15:07 “Ο ανταγωνισμός μεταξύ μεγάλων φορέων εκμετάλλευσης πρατηρίων καυσίμων εντείνεται στην Ουκρανία”.

Περίπου 7.500 πρατήρια καυσίμων εξυπηρετούν 42 εκατομμύρια κατοίκους της Ουκρανίας και 8.5 εκατομμύρια αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης. Παραδοσιακά, η αγορά έχει διαιρεθεί σε χειριστές premium, μεσαία τάξη και lowcost. Ο ανταγωνισμός είναι βαρύς στην αγορά και επί του παρόντος λαμβάνει χώρα ένας αγώνας για την καινοτομία, κυρίως σε πωλήσεις εκτός καυσίμων. 

Το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς αποτελείται από εθνικούς φορείς εκμετάλλευσης. Οι αλλοδαποί επιχειρηματίες εκπροσωπούνται μόνο από εταιρείες οι οποίες μετά το 2014 άλλαξαν τη ρωσική άδεια διαμονής τους στην ευρωπαϊκή χώρα – την AMIC και την Glusco, την SOCAR του Αζερμπαϊτζάν και μια κοινοπραξία που λειτουργεί υπό την επωνυμία Shell. Η AVIA International μπορεί να εισέλθει στην αγορά το 2019. Η Ελβετική ΑΜΣ μπορεί να είναι η πρώτη Δυτική εταιρεία που θα καταλήξει σε μια μορφή franchise, η οποία δεν είναι ένα δημοφιλές επιχειρηματικό μοντέλο στην Ουκρανία. Παρ ‘όλα αυτά, 

Το 2018, οι αλυσίδες βενζινικών σταθμών της Ουκρανίας αγωνιζόταν για την προσέλκυση νέων πελατών. Οι έμποροι λιανικής πώλησης επένδυσαν σε εκσυγχρονισμό σταθμών και επέκταση σχετικών υπηρεσιών Η κρίσιμη μάχη πραγματοποιήθηκε στο τμήμα πωλήσεων εκτός καυσίμων, στην περιοχή γρήγορων φαγητών. Σε αντίθεση με τα δυτικά μοντέλα, όπου βλέπουμε τη δημιουργία πλατφορμών όπως το Applegreen, το Euro Garage και το Tank & Rast, η Ουκρανία υιοθέτησε τη στρατηγική ανάπτυξης των δικών της εμπορικών σημάτων. Αυτό οφείλεται στην περιορισμένη παρουσία παγκόσμιων εταιρειών που παραδοσιακά συνεργάζονται με δίκτυα βενζινάδικων στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες – εταιρείες όπως το Starbucks και το μετρό δεν είναι παρόντες στην Ουκρανία. Παρά την τάση αυτή, ένα πολύ ισχυρό σύμπλεγμα τοπικών εμπορικών σημάτων εξαπλώνεται στην Ουκρανία. Εδώ είναι μια επισκόπηση των πιο ενεργών φορέων στην ουκρανική αγορά καυσίμων.

