήρια καυσίμων και τους βιομηχανικούς πελάτες (τελικούς καταναλωτές). Η έκπτωση λόγω επιδότησης θα πρέπει να εμφανίζεται σε ξεχωριστό πεδίο επί όλων των σχετικών τιμολογίων.
4. Σε περίπτωση που οι εταιρίες εμπορίας καυσίμων προμηθευτούν από τα διυλιστήρια, κατά την περίοδο ισχύος της επιδότησης της παρ. 1, περισσότερα καύσιμα από αυτά που τελικά διέθεσαν οι ίδιες στην εσωτερική αγορά (σε άλλες εταιρίες εμπορίας καυσίμων, πρατήρια υγρών καυσίμων, βιομηχανικούς πελάτες (τελικούς καταναλωτές) βάσει τιμολογίων, τότε το ποσό της έκπτωσης λόγω επιδότησης επί των λίτρων που δεν διέθεσαν επιστρέφεται από τις εταιρίες εμπορίας στα διυλιστήρια, σύμφωνα με τον μηχανισμό εκκαθάρισης του άρθρου 4.
5. Η ενίσχυση της παρ. 1 χορηγείται άπαξ για το πετρέλαιο θέρμανσης στους δικαιούχους του άρθρου 2. Το πετρέλαιο θέρμανσης δεν δύναται να επιδοτηθεί εκ νέου και αθροιστικά κατά την διάθεσή του στην αγορά προς τους βιομηχανικούς πελάτες (τελικούς καταναλωτές).

Άρθρο 4
Μηχανισμός εκκαθάρισης της επιδότησης

1. Στο τέλος της περιόδου επιδότησης του πετρελαίου θέρμανσης της παρ. 1 του άρθρου 3 και για τον προσδιορισμό του τελικού ύψους των επιδοτούμενων λίτρων προς τα διυλιστήρια και τους εισαγωγείς καυσίμων εφαρμόζεται ο ακόλουθος μηχανισμός εκκαθάρισης:

Εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την παρέλευση του τελευταίου μήνα εφαρμογής του μέτρου της επιδότησης οι εταιρίες εμπορίας καυσίμων καταθέτουν σε κάθε διυλιστήριο ή εισαγωγέα καυσίμων συγκεντρωτική κατάσταση, με σχετική βεβαίωση του ορκωτού ελεγκτή-λογιστή της εταιρίας εμπορίας, η οποία περιλαμβάνει το σύνολο των ποσοτήτων του πετρελαίου θέρμανσης που διέθεσαν στην εσωτερική αγορά (προς άλλες εταιρίες εμπορίας καυσίμων, πρατήρια υγρών καυσίμων, βιομηχανικούς πελάτες (τελικούς καταναλωτές) κατά την περίοδο χορήγησης της επιδότησης.
Σε περίπτωση που μια εταιρία εμπορίας καυσίμων έχει προμηθευτεί καύσιμα από διαφορετικά διυλιστήρια ή εισαγωγείς καυσίμων, η κατά τα ανωτέρω ανάλυση των πωλήσεων γίνεται κατ’ αναλογία των αγορών ανά διυλιστήριο ή εισαγωγέα καυσίμων.

Σε περίπτωση που οι εταιρίες εμπορίας καυσίμων διαθέσουν λιγότερα λίτρα κατά τη διάρκεια της περιόδου επιδότησης στην εσωτερική αγορά (προς άλλες εταιρίες εμπορίας καυσίμων, πρατήρια υγρών καυσίμων, βιομηχανικούς πελάτες (τελικούς καταναλωτές), σε σχέση με αυτά που προμηθεύτηκαν από τα διυλιστήρια και εισαγωγείς καυσίμων, τα επιδοτούμενα λίτρα απομειώνονται αντιστοίχως από αυτές. Σε αυτή την περίπτωση η εταιρία εμπορίας υποχρεούται να επιστρέψει στο διυλιστήριο την επιδότηση επί των επιπλέον λίτρων που προμηθεύτηκε και δεν διέθεσε στην εσωτερική αγορά, με την έκδοση χρεωστικού τιμολογίου από τα διυλιστήρια.

