“Προϋπόθεση επιβολής τέλους ή προστίμου για αυθαίρετη κατάληψη πεζοδρομίου”.

 Σ.Τ.Ε. 657/1998Ι. Αυθαίρετη κατάληψη πεζοδρομίου. Προϋπόθεση επιβολής τέλους ή προστίμου: Για την επιβολή τέλους κοινοχρήστων χώρων ή και προστίμου, απαιτείται από τη χρησιμοποίηση του χώρου αυτού ν΄ αναιρείται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας του ή να περιορίζεται η πάσης φύσεως ακώλυτη χρήση τούτου από το κοινό, όπως τούτο συμβαίνει στην περίπτωση τοποθέτησης διαφόρων αντικειμένων (π.χ. υλικά οικοδομών κ.λ.π.)

ΙΙ. Ευκαιριακή χρησιμοποίηση κοινόχρηστου χώρου: Αντίθετα, όταν η χρησιμοποίηση του κοινόχρηστου χώρου γίνεται ευκαιριακά, στη περίπτωση αυτή δεν αναιρείται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας ούτε περιορίζεται η ακώλυτη χρήση του από το κοινό.

Με την κρινόμενη προσφυγή ζητείται παραδεκτώς η ακύρωση της με αριθ. 6/τρ.βεβ.2/ 19.2.1997 εγγραφής του προσφεύγοντος στον φορολογικό κατάλογο αυθαίρετης κατάληψης πεζοδρομίου έτους 1996 του Δήμου Αγίου Δημητρίου Αττικής, με την οποία βεβαιώθηκαν σε βάρος του 80.000 δρχ. για τέλη και 160.000 δρχ. για πρόστιμο ήτοι συνολικά 240.000 δραχμές.

Το Β.Δ. της 24.9/20.10.1958 (Φ. 171), στο άρθρο 13, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 3 του Ν. 1080/1980 (φ. 246) και τροποποιήθηκε με το άρθρο 54 παρ. 4 του Ν. 1416/1984 (Φ. 18) ως και με το άρθρο 26 παρ. 4 και 5 του Ν. 1828/1989 (Φ. 2), ορίζει ότι: « 1 . Επιτρέπεται η υπέρ δήμου ή κοινότητας, επιβολή τέλους εις βάρος των χρησιμοποιούντων διαρκώς ή προσκαίρως πεζοδρόμια, οδούς, πλατείας και εν γένει κοινοχρήστους χώρους και το υπέδαφος αυτών… 2. Τα τμήματα των κοινοχρήστων χώρων, των οποίων επιτρέπεται η παραχώρησις της χρήσεως καθορίζονται δι΄ αποφάσεως του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου… 3. α) Το κατά την παράγραφον 1 τέλος ορίζεται ετήσιον δι΄ αποφάσεως του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου κατά τετραγωνικόν μέτρον, ανεξαρτήτως χρόνου χρήσεως και αναλόγως της περιοχής της πόλεως ή χωρίου εις την οποίαν κείται ο χρησιμοποιούμενος χώρος… β) Ειδικά σε περιπτώσεις κατάληψης πεζοδρομίου ή οδού… γ) Επί πάσης άλλης περιπτώσεως το τέλος, ορίζεται δι΄ αποφάσεως του οικείου συμβουλίου. Εις πάσαν περίπτωσιν το αναλογούν τέλος καταβάλλεται εξ ολοκλήρου προ της παραδόσεως της αδείας χρήσεως, εις το οικείον δημοτικόν ή κοινοτικόν ταμείον, αναγραφομένου επ΄ αυτής του αριθμού του γραμματίου εισπράξεως… 6. Ο προτιθέμενος να χρησιμοποιήσει τους κατά τας προηγούμενος παραγράφους κοινοχρήστους χώρους ή το υπέδαφος αυτών υποβάλλει, προ της χρήσεως σχετικήν αίτησιν εις τον οικείον δήμον ή κοινότητα… 8. Σε περίπτωση αυθαίρετης χρήσης κοινόχρηστων χώρων, των οποίων έχει επιτραπεί η παραχώρηση της χρήσης, καταλογίζεται σε βάρος του υπόχρεου με απόφαση του δημάρχου ή προέδρου της κοινότητας, εκτός από το αναλογούν τέλος και χρηματικό πρόστιμο διπλάσιο προς το αναλογούν τέλος, ανεξάρτητα από τη διάρκεια της αυθαίρετης χρήσης…». Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, για να επιβληθεί τέλος κοινόχρηστων χώρων, απαιτείται όπως η χρησιμοποίηση του χώρου αυτού είναι τέτοια, που να αναιρείται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας του ή να περιορίζεται η πάσης φύσεως ακώλυτη χρήση τούτου από το κοινό, όπως τούτο συμβαίνει στην περίπτωση τοποθέτησης διαφόρων αντικειμένων (π.χ. τραπεζοκαθισμάτων, υλικών οικοδομών, αυτοκινήτων κ.λπ.) και όχι όταν η χρησιμοποίηση του γίνεται ευκαιριακά ως λ.χ. με τη διέλευση απ΄ αυτόν αυτοκινήτων προκειμένου να εξέλθουν ή εισέλθουν αυτά σε παρακείμενο πάρκιγκ, πρατήριο υγρών καυσίμων, συνεργείο αυτοκινήτων κ.λπ., καθόσον στην περίπτωση αυτή δεν αναιρείται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας του ούτε και περιορίζεται η ακώλυτη χρήση του από το κοινό, δεδομένου ότι οι πεζοί συνεχίζουν να διέρχονται ελευθέρως απ΄ αυτόν και μάλιστα με προτεραιότητα έναντι των οχημάτων.