Μια ματιά στους κορυφαίους λιανοπωλητές της Ουκρανίας  

OKKO – 400 τοποθεσίες. Το δίκτυο πρατηρίων καυσίμων της OKKO είναι ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης στην ανάπτυξη της καινοτομίας και της πώλησης καυσίμων. Το δίκτυο σταθμών πλήρωσης OKKO («Concern Galnaftogaz») αποτελεί μέρος του Ομίλου OKKO και είναι ένα από τα μεγαλύτερα στην Ουκρανία. Το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας περιλαμβάνει επίσης το μεγαλύτερο δίκτυο εστιατορίων στο δρόμο, αποτελούμενο από 38 εστιατόρια που λειτουργούν με τα εμπορικά σήματα A la minute (ευρωπαϊκή κουζίνα), Pasta Mia (ιταλική κουζίνα) και Meiwei (πανασιατική κουζίνα). Οι υποδιαιρέσεις της εταιρείας ασχολούνται επίσης με την πώληση αγαθών μέσω καταστημάτων στα πρατήρια βενζίνης. Το μερίδιο των πωλήσεων εκτός καυσίμων υπερβαίνει το 20% και συνεχώς αυξάνεται. Ο καφές και τα hot dogs είναι οι καλύτεροι πωλητές. Ο καφές παρέχεται από τη Rombouts (Βέλγιο) και παρασκευάζεται σε μηχανές καφέ Melitta. Τα τελευταία δύο χρόνια, η εταιρεία έχει διπλασιάσει τις πωλήσεις καφέ. Ο ακριβής αριθμός των πωληθέντων φλυτζανιών είναι άγνωστος, αλλά υπερβαίνει εύκολα τα 30 εκατομμύρια ετησίως. Σε σύγκριση με άλλους παίκτες όπως ο Rosneft της Ρωσίας (2.962 τόποι) και η Gazprom Neft (1.224 βενζινάδικα), ο οποίος πώλησε περίπου 29 εκατομμύρια φλιτζάνια το καθένα, ο αριθμός είναι συγκλονιστικός.

Το 2018, η εταιρεία άρχισε να προσφέρει συσκευασμένα γεύματα και εγκατεστημένα θερμαινόμενα παράθυρα με προϊόντα γρήγορου φαγητού. Τα εστιατόρια του ΟΚΚΟ έχουν ένα ’15-λεπτό πρότυπο ‘- αν ο καταναλωτής δεν βρει το πιάτο του μετά από 15 λεπτά, θα πάρετε έναν δωρεάν καφέ. Επιπλέον, το δίκτυο αναπτύσσει ενεργά την υπηρεσία παράδοσης, την περιοχή πλύσης αυτοκινήτων, τον στεγνό καθαρισμό και τη φόρτιση των ηλεκτρικών οχημάτων – το 2019 σχεδιάζει να εγκαταστήσει σταθμούς φόρτισης 300 EV. Το σχέδιο ακολουθεί μια εθνική τάση με ηλεκτρικά αυτοκίνητα που δείχνουν αύξηση ρεκόρ. Σήμερα υπάρχουν 9.525 ηλεκτρικά αυτοκίνητα και 8.285 υβρίδια. Τέλος, το δίκτυο βρίσκεται ενεργά στη διαδικασία ψηφιοποίησης, όπως αποδεικνύεται από τις νέες εφαρμογές κινητής τηλεφωνίας, τις λύσεις ψηφιακής σήμανσης και άλλες.

WOG – 500 τοποθεσίες.Θεωρείται βασικός παίκτης στην αγορά. Παραδοσιακά, υπήρξε ανταγωνισμός μεταξύ των δύο “χόρτων” στην Ουκρανία, καθώς τα επώνυμα χρώματα των OKKO και WOG είναι και τα δύο πράσινα. Το δίκτυο σταθμών ανεφοδιασμού WOG είναι το μεγαλύτερο με ένα μόνο εμπορικό σήμα. Αναπτύσσουν ενεργά υπηρεσίες άνεσης, ιδιαίτερα τα εμπορικά σήματα WOG CAFE και WOG MARKET. Τα ζεστά ποτά και τα τρόφιμα πωλούνται σε 386 WOG CAFE, από τα οποία 363 βρίσκονται σε πρατήρια βενζίνης, άλλα 16 σε σταθμούς τρένων και 7 σε πόλη. Το έργο WOG CAFE έχει γίνει το πιο επιτυχημένο στην ιστορία της εταιρείας καθώς είναι πλέον ο μεγαλύτερος πωλητής καφέ στην Ουκρανία. Από το 2015 έως το 2017, η WOG αύξησε σημαντικά τις πωλήσεις της από 16 εκατομμύρια φλιτζάνια στα 26 εκατομμύρια. Η εταιρεία χρησιμοποιεί μηχανές καφέ Franke FoamMaster800. Ο προμηθευτής καφέ είναι η γερμανική εταιρεία JJDarboven. Η επιτυχία των μηχανών Franke στους σταθμούς WOG ενίσχυσε την επιχειρηματική δραστηριότητα της ελβετικής μάρκας και τώρα η συντριπτική πλειοψηφία των χώρων στην Ουκρανία έχουν τις καφετιέρες τους. Η εταιρεία εστιάζει επίσης στην εγκατάσταση ηλεκτρικών σταθμών φόρτισης.