Άρθρο 5
Μετακύλιση της επιδότησης στους βιομηχανικούς πελάτες (τελικούς καταναλωτές)

1. Η επιδότηση της παρ. 2 μετακυλίεται πλήρως στους βιομηχανικούς πελάτες (τελικούς καταναλωτές) της εσωτερικής αγοράς σε συμμόρφωση και με τους κανόνες των κρατικών ενισχύσεων.
2. Η επιδότηση που λαμβάνει ο βιομηχανικός πελάτης (τελικός καταναλωτής) εκφράζεται ως το γινόμενο της ποσότητας κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης επί το ύψος της επιδότησης ανά λίτρο, προσαυξανόμενο με τον αναλογούντα ΦΠΑ, και διαπιστώνεται από την σύγκριση των περιθωρίων κερδών, με βάση τα προβλεπόμενα της υπ’ αρ. 30290/21.03.2022 απόφασης (Β’ 1329).
3. Ποσότητες πετρελαίου θέρμανσης, οι οποίες διατέθηκαν από τους δικαιούχους της παρ. 2 με μειωμένη κατά το ποσό της επιδότησης τιμή, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 3, και παραμένουν αδιάθετες στις αποθήκες των εταιρειών εμπορίας καυσίμων, των πρατηρίων υγρών καυσίμων στο τέλος του μηνός Δεκεμβρίου 2022, μπορούν να διατεθούν στην αγορά, με μειωμένη κατά το ποσό της επιδότησης τιμή, το αργότερο εντός χρονικού διαστήματος δέκα (10) ημερολογιακών ημερών πέραν του μηνός Δεκεμβρίου 2022. Εφόσον και πέραν της ημερομηνίας αυτής παραμείνουν αδιάθετες επιδοτημένες ποσότητες πετρελαίου θέρμανσης στις αποθήκες των εταιρειών εμπορίας καυσίμων, οι τελευταίες υποχρεούνται να επιστρέψουν προς τα διυλιστήρια και τους εισαγωγείς καυσίμων το ποσό της επιδότησης που αντιστοιχεί στις ποσότητες αυτές.

Άρθρο 6
Διαδικασία Καταβολής της επιδότησης

1. Εντός είκοσι (20) ημερών από την παρέλευση του μηνός της επιδότησης εφαρμογής του μέτρου, και, τα διυλιστήρια και οι εισαγωγείς καυσίμων αποστέλλουν στην Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών, αίτημα για πληρωμή της ενίσχυσης επί των λίτρων που διέθεσαν και τιμολόγησαν σωρευτικά κατά την διάρκεια της περιόδου, από την αρχή της έναρξης του μέτρου επιδότησης του πετρελαίου θέρμανσης, μείον των λίτρων που διέθεσαν, τιμολόγησαν και για τα οποία έχουν ήδη λάβει ενίσχυση τους προηγούμενους μήνες εφαρμογής της επιδότησης. Με την υποβολή του αιτήματος πληρωμής της ενίσχυσης συνυποβάλλεται συγκεντρωτική κατάσταση πωλήσεων πετρελαίου θέρμανσης που διέθεσαν, με σχετική βεβαίωση του ορκωτού ελεγκτή-λογιστή αυτών. Η επιδότηση καταβάλλεται στους δικαιούχους το αργότερο μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την διάθεση των καυσίμων στην εσωτερική αγορά από τα διυλιστήρια και τους εισαγωγείς καυσίμων.
2. Για τον τελευταίο μήνα εφαρμογής του μέτρου, και εντός είκοσι (20) ημερών από την παρέλευση της περιόδου ισχύος της επιδότησης), το κατά τα ανωτέρω αίτημα που υποβάλλεται από τα διυλιστήρια και τους εισαγωγείς καυσίμων προς την Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών, περιλαμβάνει την εκκαθάριση των επιδοτούμενων λίτρων σύμφωνα με το άρθρο 4, και συνοδεύεται τόσο από συγκεντρωτική κατάσταση των ιδίων, όσο και από τις συγκεντρωτικές καταστάσεις των εταιρειών εμπορίας καυσίμων με βεβαίωση από τους ορκωτούς – ελεγκτές τους, σύμφωνα με το άρθρο 4.
3. Η ΓΔΟΥ του Υπουργείου Οικονομικών προβαίνει σε εκκαθάριση και πληρωμή της επιδότησης με τα ανωτέρω δικαιολογητικά, καθώς και οποιοδήποτε περαιτέρω παραστατικό καθίσταται αναγκαίο, σύμφωνα με τα άρθρα 91 και 92 του ν. 4270/2014 και τα άρθρα 75 έως 91 του ν. 4446/2016.
4. Η επιδότηση καταβάλλεται στους δικαιούχους ανά μήνα, το αργότερο μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την διάθεση των καυσίμων στην εσωτερική αγορά από τα διυλιστήρια και τους εισαγωγείς καυσίμων.