Στην προκείμενη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου της δικογραφίας, μεταξύ των οποίων και η από 16.9.1996 έκθεση αυτοψίας της υπαλλήλου του Δήμου Αγίου Δημητρίου Αττικής Βρύνα Αικατερίνης προκύπτουν τα εξής: Μετά από έλεγχο που έκανε η παραπάνω υπάλληλος στο πρατήριο υγρών καυσίμων που διατηρεί ο προσφεύγων στην οδό Αγίου Δημητρίου αριθ. 24 του ομωνύμου δήμου, διαπίστωσε ότι ο προσφεύγων έκανε χρήση 10 τ.μ. κοινόχρηστου χώρου (πεζοδρομίου) για την είσοδο και έξοδο των αυτοκινήτων στο πρατήριο του. Με βάση τις παραπάνω διαπιστώσεις ακολούθησε η προσβαλλόμενη εγγραφή (6/2 τρ. βεβ./19.2.1997) του προσφεύγοντος στον φορολογικό κατάλογο αυθαίρετης κατάληψης πεζοδρομίου έτους 1996, για τέλη ύψους 80.000 δρχ. που υπολογίστηκαν με βάση την 178/1995 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του παραπάνω Δήμου και πρόστιμο ύψους 160.000 δρχ. με βάση την 12/1549/1997 απόφαση επιβολής προστίμου του δημάρχου του ίδιου πιο πάνω δήμου. Ήδη, ο προσφεύγων, με την κρινόμενη προσφυγή του όπως αυτή παραδεκτά αναπτύσσεται με το υπόμνημα που κατέθεσε, υποστηρίζει ότι η χρησιμοποίηση δύο λωρίδων στον χώρο μπροστά από το πρατήριο του για τη διέλευση των εφοδιασμένων με καύσιμα ή λιπαντικά αυτοκινήτων, όπως άλλωστε έχει υποχρέωση από τις διατάξεις της νομοθεσίας σχετικά με τη λειτουργία των πρατηρίων υγρών καυσίμων (Π.Δ. 1224/1981), δεν αναιρεί ούτε παρακωλύει τη χρήση του εν λόγω τμήματος του πεζοδρομίου και άρα δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την επιβολή του ένδικου τέλους.

Κατόπιν αυτών και λαμβάνοντας το Δικαστήριο υπόψη, ότι από τη διάδικο δημοτική αρχή δεν αποδίδεται στον προσφεύγοντα η αυθαίρετη χρήση κοινόχρηστου χώρου (πεζοδρομίου) μπροστά από το πρατήριο υγρών καυσίμων που διατηρεί, με την τοποθέτηση επ΄ αυτού (πεζοδρομίου) συγκεκριμένων αντικειμένων (εμπορευμάτων, αυτοκινήτων ή οτιδήποτε άλλο), αλλά η χρησιμοποίηση του προκειμένου να εισέρχονται και εξέρχονται τα αυτοκίνητα προς ανεφοδιασμό καυσίμων από το πρατήριο του, κρίνει σύμφωνα και με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη, ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την επιβολή του ένδικου τέλους και προστίμου. Κατά συνέπεια, μη νόμιμα επιβλήθηκαν σε βάρος του προσφεύγοντος τα ένδικα τέλη και πρόστιμο και για τον λόγο αυτό πρέπει, αφού γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή, να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη εγγραφή κατά τον βάσιμο σχετικό ισχυρισμό του προσφεύγοντος.