UKRNAFTA – 537 τοποθεσίες.Το UKRNAFTA είναι το μεγαλύτερο εθνικό δίκτυο βενζίνης στην Ουκρανία. Έχει υποβληθεί σε ένα σημαντικό πρόγραμμα αλλαγής επωνυμίας και, σε πολλές περιπτώσεις, ενεργεί ως παίκτης αλλαγής παιχνιδιών στον κλάδο. Το δίκτυο παραδοσιακά ανταγωνίστηκε στο τμήμα lowcost, προσελκύοντας πελάτες με χαμηλές τιμές καυσίμων. Μέχρι το τέλος του 2019, ωστόσο, η εταιρεία σχεδιάζει να διαθέτει 50 σταθμούς επανεξαγωγής και να ανταγωνίζεται επικεφαλής με κορυφαίες μάρκες. Η UKRNAFTA, ενώ παρέμεινε ένα δίκτυο χαμηλού κόστους, άρχισε να προσφέρει καφέ και ζεστά σκυλιά, τα οποία, ανάλογα με τον τόπο, αύξησαν τις πωλήσεις εκτός καυσίμων κατά 15-20%. Ο νέος σχεδιασμός έχει ένα ασυνήθιστο “βιομηχανικό” στυλ με τους ίδιους τους σταθμούς βαμμένους μαύρους, ένα σπάνιο χαρακτηριστικό στην ουκρανική αγορά. Η εταιρεία δοκιμάζει ενεργά νέες τάσεις γρήγορου φαγητού, όπως αυτοεξυπηρέτηση hot-dogs. Με τον λιανοπωλητή να ανακαινίζει τώρα τις περιοχές του,

AMIC – 231 τοποθεσίες. Η AMIC Energy είναι ο φορέας εκμετάλλευσης 231 πρατηρίων καυσίμων που ανήκαν προηγουμένως στη ρωσική πετρελαϊκή εταιρεία Lukoil. Μετά από μια δύσκολη οικονομική περίοδο, οι πωλήσεις της σταθεροποιήθηκαν το 2018. Η εταιρεία καταλαμβάνει το τμήμα μεσαίας τιμής και προσφέρει ένα τυποποιημένο σύνολο υπηρεσιών. Στην Ουκρανία, η ανακατασκευή του δικτύου πραγματοποιήθηκε σχεδόν αμέσως, καθώς πολλοί πελάτες αρνήθηκαν να ανεφοδιάσουν τους σταθμούς με ρωσική σήμανση λόγω της πολιτικής έντασης μεταξύ των δύο χωρών που ξεκίνησε το 2014.

BRSM-Ναύτα – 144 τοποθεσίες. Στο τμήμα μεσαίων τιμών, η εταιρεία θεωρείται ηγέτης στον τομέα των πωλήσεων καυσίμων, καφέ και κρασιού. Το τελευταίο δεν είναι παραδοσιακό μπεστ σέλερ σε καταστήματα ευκολίας, αλλά δημιουργεί επιπλέον κίνηση στους πελάτες. Η εταιρεία εισάγει ιταλικά κρασιά (Viticcio και Cavalli Neri) που της επιτρέπουν άμεσα να καθορίσει ανταγωνιστικές τιμές. Η τιμή για ένα μπουκάλι Ιταλικού κρασιού ξεκινάει από 3 ευρώ. Το 2018, η εταιρεία ξεκίνησε την αναβάθμιση του δικτύου της για να ανταγωνιστεί τους λιανοπωλητές premium. Η στρατηγική για τη βελτίωση και επέκταση του χαρτοφυλακίου της BRSM-Nafta είναι η επανεπένδυση των κερδών στο άνοιγμα νέων χώρων και ο εκσυγχρονισμός των υφισταμένων. 

Glusco – 127 τοποθεσίες. Μια δυναμική επιχείρηση που ανήκει στον έμπορο της Proton Energy (το 2019 θα μεταβιβάσει την ιδιοκτησία στην Wexler Global). Η εταιρεία κατέχει την πρώην ομάδα σταθμών Rosneft. Τον Ιανουάριο του 2019, ο Glusco ανακοίνωσε ότι δύο από τις εγκαταστάσεις του στο Κίεβο θα αναδιαμορφωθούν ως AVIA. Η Ελβετική ΑΜΣ εκπροσωπείται από την πολωνική εταιρεία UNIMOT στην Ουκρανία. Η συμφωνία έχει θέσει ένα προηγούμενο για την επιστροφή των δυτικών εμπορικών σημάτων στην ουκρανική αγορά. Εάν η κυκλοφορία του εμπορικού σήματος AVIA είναι επιτυχής, θα προσελκύσει άλλες ευρωπαϊκές μάρκες να εισέλθουν στην αγορά σε βάση franchise, αυξάνοντας έτσι τον ανταγωνισμό.

Shell – 134 τοποθεσίες. Η διεθνής πετρελαϊκή εταιρεία Shell υποστηρίζει τα πρότυπα ενός δικτύου υψηλής τεχνολογίας, αλλά ξοδεύει ελάχιστα το μάρκετινγκ και τη διαφήμιση, γεγονός που επιβαρύνει τις πωλήσεις. Σύμφωνα με την έρευνα της Nielsen, η Shell είναι αυτή τη στιγμή τέταρτη στην αγορά fast food παρά το γεγονός ότι είναι ο πρώτος πωλητής που εισήγαγε hot dogs στα βενζινάδικα πριν από 10 χρόνια. Ένας αριθμός ειδικών εγκατέλειψε την εταιρεία αφού έλαβε προσφορές από ανταγωνιστές. Σήμερα, η Shell ξεπερνά τους ανταγωνιστές της στην τιμολόγηση και το φάσμα συναφών υπηρεσιών και γευμάτων. Ένα ζεστό σκυλί στη Shell κοστίζει περίπου € 2 ενώ το UKRNAFTA προσφέρει το ίδιο προϊόν μόνο για € 1. Κατά το 2018, η Shell επικεντρώθηκε στην ανακαίνιση του δικτύου της, συμπεριλαμβανομένης της ανακατασκευής τριών σταθμών ανεφοδιασμού, αναβαθμίζοντας σημαντικά τα πέντε και επιδιορθώνοντας αρκετές άλλες τοποθεσίες.

SOCAR – 59 τοποθεσίες. Ο φορέας εκμετάλλευσης SOCAR του Αζερμπαϊτζάν έχει κατασκευάσει το πιο ακριβό δίκτυο βενζινικών σταθμών και επανειλημμένα εξέπληξε την αγορά με μοναδικές υπηρεσίες. Η πριμοδότηση της εταιρείας μεταφράζεται σε υψηλές τιμές καυσίμων και συναφών προϊόντων. Ταυτόχρονα, η SOCAR δεν είναι μόνο εταιρεία που τροφοδοτεί καύσιμα, είναι πρεσβευτής μάρκας για τη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Η SOCAR Energy έχει επικεντρωθεί πάντα σε πόλεις με πάνω από ένα εκατομμύριο κατοίκους, δηλαδή στο Κίεβο. Οι τομείς προτεραιότητας για την ανάπτυξη του SOCAR το 2019 εξακολουθούν να είναι η επέκταση των υπηρεσιών στους σταθμούς και η αύξηση του μεριδίου των προϊόντων που δεν προορίζονται για καύσιμα. Η εταιρεία σχεδιάζει να ανοίξει έως οκτώ νέους σταθμούς και να εγκαταστήσει διανομείς υγροποιημένου αερίου πετρελαίου (LPG) σε όλες τις τοποθεσίες όπου το επιτρέπει η νομοθεσία.

BVS – 75 τοποθεσίες. Το δίκτυο BVS (πρώην «Nadezhda») είναι ένας από τους περιφερειακούς ηγέτες όσον αφορά τα ποσοστά ανάπτυξης. Η αλυσίδα περιλαμβάνει 75 σταθμούς, 52 καταστήματα και 15 καφέ στο δίκτυο Drive 88. Η εταιρεία είναι εταίρος της ΕΤΑΑ (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης) και της Διεθνούς Οικονομικής Εταιρείας. Υποστηριζόμενο από τη χρηματοδότηση της Δύσης, από το 2017 έως το 2018 ο φορέας εκμετάλλευσης άρχισε να επανασχεδιάζει τους σταθμούς του, βελτιώνοντας την υποδομή υφιστάμενων και νεοαποκτηθέντων χώρων. Η περιοχή τους εκτός καυσίμων έχει μια προσφορά πριμοδότησης συγκρίσιμη με αυτή των WOG, OKKO και SOCAR.

KLO – 60 τοποθεσίες. Ο φορέας εκμετάλλευσης KLO διαθέτει περισσότερα από 60 πρατήρια βενζίνης με δικά του εστιατόρια, καταστήματα, καφετέριες και πλυντήρια αυτοκινήτων στις περιοχές του Κιέβου, του Ζιτόμιρ και του Chernihiv. Η εταιρεία αναπτύσσει τις δικές της μάρκες, όπως το κατάστημα Podorozhnik και το καφενείο Kawabar, και συνάπτει εταιρικές σχέσεις με μεγάλες παγκόσμιες μάρκες. Τον Οκτώβριο του 2018, το πρώτο τμήμα McDonald’s στο τμήμα λιανικής πώλησης καυσίμων άνοιξε σε ένα βενζινάδικο KLO. Επιπλέον, η εταιρεία είναι γνωστή για τις άτυπες δραστηριότητες μάρκετινγκ. Νωρίτερα φέτος, μια έκταση 560m2 σε έναν από τους σταθμούς της χρησιμοποιήθηκε ως τοιχογραφία γκράφιτι – το μεγαλύτερο από οποιοδήποτε σταθμό στην Ευρώπη, σύμφωνα με την εταιρεία. Το KLO πρόσφατα κατέλαβε την τρίτη θέση στην κατάταξη των “πιο εύγευστων” πρατηρίων βενζίνης που πραγματοποίησε ο Nielsen.

UPG – 60 τοποθεσίες. Σήμερα, το δίκτυο της UPG έχει περίπου 60 πρατήρια καυσίμων. Από το 2013, ο φορέας εκμετάλλευσης «Ukrpaletsystems» οικοδομεί ενεργά τα δικά του συγκροτήματα κατά μήκος των πολυσύχναστων κεντρικών οδών. Η εταιρεία καυσίμων ειδικεύεται επίσης στην προμήθεια πετρελαιοειδών από τη Λευκορωσία και είναι εταίρος της BNK (Belorussian Oil Company). Η VIVO-cafe λειτουργεί μαζί με τους πρατήρια βενζίνης. Οι επισκέπτες του καφέ μπορούν να αγοράσουν ένα ευρύ φάσμα επώνυμων προϊόντων όπως μπιφτέκια, σάντουιτς, μπουρίτσα, σνακ, κρύα και ζεστά ροφήματα.

Γράφτηκε από τον Volodymyr Dolnyk